پول یارانه را صرف احیای تولید کنید

روزنامه وقایع اتفاقیه در گزارشی نوشت: زمزمه یارانه پرداخت ‌نشدنی 250 هزار تومانی، موجی از بحث ‌های مردمی را در بسیاری از مکان‌ های عمومی ایجاد کرده است؛ از مترو، تاکسی و اتوبوس گرفته تا صف ‌های طولانی برای فعالیت ‌های بانکی و خرید نان و ...

در ادامه این گزارش می خوانیم: درست ساعاتی بعد از انتشار این خبر بود که کاربران اینترنتی از بالا و پایین‌شدن یارانه ‌ها و تأثیرات آن در جامعه حرف زدند و نظر دادند. هنوز هم این صداها را می‌توان در میان مردم شنید؛ صداهایی که از حال ‌و روز اقتصاد کشور بعد از بالارفتن یارانه‌ ها حکایت می‌کنند و نظراتی ‌که داستان‎‌های رنگارنگی را در نتیجه افزایش یارانه ‌ها تا رقم‌ هایی بالاتر از صد هزار تومان روایت می‌کنند. خبر احتمال بالارفتن یارانه‌ ها که دولتی‌ ها در سال جدید از آن پرده برداشتند، از نگاه بسیاری می‌تواند بار تورمی زیادی را در جامعه ایجاد کرده و هزینه‌ های زندگی را به همان نسبتی که بالا رفته، افزایش دهد اما در کنار میلیون ‌ها نفری‌ که در کشور زندگی می‌کنند و هر ماه مبلغی از یارانه‌ 45 هزار و 500 تومانی را دریافت می‌کنند، هستند افرادی ‌که بی ‌توجه به مسائل حاشیه‌ای‌ و گرانی‌های بعد از این اتفاق، همچنان از شنیدن این خبرها احساس رضایت کرده و برای رسیدن به این ‌روزها، لحظه‌شماری می‌کنند. بالارفتن یارانه‌ها هر چه که هست، برای همین چند میلیون نفری ‌که بخش کوچکی از ایران را تشکیل می‌دهند، کمک ‌هزینه بسیار بزرگی است و حتی بسیاری از افرادی‌ که در طبقه مرفه یا حتی متوسط جامعه زندگی می‌کنند هم این‌ نکته را به‌خوبی قبول دارند که افزایش یارانه‌ها، می‌تواند دست عده‌ای را در جامعه گرفته و هر ماه، بار بزرگی را از دوش آنها بردارد. آن‌طور که دولت گفته، قرار است در کنار یارانه 45 هزار و 500 تومانی که به ازای هر نفر از افراد خانواده‌های واریز می‌شود، متناسب با تعداد آنها مبلغی نیز به صورت مازاد به آنها پرداخت شود؛ به‌این‌ترتیب، خانوار یک نفره 95 هزار تومان، دو نفره 189 هزار تومان، سه نفره 253 هزار تومان، چهار نفره 337 هزار تومان و پنج نفره و بیشتر 365 هزار تومان دریافتی خواهند داشت. 

با این خبر، سؤالات زیادی در ذهن ایجاد شده و هر کسی دراین‌باره نظری دارد. به گفته کارشناسان، این تصمیم دولت اگرچه هزینه دارد اما می‌تواند دست دولت را برای حذف دهک ‌های پردرآمد باز کند. با انتشار این خبر در کنار وعده عجیب 250 هزار تومان یارانه‌ای که از سوی برخی نامزدهای ریاست‌جمهوری داده شده، مردم نظرات مختلفی را می‌دهند؛ حتی برخی از سایت‌های خبری هم درباره این تصمیم جدید دولت از مردم نظرخواهی کرده‌اند، یکی از سؤالات این است، به نظر شما این اقدام دولت تا چه اندازه در ترمیم درآمد اقشار آسیب‌ پذیر مؤثر است؟ 

نظرات مردم در زیر این خبر، رنگارنگ و مختلف بودند؛ برخی آن را کاری پسندیده خطاب کرده و برخی آن را نقد کرده‌اند و تنها راه کمک به این گروه را ایجاد اشتغال و تولید عنوان کرده‌اند؛ «اگر به‌راستی این مبالغ به نیازمندان واقعی برسد، کاری پسندیده است اگرچه این رقم‌ها هنوز فرسنگ‌ها تا عبور از فقر فاصله دارد.» 

برخی هم با اشاره به مثل‌ های معروف، بالابردن یارانه این قشر را غیر‌مؤثر دانسته‌اند، «یک مثل معروف چینی هست که می‌گوید: به فقیر ماهی نده، ماهیگیری یاد بده. شما هرچقدر هم به اقشار ضعیف کمک کنید، دردی دوا نمی‌شود، باید بستر اشتغال و تولید مهیا شود که هم مهارت پیدا کنند هم در تولید مؤثر باشند،ضمن اینکه با صدقه‌دادن، عزت نفس آدم‌ها هم پایین می‌آید.» در میان نظراتی ‌که مردم نوشته‌اند، بسیاری به تورم ناشی از آن اشاره کرده و از این اقدام دولت ناراضی هستند؛ «به ‌هیچ ‌عنوان موافق نیستم؛ با این کار باعث تورم مجدد و شدید و حتی رکود در اقتصاد کشور خواهیم شد.» 

این کاربر در ادامه، پیشنهاد خود را این‌ گونه بیان کرد: «بهترین کار این است که یک مؤسسه مثلا کمیته امداد، متولی این امر شود و افرادی که واقعا نیازمند هستند از طریق اینترنت یا حضوری یا در باجه‌های پیشخوان دولت ثبت‌نام کرده و پس از بررسی صحت گفتارشان این مبلغ که به‌عنوان بودجه به آن مؤسسه تزریق می‌شود به‌صورت نقدی یا سبد کالا، ماهانه در اختیارشان گذاشته شود. این پروسه، کمی زمانبر ولی بسیار کاربردی‌تر از تزریق بی‌محابای هزاران میلیارد به جامعه است.»

بالارفتن یارانه از نگاه بسیاری از مردم، نتیجه‌ای جز ایجاد تورم و تنبلی ندارد. بسیاری از کارشناسان خواسته‌اند تا راه‌حل بهتری را در‌این‌زمینه ارائه داده و از ترویج تنبلی در جامعه جلوگیری کنند؛ «بالارفتن یارانه قشر ضعیف فقط عده‌ای را تنبل و خانه‌نشین می‌کند؛ نمی‌شود بهتر برنامه‌ریزی کرد؟» یکی هم نوشته، «با این اضافه حقوق برای نیازمندان، حقوق یک خانواده پنج نفره به نزدیک 700 هزار تومان می‌رسد و قدرت خرید پنج میلیون مستمری‌بگیر پایین‌ترین دهک جامعه به سال 84 می‌رسد. 

برای گام اول، یارانه هدفمند بسیار کارا و مفید است و باعث می‌شود دولت بتواند با اعتمادبه‌نفس بیشتری یارانه‌های پردرآمدها را حذف کند.» یکی هم نوشته، برخی نیز با آرزوی بازگشت به قیمت‌های قبل از وجود یارانه‌ها این‌طور گفته‌اند: «یارانه را حذف کنید، قیمت‌ها را به روزهای قبل از یارانه‌ها برگردانید؛ قیمت نان، شیر، بنزین و بسیاری از کالاهای دیگر.» برخی هم شفاف‌سازی در اقتصاد را بهترین راه برای اصلاح اوضاع اقتصادی قشر ضعیف عنوان کرده و گفته‌اند: «به اقشار ضعیف می‌توان کمک‌های دیگری کرد، درست مثل برخی از کشورهای موفقی که با شفاف‌سازی در اقتصادشان، ثروت را در میان محرومان جامعه تقسیم کرده و عدالت دارند. 

نبود ریا و ایجاد شفاف‌سازی در همه بخش‌ها لازم است تا مردم به قشر ضعیف، کمک‌های واقعی کرده و آنها را از فقر نجات دهیم.» در کنار این حرف‌ها برخی دیگر هم این اقدام دولت را تنها عاملی برای جلب رضایت مردم عنوان کرده و گفته‌اند، «اگر این افزایش‌ها به واقعیت برسند، مردم به رفاه می‌رسند.» افزایش یارانه‌ها برای قشر ضعیف و حتی همه یارانه‌بگیرانی که تا به امروز 45 هزار و 500 تومان را دریافت کرده‌اند، یک سؤال بزرگ را ایجاد کرده؛ سؤالی با این محتوا که می‌پرسد، مدعیان از کدام بودجه می‌خواهند این کار را به سرانجام برسانند؛ «این افزایش یارانه باید از کجا پرداخت بشود. حتی اگر امر پسندیده‌ای هم باشد باید دانست که این کار در توان اقتصاد نیست. بهتر است به جای کمک‌گرفتن از مردم، از بودجه ‌های دولتی برای بالابردن یارانه استفاده کرد.» 

یکی از کاربران هم در اظهار نظرات خود این‌گونه نوشته: «از نظر من باید به‌جای یارانه‌دادن یا افزایش یارانه به اقشار آسیب‌ پذیر، با دادن وام بدون سود، مشاغل خانگی کارشناسی‌شده و سودآور را جایگزین کنند. مانند چین که در هر خانه‌ای یک محصول تولید می‌کند. بهتر است به‌جای دادن ماهی به مردم، به آنها ماهیگیری رو یاد بدیم؛ با دادن پول بی‌زحمت فقط جامعه‌ای تن‌پرور و بی‌حال رو خواهیم داشت.» 

در ادامه این بحث ‌های مجازی برخی از اینکه بسیاری، توانایی انجام کارکردن ندارند، نوشته و گفته‌اند: «برخی از مددجویان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی به‌ دلیل معلولیت شدید جسمی یا سالمندی و... اصولا توانایی انجام کار رو خیلی ندارند و باید کمک مستقیم بشه. در ضمن با رکود موجود در بازار اگر تولیدی هم صورت بگیره، معلوم نیست حتما سود و فروش خوبی خواهد داشت.» حتی عده‌ای هم گفته‌اند، «با حمایت دولت جهت صادرات آسان مازاد بر مصرف داخل کشور و معمولا مشاغل خانگی به‌خاطر کاهش هزینه‌ها سودآور هستن ولی متأسفانه کشور ما اون‌قدر قوانین دست‌وپاگیر در بخش تولید و صادرات داره که مردم میترسن کاری انجام بدن.»

بحث درباره بالارفتن رقم یارانه و رساندن آن به مبالغ بالاتر از صد هزار تومان همچنان ادامه دارد. با همه نگرانی‌هایی که عده‌ای از بار تورمی آن دارند، عده‌ای منتظر رسیدن به یارانه 250 هزار تومانی بوده و با ضرب و تقسیم این رقم در تعداد افراد خانواده، از آینده شیرین آن حکایت می‌کنند اما آیا آینده‌ای که با ادعای یارانه 250هزار تومانی ترسیم می‌شود، می‌تواند شیرین هم باشد؟

*منبع: روزنامه وقایع اتفاقیه، 1396.1.28