دنیای اقتصاد: مهدی حسن، روزنامهنگار و نویسنده بریتانیایی در مقالهای به بررسی روابط دولت ترامپ و ایران پرداخته و وقوع جنگ احتمالی بین این دو کشور را بررسی کرده است. او در این مقاله مینویسد: آیا میدانید دولت ترامپ در آغاز ماه فوریه تقریبا با ایران وارد جنگ شد؟ احتمالا استعفای جنرال مایکل فلین از سمت مشاور امنیت ملی یا مبارزه آنلاین ترامپ علیه شرکت نوردستروم، توجهات را از این مساله پرت کرده است. یا شاید این مساله چندان مورد توجه قرار نگرفته است چون روزنامه نیویورکتایمز در میانه آشفتگی و نابسامانی شورای امنیت ملی، چندان به آن نپرداخته است. به گفته نیویورکتایمز، جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، از نیروی دریایی آمریکا خواسته است برای یافتن تسلیحات احتمالی که برای حوثیهای یمن ارسال میشود، یک کشتی ایرانی را متوقف و آن را بازرسی کنند، اما به گفته دو نفر از مقامات، این کشتی در آبهای بینالمللی در دریای عربی بود. سرانجام متیس تصمیم گرفت این عملیات را کنار بگذارد. مقامات کاخسفید میگویند این تصمیم به این دلیل گرفته شد که اخبار عملیات قریبالوقوع به بیرون درز کرد. آیا متوجه موضوع شدید؟ یعنی فقط بهدلیل آنچه که «نشت غیرقانونی» نامیده شده است، این عملیات (بهطور موقت) متوقف شد و اقدام نظامی بین ایالاتمتحده و ایران صورت نگرفت.
آیا فکر میکنید من درباره این مساله اغراق میکنم؟ پس ببینید نظر ایرانیها در اینباره چیست. سیدحسین موسویان، عضو سابق شورای امنیت ملی ایران و از نزدیکان حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران میگوید: «ورود به موضوع کشتیهای ایرانی راهمیان بری به سمت مواجهه است.» موسویان میگوید حتی اگر جمهوری اسلامی ایران از درگیری در آبهای بینالمللی خودداری کند، دست به تلافی خواهد زد و گزینههای بسیار دیگری برای تلافی کردن در اختیار دارد. تریتا پارسی، رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا، با این مساله موافق است. او میگوید: «این اقدامات تنشزا از سوی دولت ترامپ، بهطور چشمگیری خطر جنگ را افزایش میدهد.»
دولت ترامپ مملو از افرادی است که خواهان جنگ با ایران هستند. مایک پومپئو، رئیس سازمان سیا گفته است: «منتظر لغو این توافق مصیبتبار با بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان هستم.» جان کلی، وزیر امنیت داخلی آمریکا معتقد است: «حضور ایران در آمریکای لاتین مایه نگرانی است.» فلین، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا نیز گفته است: «ما بهطور رسمی ایران را زیر نظر میگیریم.» با توجه به حضور چنین افرادی در دولت ترامپ، برخی سادهلوحانه انتظار دارند که متیس در این فضا فرد مسوولی باشد.
وزیر دفاع آمریکا از سوی سیاستمداران و کارشناسان مورد ستایش قرار گرفته است: نیویورک دیلی نیوز او را «کارشناس جنگ» نامیده است. مارین کورپس تایمز او را«قابل احترامترین عضو نیروی دریایی طی یک نسل» میداند و نیویورکتایمز او را «نیروی بالقوهای که میتواند خویشتنداری کند» مینامد.
بنابراین چرا یک ژنرال بازنشسته نیروی تفنگداران دریایی ایالاتمتحده مانند متیس تمایل دارد بهخاطر یک کشتی به درگیری با تهران دامن بزند؟ او بهطور مبالغهآمیزی ایران را «تنها تهدید برای ثبات و صلح در خاورمیانه» نامیده است. او همچنین ایران را به همکاری با گروه تروریستی داعش متهم کرده است، او سال گذشته مدعی شد: «ایران دشمن داعش نیست. زیرا تنها کشور خاورمیانه که مورد حمله داعش قرار نگرفته ایران است. این چیزی بیشتر از یک اتفاق است، من اطمینان دارم.» براساس گزارش روزنامه واشنگتنپست، در جریان مذاکرات هستهای ایران، رژیم صهیونیستی درمورد تمایل اوباما به استفاده از زور علیه ایران تردید داشت، اما این رژیم مطمئن بود که متیس جدی است. او بهعنوان فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالاتمتحده، در سال 2011 پیشنهاد کرد به تلافی حمایت ایران از نیرویهای ضدآمریکایی در عراق، حمله هوایی شبانه به خاک ایران صورت گیرد، اما این پیشنهاد از سوی مقامات کاخ سفید پذیرفته نشد، زیرا آنها نگران بودند که این اقدام جنگ دیگری را در خاورمیانه به راه خواهد انداخت. موسویان از مواضع تند وزیر دفاع آمریکا متعجب شده است و میگوید: «او یکی از باتجربهترین ژنرالهای آمریکایی است و میداند که پیامدهای مواجهه با ایران 10برابر آن چیزی است که آمریکا در دو کشور افغانستان و عراق تجربه کرده است.»
درحقیقت متیس با بدترین جنایات جنگی صورت گرفته در تهاجم به عراق مرتبط است. او کسی است که در آوریل 2004 دستور حمله به روستای مقرالدیب را صادر کرد. او بعدا اعتراف کرد که این تصمیم را در مدت 30 ثانیه گرفته است. در این حمله 42 غیرنظامی ازجمله 13 کودکی که در جشن عروسی شرکت کرده بودند، کشته شدند. او پس از این حمله به خبرنگاران گفت: «مجبور نیستم بهخاطر کاری که افرادم انجام دادند،عذرخواهی کنم.»
6 ماه بعد در نوامبر 2004 متیس دستور حمله به فلوجه را صادر و این شهر را به ویرانه تبدیل کرد. در اثر این حمله 200 هزار نفر از ساکنان این شهر آواره شدند و براساس گزارش صلیب سرخ دستکم 800 غیرنظامی کشته شدند. به همین دلیل است که به او لقب«سگ هار» را دادهاند. آیا باید چنین«خویشتنداری» را از متیس انتظار داشته باشیم؟ ترامپ به درستی پس از حمله به یمن در ماه ژانویه از متیس انتقاد کرد. در این حمله افراد یگان ویژه نیروی دریایی ایالاتمتحده و دستکم 15 زن و کودک یمنی کشته شدند، اما وزیر دفاع به همراه رئیس ستاد مشترک ارتش، رئیسجمهوری تازهکار را متقاعد کردند که حمله یگان ویژه نیروی دریایی ایالاتمتحده به القاعده در شبهجزیره عربستان«بازی را تغییر خواهد داد.» براساس گزارش خبرگزاری رویترز، متیس به ترامپ گفته است که«تردید داشته دولت اوباما آنقدر شهامت داشته باشد که این کار را انجام دهد.» همچنین متیس از ترامپ خواسته است بدون نیاز به موافقت قبلی رئیسجمهوری، فرمان انجام حملات هواپیماهای بدون سرنشین و عملیات نجات گروگانها را صادر کند.
به گفته پارسی: «متیس براین باور است که آمریکا باید در خاورمیانه از موقعیت هژمونیک بسیار خوبی برخوردار باشد. اگر هدف، هژمونی در خاورمیانه است، ایران بهدلیل مخالفت با صلح آمریکایی، دشمن شماره یک محسوب میشود. حتی اگر آمریکا و ایران منافع مشترک بسیاری مانند شکست داعش داشته باشند.»
با این وجود حتی افرادی که بهطور معمول بدبین هستند به افسانه میانهروی متیس باور دارند. اندرو باسیفیچ، مورخ نظامی محافظهکار و از منتقدان سیاستهای دفاعی آمریکا میگوید: «من حقیقتا فکر میکنم متیس میانهروترین فرد در دولت ترامپ است.» وزیر دفاع مانند بسیاری دیگر از افراد کابینه ترامپ متعصب یا غیرعادی نیست، اما ممکن است که در بلندمدت ثابت شود که او فردی مهلک و کشنده است. این مطلب را بهخاطر داشته باشید که دیک چنی یا دونالد رامسفلد نبودند که برنامه بینالنهرین بوش را که در فوریه 2003 در سازمان ملل ارائه شد، تدوین کردند. بلکه کالین پاول، وزیر امورخارجه میانهروی بوش، این برنامه را توصیه کرده بود.
تصور میکنید چه کسی به نمایندگی از دولت ترامپ جنگ با ایران را در افکار عمومی متقاعدکننده نشان میدهد؟ رئیسجمهوری که خود خدمت سربازی نرفته است یا وزیر دفاع او که نشانهای افتخار فراوانی دارد؟ استیو بنن، رئیس سابق برایبارت نیوز، یا متیس، «راهب جنگجو» که از 46 سناتور دموکرات، رای اعتماد 45 سناتور را بهدست آورد؟ پارسی هشدار میدهد: «یکبار دیگر جنگ در دستور کار قرار گرفته است چه به شکل از پیش طراحی شده و چه به صورت اتفاقی.» متیس گرگی در لباس میش نیست، بلکه گرگی در لباس گرگ است. وزیر دفاع، زمانی سه تهدید بزرگ برای امنیت ملی آمریکا را «ایران، ایران و ایران» نامید، اما اگر دولت ترامپ بهدلیل بیپروایی وزیر دفاع وارد جنگ با ایران شود، مشخص خواهد شد که سه تهدید بزرگ برای «ثبات و صلح در خاورمیانه»،«متیس، متیس، متیس،» است.