بزرگتر از «بابک»!

روزنامه ابتکار در گزارشی به قلم ژوبین صفاری، نوشت: معوقات بانکی یکی از مهمترین متغیرهای فساد در اقتصاد کشور است. بدهکارانی که از دل ساختار فاسد رشد می کنند و البته این اتفاق محصول یک سلسله فساد در نظام بانکی کشور است. روز گذشته علی طیب نیا باز هم از یک معوقه ی بزرگ پرده برداری کرد و بابک زنجانی، بزرگترین بدهکار بانکی نیست، یکی از بدهکاران بزرگ بانکی 8500 میلیارد تومان بدهی دارد.

در ادامه این گزارش می خوانیم: اما اینکه چرا این بدهکاران بانکی طی یک دهه اخیر به شکل قابل توجهی رشد کرده اند مربوط به بی انضباطی مالی و ساختاری در اقتصاد کشور است. این بی انضباطی اگرچه با روی کار آمدن دولت یازدهم تا حدودی اصلاح شد اما فشار نابسمانی به حدی است که با روی کار آمدن هر دولتی باز هم در دل خود فساد رشد خواهد کرد. فشاری که حالا وزیر اقتصاد دولت یازدهم را خسته و کارش را به اورژانس کشانده است. 

طیب نیا گفته که قصد ندارد در دولت بعدی بماند. او می‌گوید خسته است و تنها در هفته گذشته، سه بار اورژانس به سراغش آمده است. هر چند مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه به ابتکار می گوید:« تیم اقتصادی دولت اگر نیاز به ترمیم داشته باشد به طور قطع آن گزینه طیب نیا نیست. او یکی از با دانش ترین وزرای کابینه است و حق دارد خسته شده باشد.»

تیم اقتصادی دولت در شرایط سختی قرار گرفته اند انباشت بدهی ها، فساد ساختاری و سایر مشکلات اقتصادی سبب شده تا نتوانند ابتکار عمل لازم را داشته باشند. معوقات بانکی نیز یکی از این نارسایی های اقتصادی است. طیب نیا روز گذشته گفت: در دنیا دو یا سه درصد کل تسهیلات به شکل معوق در می‌آید. ما این نسبت را در ایران همان ماه‌های نخست آغاز به‌کار دولت یازدهم، ١4 درصد برآورد کردیم. اکنون این نسبت کاهش پیدا کرده و حدود ١١ درصد است. با وجود اینکه باید در شرایط کسادی اقتصادی این نسبت بالا می‌رفت، اما خب این نسبت کاهش پیدا کرده است. طبیعی بود ما باید بررسی می‌کردیم تا روشن شود این نسبت چرا در اقتصاد ایران و در سیستم بانکداری ایران بسیار بالاست. این کار انجام شد.

**فشار برای تسهیلات از کجا می آید؟

به طور قطع مبالغ عجیب و غریبی که اعلام می شود ناشی از فساد یک نفر یا دو نفر نیست. رییس جمهور نیز پیش از این به این موضوع اشاره کرده بود که بابک زنجانی به طور قطع از جایی حمایت می شده که باید آن را شناسایی کرد. طیب نیا نیز روز گذشته در این خصوص گفت: امکان آن وجود دارد که زمانی در تسهیلات داده‌شده، فشارهایی بوده باشد. مهدی پازوکی کارشناس اقتصادی نیز به ابتکار می گوید: معوقات بانکی مربوط به دیروز و امروز نیست. 

مشکل از بی انضباطی اقتصادی است که در دولت قبلی به اوج خود رسید و اقتصاد کشور را با چالش اساسی مواجه کرد. انتقادی که به دولت روحانی وجود دارد این است که باید به مردم توضیح داده می شد که اقتصاد کشور در چه شرایطی تحویل گرفته شد. بی انضباطی مالی که از دولت قبل به ارث رسید و برخورد مناسبی هم با آن ها صورت گرفته نشد سبب شد تا نمود آن را در معوقات بانکی و افزایش بدهی های بخش خصوصی و دولتی ببینیم.

**بزرگتر از بابک

علی طیب نیا روز گذشته گفته بود: بابک زنجانی در فهرست بدهکاران بانکی خیلی هم بزرگ نیست. اشتباه نکنید؛ در بدهکاران بانکی بابک زنجانی جزو بزرگ‌ترین آنها نیست. فکر می‌کنم او بزرگ‌ترین بدهکار به مجموعه دولت یا بانک‌ها به لحاظ رقم بدهی باشد که خب سه‌ونیم میلیارد دلار را شما به نرخ روز محاسبه کنید ببینید چقدر می‌شود. وی افزود: اکنون یکی از بدهکاران بزرگ که هشت‌هزار و 5٠٠ میلیارد تومان به سیستم بانکی بدهکار است، کل دارایی و اموالش از دوهزارو 5٠٠ میلیارد تومان بیشتر نیست؛ حالا ما می‌خواهیم با این بدهکار چه کنیم؟ همه اموال و داریی‌هایش را تملیک و خودش را اعدام کنیم؟ خب با همه این کارها باز هم چیزی حدود شش هزار میلیارد تومان از اموال و دارایی‌های سیستم بانکی که درواقع مال مردم است سوخت شده و از بین رفته است؛ امکان وصول هم ندارد. 

مهدی پازوکی در این خصوص به ابتکار می گوید: برخی از این معوقات مربوط به واحدهای تولیدی است که ورشکست شدند که آن ربطی به فساد ندارد. اما گزارش هایی که از مقامات قوه قضائیه بیرون آمده این است که افرادی وام های کلان گرفتند و آن را وارد بخش واسطه ای و دلالی کردند. این ها باید به سزای عملشان برسانند. بحث این است که به طور قطع این وام در یک ساختار فاسد بانکی پرداخت شده و رئیس بانک یا کارشناس بانک در آن دخالت دارند که باید با آن ها برخورد می شده است. بنابراین اگر قوه قضائیه 10 نفر از این افراد را به مردم معرفی و محاکمه کنند بقیه هم جرات چنین کاری را پیدا نمی کنند.

**مبارزه با فساد نیازمند شفافیت است

همچنین پازوکی در ادامه تصریح کرد: برای مبارزه با فساد به شفافیت نیاز داریم که باید در همه قوا جریان داشته باشد. صندوق ذخیره بانک سرمایه بیش از 10 نفر مدیر عامل طی 10 سال گذشته تغییر داده است بنابراین ساختار آن دچار مشکل است. سیستم و قانون اگر حاکم نباشد افراد سالم رشد نمی کنند.

وی می افزاید: آقای روحانی باید یک گزارش کامل و شفاف از وضعیت بدهی های بانکی و فساد اقتصادی کشور از دولت قبل تا امروز بدهد. احمدی نژاد 25 سال کشور را به عقب انداخت و اگر دولت روحانی و وزرای اقتصادی آن بعد از 8 سال کشور را به شرایط سال 84 بازگردانند باید به آن ها مدال داد.

پازوکی تاکید می کند: دولت باید یک تصمیم قاطع برای اصلاح نظام بانکی و فسادهای آن انجام دهد که البته سایر قوا نیز باید کمک کنند. مردم در سال 92 برای تغییر به آقای روحانی دادن و بعد از خدا مردم بزرگترین سرمایه او خواهد بود. بزرگترین خطر فساد و نابرابری اقتصادی تندوری هایی است که توسط برخی افراد صورت می گیرد. این رفتار باعث می شود تا فساد در اقتصاد جریان بیشتری پیدا کند.

*منبع: روزنامه ابتکار 1395.11.5