رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان این که می‌توان ایمنی و مدیریت بحران پاشنه آشیل کلانشهر تهران دانست، به آفتاب یزد گفت: «متاسفانه از سوی مدیریت شهری تهران و شهرداری به مسئله ایمنی و مدیریت بحران توجه جدی نمی‌شود.»
روزنامه آفتاب یزد در گفت و گو با محمدسالاری نوشت: رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان این که می‌توان ایمنی و مدیریت بحران پاشنه آشیل کلانشهر تهران دانست، به آفتاب یزد گفت: «متاسفانه از سوی مدیریت شهری تهران و شهرداری به مسئله ایمنی و مدیریت بحران توجه جدی نمی‌شود.»
در ادامه این گفت و گو می خوانیم: «ما به عنوان شورای شهر تهران در همان ابتدای ورود به شورای چهارم، در برنامه پنج‌ساله (که ماموریت محور تعریف شده) در کنار ماموریت‌های عمران، حمل و نقل، اجتماعی و فرهنگی، ماموریت‌های ایمنی و بحران را هم جداگانه برای شهرداری پیش‌بینی کردیم.»
محمدسالاری با اشاره به برنامه پنج‌ساله افزود: «مجموعه‌ای از اقدامات را در افزایش تجهیزات و امکانات(که بیشتر باید از خارج خریداری شود) را در این برنامه لحاظ کردیم. از سوی دیگر شهرداری را ملزم کردیم برای آموزش انسانی در آتش‌نشانی اقدامات لازم را انجام دهد.»
وی با اشاره به اتفاق سال 92 در خیابان جمهوری تاکید می‌کند: «آن موقع مصوبه‌ای تصویب کردیم که شهرداری را به اختصاص اعتبارات لازم را برای افزایش تعداد و به‌روز رسانی تجهیزاتش ملزم کردیم. آن روز نردبان آتش‌نشانی کار نکرد و خانمی که در آتش گرفتار شده بود از پنجره به پایین پرتاب شد. همان زمان یکی از چالش‌های اصلی این بود که شهرداری حق نگهداشت شرکتی که تجهیزات را از آن خریده بودند پرداخت نکرده بود و درگیر شده بودند. نهایتا شورای شهر به این موضوع ورود پیدا کرد و یک آسیب‌شناسی شد. در آن زمان شورای شهر شهرداری را ملزم کرد که یک کار کارشناسی انجام دهد و لایحه‌ای به شورا ارائه کند مبنی بر افزایش تجهیزات و امکاناتی که در این زمینه نیاز دارد. متاسفانه شهرداری با تاخیر و تذکرات شورای شهر این لایحه را به شورا داد. ما هم تصویب کردیم که شهرداری ساختمان‌هایی که استانداردهای ایمنی لازم را ندارند شناسایی و از فعالیت واحدهای کسبی، مجموعه‌های تجاری و عمومی در آن جلوگیری کند.»
وی با بیان این که همه بودجه شهرداری محقق شده است، می‌گوید: «کسری بودجه‌ای نداشته که در حوزه ایمنی هزینه نشده است. کافی بود بودجه یکی از این پروژه‌های ایمنی (تونل و پل) را به آتش‌نشانی اختصاص دهد. شهرداری می‌توانست با این بودجه کل پروژه آتش‌نشانی تهران را در سطح کشورهای اروپایی ارتقا دهد. مشکل کشور و شهر ما این است که به ماموریت‌های نرم‌فزاری توجه نمی‌کنند. همیشه می‌خواهیم در حوزه سخت‌افزاری و ماموریت‌های عمرانی که نمایشی هست و مردم آن را می‌بینند کار کنیم. زیرا برای مردم ملموس‌تر است. شما فکر کنید اگر می‌خواستند تجهیزاتی در ساختمان پلاسکو و انبارها بگذارند کسی آنها را نمی‌بیند. این مشکل اساسی است که بارها مطرح کردم که غفلت از حوزه نرم‌افزاری باعث شده شاهد چنین اتفاقاتی باشیم و کیفیت زندگی پایین آمده است.»
سالاری با بیان این که جدای از این که شهرداری به مصوبات شورا کامل عمل نکرده است، می‌افزاید: «مشکل اساسی این است که شهر تهران بی‌برنامه و بی‌قاعده ایجاد شده است. همه رسانه‌ها و کنشگران اجتماعی که ابراز همدردی و احساسات می‌کنند (که درست هم هست) این را بدانند که مشکلات و چالش‌های ایمنی شهر تهران در ساختمان پلاسکو خلاصه نمی‌شود. طیف گسترده‌ای از ساختمان در تهران وجود دارد که به صورت بالقوه این ظرفیت را دارند که چنین اتفاقی در مورد آنها هم پیش بیاید.»
به گفته وی، در کنار این مشکلات در حوزه زیرساختی هم شاهدیم که حتی معابر و میادین شهر تهران هم ایمنی ندارد. فرونشست‌هایی که وجود دارد بر این گفته صحه می‌گذارد. آتش‌سوزی که در منطقه شهران رخ داد نشان داد که کانال‌های تاسیساتی شهر مشکلات جدی دارند. این گسل‌های زلزله، مجموعه‌ای گسترده از بافت‌های فرسوده که بیش از 3700 هکتار و 14هزار هکتار بافت ناپایدار در شهر تهران، نشانه این است که شهر تهران به لحاظ ایمنی و مدیریت بحران یکی از پرچالش‌ترین شهرهای دنیاست.»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان این که نباید از یاد ببریم که این ساختمان‌ها در گذشته ساخته شده‌اند، تاکید می‌کند: «در آن زمان استانداردهای کنونی (دستورالعمل‌های ایمنی که رعایت آن الزامی است) در این حد الزام‌آور نبوده. در این زمینه باید نهادهادی دیگری هم به لحاظ حقوقی و قانونی کمک کنند.»
وی با اشاره به این که شهرداری قصور کرده است، می‌افزاید: «چرا شهرداری از چنین دغدغه بزرگی در شهر آگاهی داشته و آن را مراجع ذیربط اعلام نکرده است؟ شهرداری می‌گوید ما ضابط نیستیم و نمی‌توانیم از کسب و کار جلوگیری کنیم. ولی شهرداری باید به دستگاه‌های قضایی اعلام می‌کرد تا قوه‌قضائیه آن را سامان دهد. چرا شهرداری که 14بار به کسبه ساختمان پلاسکو اخطار داده از کسب و کار این افراد جلوگیری نکرده است؟»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که شهرداری طبق تبصره 14 قانون 55 شهرداری‌ها باید ساختمان‌هایی که به اخطار توجه نمی‌کنند را راسا ایمن‌سازی کند، می‌گوید: «اگر شهرداری بخواهد همه ساختمان‌های شهر تهران را از محل ماده 55 ایمن‌سازی کند، باید اعتبارات کل شهر را در این حوزه هزینه کند. 70 تا 80 درصد ساختمان‌های تهران از نظر وضعیت ایمنی وضعیت خوبی ندارند. شهرداری امکانات، نیرو، تجهیزات و اعتبارات چنین اقدامی را ندارد. شهرداری می‌تواند در چند پروژه خاص مثل گود ایران‌زمین که معابر آنجا مسدود شده و صاحبش زندان است ورود کند.»
به گفته وی، شهرداری تهران نه تنها در مورد ساختمان پلاسکو بلکه در مورد قریب به 1000 ساختمان عمومی یا تجاری – اداری که مشکلات‌شان بیشتر از این است، وظایف خودشان را انجام نداده است. شهرداری به عنوان متولی اصلی این دغدغه را به همه وزارتخانه‌ها، قوه قضائیه و... اعلام می‌کرد و اگر آنها همراهی نمی‌کردند می‌توانستیم بگوییم آنها مقصر هستند. اما محوریت با شهرداری این اتفاقات می‌افتاد.»
سالاری با اشاره به این که به حوزه از بین رفتن سرمایه‌های مادی توجه نشد، تاکید می‌کند: «ما در حادثه ساختمان پلاسکو تعداد قابل توجهی از شهروندان و آتش‌نشانان را از دست دادیم. علاوه بر آن سرمایه‌های مادی تعدادی از شهروندانمان که تمام زندگی آنها بوده از دست رفت. امیدواریم این حادثه باعث شود مسئولین هوشیار شوند و بدانند که هر روز و هر هفته شهر تهران آبستن بروز و ظهور اتفاقات است و در مورد همه آنها باید تصمیم گرفته شود. البته نباید یادمان برود که این مشکل به شهرسازی طی دهه‌های گذشته هم برمی‌گردد. در پایتخت جمهوری اسلامی ایران و کلانشهرها در سال‌های گذشته طی بی‌برنامگی، بی‌قاعدگی و بدون حداقل استانداردهای ایمنی و شهرسازی و معماری بنا احداث می‌شود، چنین اتفاقاتی دور از ذهن نیست. این هم هزینه سنگین بی‌برنامگی‌ها و عدم برنامه‌ریزی مدیریت شهری و مسئولان است.»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که چرا در این بحران مدیریت واحدی وجود نداشت؟ می‌گوید: «ما به لحاظ مدیریت بحران چالش اساسی داریم. رئیس مدیریت بحران کشور در جلسه شورا می‌گفت که در کشوری مثل روسیه برای مدیریت بحران گستره جغرافیایی شهرهای روسیه، ماکت‌سازی شده است. وقتی در یک شهر یا محله اتفاقی رخ می‌دهد، از همان جا تصمیم درست می‌گیرد و اشراف دارد. در حالی که مدیریت بحران کشور ما در یک ساختمان استیجاری فعال است. وقتی مدیریت بحران کشور حتی یک ساختمان برای خودش ندارد وضعیت مدیریت بحران شهر تهران مشخص است. ممکن است چند مشکل مانند ساختمان پلاسکو همزمان پیش بیاید اما شاهدیم نمی‌توانند یک پروژه را مدیریت کنند. این نشان می‌دهد در این زمینه طی سال‌های گذشته مدیریت بحران اولویت ما نبوده است و شهرداری هم در ده سال گذشته (که اعتبارات قابل توجهی برای پروژه‌های عمرانی گذاشته) به این مبحث توجه نکرده است. واقعا 25میلیارد تومان برای ارتقای تجهیزات آتش‌نشانی رقمی است؟ با وجود اعتبار هرساله شهرداری که 18هزار میلیارد (با اعتبار تبصره‌ها بالای 20-25هزار میلیارد) می‌شود. این رقم برای تجهیز آتش‌نشانی خنده‌دار است. این حوزه کاملا مغفول مانده است.»
در حادثه ساختمان پلاسکو تعداد قابل توجهی از شهروندان و آتش‌نشانان را از دست دادیم. علاوه بر آن سرمایه‌های مادی تعدادی از شهروندانمان که تمام زندگی آنها بوده از دست رفت. امیدواریم این حادثه باعث شود مسئولین هوشیار شوند و بدانند که هر روز و هر هفته شهر تهران آبستن بروز و ظهور اتفاقات است
در کشوری مثل روسیه برای مدیریت بحران گستره جغرافیایی شهرهای روسیه، ماکت‌سازی شده است. وقتی در یک شهر یا محله اتفاقی رخ می‌دهد، از همان جا تصمیم درست می‌گیرد و اشراف دارد. در حالی که مدیریت بحران کشور ما در یک ساختمان استیجاری فعال است
شورای شهر شهرداری را ملزم کرد که یک کار کارشناسی انجام دهد و لایحه‌ای به شورا ارائه کند مبنی بر افزایش تجهیزات و امکاناتی که در این زمینه نیاز دارد. متاسفانه شهرداری با تاخیر و تذکرات شورای شهر این لایحه را به شورا داد.
*منبع: روزنامه آفتاب یزد، 1395.11.3
نظر شما
