سراب پذیرش توافق‌نامه پاریس

در حالی لایحه پذیرش توافق‌نامه پاریس توسط ایران با ادعای کمک به کاهش آلودگی هوای کلان شهرها به تصویب مجلس رسید که گازهای گلخانه‌ای ارتباطی با آلودگی هوا ندارند و در شمول گازهای آلاینده قرار نمی‌گیرند.

به گزارش  فارس، در جریان بررسی لایحه توافق‌نامه تغییرات آب و هوایی پاریس در جلسه 23 آبان ماه مجلس شورای اسلامی، تعدادی از نمایندگان حامی آن، علت موافقت خود با پیوستن ایران به این توافق‌نامه را کمک به کاهش آلودگی هوا عنوان کردند. به عنوان مثال، حسن نوروزی، نماینده رباط کریم در موافقت با تصویب این لایحه گفت: «با توجه به تغییرات آب و هوایی در کشور ضروری است که با پیوستن به این توافقنامه‌ها و استفاده از تجارب کشورهای دیگر در کاهش آلودگی هوا بهره‌مند شویم».

در حالی نمایندگان مجلس برای کمک به حل مشکل آلودگی هوا به عنوان یکی از مسائل اصلی کلان‌شهرهای کشور در سال‌های اخیر، با پیوستن ایران به توافق نامه پاریس موافقت کردند که این امر کمکی به کاهش آلودگی هوای کلان شهرها نخواهد کرد.

توضیح آنکه مهم‌ترین آلاینده‌های هوا شامل گازهای Sox، NOx، Pb و ذرات معلق مانند PM2.5، PM10 هستند که در روزهای سرد سال به دلیل وارونگی هوا و انباشت آن‌ها در اتمسفر نزدیک سطح زمین، منجر به آلودگی هوای کلان‌شهرها می‌شوند. اما نکته مهم این است که عناصر و گازهای آلاینده هوا ارتباطی با گازهای گلخانه‌ای ندارند زیرا گازهای گلخانه‌ای شامل گازهایی مانند CO2، CH4، N2O و بخار آب هستند و در پدیده‌ی جذب حرارت ساطع شده از سطح زمین تأثیرگذارند و جزو آلاینده‌های هوا به حساب نمی‌آیند.

از سوی دیگر هم توافق‌نامه پاریس با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به خصوص دی‌اکسید کربن تدوین شده است و براساس آن، تمامی کشورهای عضو کنوانسیون تغییرات آب و هوا سازمان ملل در صورت پذیرش این توافق‌نامه ملزم به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای خود هستند تا از گرمایش زمین تا بیش از 2 درجه جلوگیری شود. در نتیجه، پذیرش توافق‌نامه پاریس به امید کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها سرابی بیش نیست.

علاوه بر این، نگرانی های زیادی درباره پذیرش توافق نامه پاریس توسط ایران مطرح است که نشان می‌دهد تأیید مصوبه مجلس درباره پیوستن ایران به این توافق‌نامه توسط شورای نگهبان می‌تواند در آینده چالش‌های جدید و مهمی را برای کشور به همراه داشته باشد:

اولا: اجبار کشورها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در توافق‌نامه پاریس، منجر به کاهش استفاده و فروش نفت و گاز در دنیا می‌شود. این در حالی است که کشورهای در حال توسعه مانند ایران در مسیر پیشرفت، نیاز به مصرف این سوخت‌ها برای احداث زیر ساخت‌ها و دستیابی به رشد اقتصادی دارند. در نتیجه، پذیرش این توافق‌نامه می‌تواند زمینه عقب افتادگی اقتصادی و صنعتی کشورهای در حال توسعه باشد. جالب اینجاست که آمریکا علت کنار کشیدن از توافق آب و هوایی قبلی یعنی پیمان کیوتو را جلوگیری از کاهش توسعه اقتصادی در این کشور عنوان کرده بود.

ثانیا: بر اساس توافق‌نامه پاریس، کشورها در سال‌های آینده باید تعهدات بیشتری را بپذیرند و در برای اجرای آن‌ها بکوشند. بنابراین توافق‌نامه پاریس می‌تواند به ابزاری برای فشار سیاسی بر کشور در سال‌های آینده مانند ابزارهایی چون حقوق بشر و انرژی هسته‌ای تبدیل شود زیرا در صورتی که کشور قادر به اجرای تعهدات خود نباشد با تهدیداتی چون تحریم‌های جدید روبرو است.