قلعه فلک الافلاک میراث ساسانیان در لرستان که از آن به عنوان شاهکار معماری جهان یاد می‌شود به دلیل بی توجهی و نبود اعتبار در حال ریزش است.
قلعه فلک الافلاک میراث ساسانیان در لرستان که از آن به عنوان شاهکار معماری جهان یاد می‌شود به دلیل بی توجهی و نبود اعتبار در حال ریزش است.
تسنیم نوشت: ، دژ شاپور خواست، دوازده‌برجی و کاخ اتابکان از دیگر نام‌های این بنای تاریخی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه فلک الافلاک قدمت آن به دوره ساسانی برمی‌گردد؛ دارای هشت برج و دو حیاط مستطیل شکل است و یکی از بی‌نظیرترین بناهای تاریخی و گردشگری در کشور به شمار می‌آید.
وقتی فلک الافلاک در خطر نابودی قرار می‌گیرد
این بنای باستانی در دوره ساسانیان کاربرد حکومتی و نظامی داشته و به خاطر موقعیت استراتژیکی خود در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه و در زمان آل‌بویه مقر حکومت گنجور بوده است.
پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد از قرن ششم هجری این قلعه نیز به نام خرم‌آباد معروف و در دوره قاجار فلک الافلاک نامیده شد.
ثبت قلعه فلک الافلاک در فهرست آثار ملی ایران
با وجوداینکه این میراث تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اما چندین سال است که در فهرست موقت ثبت جهانی قرارگرفته و هنوز ثبت جهانی نشده و این بنای ارزشمند تاریخی با مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی، نم‌زدگی و رانش دیوارها روبه‌رو است.
با این وجود ۱۰ سال از تهیه طرح استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک می‌گذرد اما تنها بخشی از استحکام‌بخشی این بنای تاریخی انجام‌شده و مابقی کار به خاطر نبود اعتبار رها و به تاریخ پیوسته است.
با توجه به نم‌زدگی و ترک‌خوردگی قلعه فلک الافلاک و متوقف شدن کار استحکام‌بخشی این سند تاریخی لرستان، بیم آن می‌رود که این شاهکار دوره ساسانیان در پیچ‌وخم اعتبار ریزش کند.
انجام یک‌چهارم کار استحکام‌بخشی قلعه پس از گذشت ۱۰ سال
احمد نصرالهی مدیر پایگاه قلعه فلاک الافلاک در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: طرح استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک سال ۸۴ شروع و تاکنون تقریباً یک‌چهارم کار انجام‌شده است.
وی علت متوقف شدن طرح استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک را نبود اعتبار دانست و افزود: استحکام‌بخشی مهم‌ترین کار در این قلعه تاریخی است اما کار آن به صورت خرد انجام‌شده که برای حل این مسئله جلسات مختلفی برگزار شد.
مدیر پایگاه قلعه فلاک الافلاک عنوان کرد: نمی‌خواهیم کار استحکام‌بخشی قلعه به روش قبلی پیش برود و همچنان یک مقداری پول بیاید و پس از انجام بخشی از آن دوباره‌کار آن تا سال‌های بعد تعطیل شود ازاین‌رو به دنبال این هستیم تا در قالب یک قرارداد، اعتباری تخصیص یابد و پروژه به طور کامل به اتمام برسد نه اینکه این پروژه تا ۲۰ سال دیگر به طول بیانجامد.
انجام مرحله به مرحله کار استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک
وی در رابطه با مرمت غیراصولی قلعه فلک الافلاک بیان کرد: همین مرحله به مرحله انجام دادن استحکام‌بخشی قلعه خودکار غیراصولی است چراکه کار استحکام‌بخشی باید پیوسته انجام شود بنابراین وقتی یک پروژه پس از گذشت ۱۰ سال تنها یک‌چهارم آن انجام شود، بخش انجام‌نشده کار سبب بار مرده می‌شود و به ساختمان آسیب وارد می‌کند.
نصرالهی با بیان اینکه پروژه استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک چندین سال است که اعتبار ندارد گفت: سال ۷۹ بخشی از کار استحکام‌بخشی انجام و تا سال ۹۴ که مقدار کمی از کار دوباره انجام شد اعتباری تخصیص نیافته است.
وی تصریح کرد: امسال نیز بخش کمی از کار استحکام‌بخشی از همان ۲۵ درصد کاری که انسجام‌بخشی انجام‌شده، شروع به تکمیل کردیم ولی این کار جزئی کمکی به کار استحکام‌بخشی قلعه نمی‌کند و تنها شکل آن از ناتمام بودن درمی‌آید.
مدیر پایگاه قلعه فلاک الافلاک با بیان اینکه ۵۰ درصد اعتبارات این‌گونه پروژه‌ها از محل اعتبارات استانی و ۵۰ درصد دیگر از محل اعتبارات ملی تأمین می‌شود اظهار داشت: طرح استحکام‌بخشی قلعه باید به‌عنوان یک پروژه اتمام شود نه اینکه مرحله به مرحله سالی ۱۰۰ میلیون تومان هزینه شود و در پایان معلوم نباشد چه‌کاری انجام‌شده است.
متوقف شدن استحکام‌بخشی قلعه به دلیل کمبود اعتبار
وی با اشاره به اینکه کار کمبود اعتبار سبب متوقف شدن کار استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک شده است افزود: در صورت تأمین اعتبار کار استحکام‌بخشی طی دو سال انجام می‌شود.
نصرالهی خاطرنشان کرد: پروژه استحکام‌بخشی در همه بناهای تاریخی برای وقت اضطرار است و زمان اضطرار نیز مشخص نیست و هرلحظه ممکن است روز مبادایی باشد که پروژه استحکام‌بخشی برای آن انجام می‌شود.
وی در رابطه با نم‌زدگی قلعه تاریخی فلک الافلاک عنوان کرد: امسال پیش از عید نوروز مقرر شد پروژه دفع رطوبت را اجرا کنیم اما به خاطر بارندگی‌های خیلی شدید و احتمال اینکه این کار تا عید به اتمام نرسد اجرایی نشد.
اجرای پروژه دفع رطوبت قلعه در فروردین‌ماه ۹۵
مدیر پایگاه قلعه فلاک الافلاک بیان کرد: به خاطر بازدید میهمانان نوروزی از قلعه فلک الافلاک احتمالاً پروژه دفع رطوبت قلعه ۲۰ فروردین‌ماه آغاز شود.
غلامرضا سلیمانی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان لرستان بابیان اینکه طرح مطالعاتی استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک سال ۸۴ تهیه‌شده است اظهار داشت: طرح استحکام‌بخشی قلعه تاریخی فلک الافلاک چندین سال است که به دلیل کمبود اعتبار متوقف‌شده است.
استفاده از ظرفیت قرارگاه خاتم‌الانبیاء برای انجام استحکام‌بخشی قلعه
وی با اشاره به اینکه برای طرح استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک نیازمند ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است افزود: از ظرفیت قرارگاه خاتم‌الانبیاء می‌توان برای استحکام‌بخشی قلعه استفاده کرد و این طرح می‌تواند جزء پروژه‌هایی باشد که قرارگاه خاتم‌الانبیاء انجام می‌دهد.
با توجه به وضعیت این بنای تاریخی مسئولان باید برای ماندگاری آن توجه بیشتری داشته باشند چراکه بیم آن می‌رود هرلحظه بر حجم شکاف‌هایی که بر بدنه این بنا وجود دارد افزوده و تاریخ قربانی اعتبار شود بنابراین می‌طلبد مسئولان امر در کمترین زمان ممکن جهت مرمت و استحکام‌بخشی این بنای ارزشمند گام‌های اساسی بردارند.
نظر شما
