ضروریت استراتژیک شرکت‌های بیمه در اقتصاد ایران
در شرایط کنونی اقتصاد ایران که با تورم بالای ۴۰ درصد، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات شدید ارزی درگیر است، نقش شرکت‌های بیمه به‌عنوان نهادهایی استراتژیک بیش از گذشته نمایان شده است. شرکت‌هایی نظیر بیمه ایران، دانا و پارسیان تنها ارائه‌دهنده خدمات مدیریت ریسک نیستند، بلکه ابزارهایی کلیدی برای حمایت از رشد اقتصادی، حفظ ثبات مالی و ارتقاء رفاه اجتماعی به‌شمار می‌روند.
به گزارش بانکداری ایرانی، یکی از اهداف اساسی صنعت بیمه در جهان امروز، تثبیت شرایط مالی و جذب سرمایه در اقتصاد است. در این چارچوب، شرکت‌های بیمه با تجمیع حق بیمه و سرمایه‌گذاری منابع حاصل، می‌توانند نقدینگی را به سمت بخش‌های تولیدی و زیربنایی کشور هدایت کنند؛ امری که در نبود سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل تحریم‌ها، اهمیتی دوچندان می‌یابد.
از سوی دیگر، پرداخت خسارت‌ها و پوشش ریسک‌های حوادث غیرمترقبه توسط این شرکت‌ها، نقش مهمی در کاهش فشار مالی بر دولت و نظام درمانی ایفا می‌کند. در سال ۱۴۰۴ که ایران با بلایای طبیعی گسترده مانند سیل‌های بهاری روبه‌رو بوده، این کارکرد صنعت بیمه بیش از همیشه اهمیت داشته است.
علاوه بر این، پشتیبانی از بخش‌های کلیدی اقتصاد یکی از محورهای حیاتی عملکرد شرکت‌های بیمه به‌شمار می‌رود. ارائه پوشش‌هایی همچون بیمه بدنه خودرو که در شرکت‌هایی مانند بیمه دانا رشد قابل توجهی داشته، یا بیمه‌های درمانی و حمل‌ونقل، از صنایع بزرگ کشور حمایت کرده و در حفظ اشتغال و پایداری زنجیره تأمین نقش‌آفرینی می‌کنند.
از منظر اجتماعی نیز صنعت بیمه جایگاه ویژه‌ای دارد. آیین‌نامه مسئولیت اجتماعی شرکت‌های دولتی (مصوب ۱۱ مرداد ۱۴۰۴)، شرکت‌های بیمه دولتی را به مشارکت در پروژه‌های محرومیت‌زدایی، حمایت از محیط‌زیست و ارتقاء عدالت اجتماعی ملزم کرده است. اجرای این سیاست‌ها، ضمن ارتقاء تصویر برند، می‌تواند سهم بیمه‌ها را در توسعه متوازن و پایدار مناطق محروم پررنگ‌تر کند.
با وجود این ظرفیت‌ها، چالش‌های جدی ساختاری مسیر ایفای نقش استراتژیک صنعت بیمه را دشوار کرده‌اند. گزارش‌های منتشرشده از بیمه مرکزی نشان می‌دهد که برخی شرکت‌ها در سال ۱۴۰۳، به سطح توانگری مالی زیر ۱ سقوط کرده‌اند؛ مسئله‌ای که توان آن‌ها در پرداخت خسارت و حفظ اعتماد عمومی را به خطر می‌اندازد.
علاوه بر این، فقدان توسعه بیمه‌های تخصصی مانند بیمه صادرات یا بیمه کشاورزی، یکی دیگر از نقاط ضعف این صنعت است. در شرایطی که کشورهایی چون ترکیه از ابزار بیمه برای تقویت صادرات خود استفاده می‌کنند، ایران هنوز نتوانسته از این ظرفیت راهبردی بهره‌برداری کند.
در مجموع، شرکت‌های بیمه در ایران به‌دلیل نقش‌شان در مدیریت ریسک، تجهیز منابع مالی، و حمایت از بخش‌های اقتصادی، بازیگرانی استراتژیک در ساختار اقتصادی کشور هستند. با این حال، برای تحقق کامل این پتانسیل، ضروری است که اصلاحات ساختاری در حوزه‌هایی مانند مدیریت منابع، تنوع‌بخشی به پرتفوی، و توسعه خدمات نوآورانه صورت گیرد. همچنین، تقویت نقش نظارتی بیمه مرکزی می‌تواند به شفافیت، رقابت‌پذیری، و ثبات صنعت بیمه کمک کند.
در غیر این‌صورت، این نهادها به جای آن‌که به موتور محرک رشد اقتصادی تبدیل شوند، ممکن است به عاملی برای افزایش بار مالی و نهادی بر اقتصاد تبدیل گردند.
