به گزارش ایسنا، این کتاب مجموعه گفتارهای صاحبنظران، اندیشمندان حوزه و دانشگاه است که به کوشش «امین افخم» در سلسله نشستهای برگزار شده توسط این پژوهشگاه و انجمن «اندیشه و قلم» به آن پرداخته شده است.
در این کتاب، مباحث سیدمحمدرضا بهشتی، آیتالله سیدضیاء مرتضوی، حجتالاسلام و المسلمین مهدی مهریزی، اسماعیل آذر، علی مطهری، حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی فاضل میبدی، آیتالله محمدسروش محلاتی، حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادیآملی، غلامرضا ظریفیان، حجت الاسلام و المسلمین ناصر نقویان و مرتضی باقری تدوین شده است.
«سیر مرثیه سرایی در ایران، گفتگو در آموزههای دینی و واقعه عاشورا، بازخوانی هدف قیام امام حسین (ع)، امام حسین (ع) و اصلاح امت، قیام حسینی در برابر الهیات اموی، آزادی و اسارت عاشورا و عاشورا جلوهگاه زیباییها، عناوین برخی از گفتارهای این کتاب است.
برای نمونه در بخش "عاشورا جلوهگاه زیباییهای" این کتاب نوشته «حجت الاسلام و المسلمین ناصر نقویان» درباره تصورات اشتباه از ساختار اصلی دین آمده است که: «وقتی میخواهیم از ساختار دین صحبت کنیم، از مجموعهای بحث میکنیم که خدایی دارد مثل یک سلطان و این خدا هم یک دستورات و بُکن و نُکنهایی دارد روی میل خودش روی خواست و مشیت خودش است.
هیچ مصلحت دیگری هم معلوم نیست درون آن باشد و بعد هم نتیجه این عمل کردن به دستوراتش را چه چیزی قرار داده؟ بهشت: خدا گفته هر کسی که به این دستورات من عمل بکند را به بهشت میبرم هر کسی هم عمل نکند چکارش میکنیم؟ یک چنین ذهنیت رسوب کرده تاریخی برای ما از دین درست کردهاند که دین یک سلسله دستوراتی است مثل نماز بخوان، روزه بگیرد، حجاب داشته باش، حج برو، این کارها را بکن این عبادتهای خاص را اگر انجام دادی به بهشت میروی، اجرمدار و زجرمحور.
این ساختارها دائما ضایعات و تلفاتی میدهد چون واقعا قانع کننده و آرامش بخش نیست، اگر نتوانیم این را به قول این روزیها روزآمدش بکنیم، پیامدهایی دارد. وسیلهای که روزآمد میشود ساختار اصلی آن حفظ ولی به روز میشود، با فناوری روز سرعتش بیشتر میشود. اگر کسی روزآمد نکند و بخواهد در همان نسخه 1900 باقی بماند، به او اُمل و عقب مانده میگویند. یعنی تو به روز نیستی، امروزی نمیتوانی حرکت بکنی. ما در ساختار درست دین؛ نماز، روزه، حج، حجاب داریم همه آنچه در اصل دین است وجود دارد اما کسی برای بهشت نماز نمیخواند و کسی از ترس جهنم نماز نمیکند و حجاب سرش نمیکند. ساختار اصلی دین این نیست مفهوم حقیقی دین این است که نماز بخوانید، چون نماز شما را حفظ میکند و مثل یک زرهای میماند که ضد گلوله است با کمک این نماز میتوانیم آنجایی که دروغ برای ما منفعت بزرگ دارد، آنجایی که حرس و هوس نمیگذارد کمکمان کند....»