تبعات پاس ارزی به سفته‌بازان خودنمایی کرد

دنیای اقتصاد : روز شنبه، قیمت دلار با تصور عرضه سنگین بازارساز یک کانال پایین‌‌تر رفت. شاخص ارزی با ۱۳ تومان افت از مرز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان پایین‌تر آمد و به قیمت ۴هزار و ۱۹۰ تومان رسید. 

به نظر می‌رسد، بازارساز ارزی برای مقابله با سوءاستفاده نوسان‌گیران از اظهارات یکی از مقام‌های مسوول دولتی عرضه خود را افزایش داد. این مقام روز پنج‌شنبه صحبت‌هایی را مبنی‌بر مشکلات بانک مرکزی برای عرضه ارز به بازار مطرح کرده بود. تبعات این اظهارنظر از دست رفتن مقادیر زیادی از منابع ارزی در ابتدای هفته بود.

تصور بازیگران از عرضه سنگین بازارساز ارزی قیمت دلار را یک کانال پایین‌تر برد. روز گذشته شاخص بازار ارز ۱۳ تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۴ هزار و ۱۹۰ تومان رسید. به این ترتیب، قیمت دلار پس از ۵ نوسان متوالی در کانال ۴ هزار و ۲۰۰تومان، به کانال ۴ هزار و ۱۰۰ تومان قدم گذاشت و کمترین قیمت از ۱۳آذرماه را به ثبت رساند.

روز شنبه معامله‌گران ارزی اعتقاد داشتند که میزان عرضه بازار ساز نسبت به روزهای گذشته افزایش داشته است. عده‌ای عرضه سنگین بازارساز را واکنشی دانستند که به‌منظور کاهش نگرانی رئیس‌جمهوری در مورد نرخ ارز صورت گرفت، حال آنکه عده دیگری باور داشتند افزایش عرضه ارز واکنشی از سوی بازارساز بود تا مانع از سوءاستفاده سفته‌بازان از اظهارات یکی از مقام‌های دولتی شود. روز پنج‌شنبه از قول این مقام مسئول نقل شده بود که: برای اینکه بتوانیم تقاضای بازار را متعادل کنیم باید ارز تزریق کنیم ولی متاسفانه بانک مرکزی اگر ارز بیشتری داشت، قطعا ورود می‌کرد. اگر هدف بازارساز از عرضه ارز سناریوی اول باشد، از یکسو استقلال بانک مرکزی زیر سوال می‌رود و از سوی دیگر در بازار ارز خالی‌فروشان قدرت‌نمایی بیشتری خواهند کرد و زمینه را برای بالا رفتن بیشتر نوسانات فراهم خواهند کرد، نوسانات کاهشی شدیدی که معمولا با بازگشت قیمت همراه هستند.

با این حال، با توجه به تکذیب مداخله مستقیم دولت در بازار در روز شنبه، به‌نظر می‌رسد که سناریوی دوم یعنی عرضه ارز برای جلوگیری از سفته‌بازی دلالان به واقعیت نزدیک‌تر باشد. به گفته فعالان، عده‌ای از نوسان‌گیران بر اساس آن صحبت‌ها این‌گونه تصور کردند که بازارساز قصد دارد قیمت دلار را پایین بیاورد، ولی به‌دلیل نبود موجودی کافی ارز، توان این کار را ندارد. این عده با توجه به این تصور قصد داشتند روز شنبه وارد بازار شوند و با افزایش خریدها فضا را هیجانی کنند. 

از نظر فعالان ، بازارساز برای مقابله با چنین اتفاقی و عقب‌راندن نوسان‌گیران، عرضه ارز را به میزان زیادی بالا برد؛ در واقع روز شنبه منابع ارزی زیادی از کشور در بازار از دست رفت، امری که نشان‌دهنده تبعات شدید اظهارات غیردقیق در زمینه نرخ ارز بود.  البته، مشاهدات خبرنگار «دنیای اقتصاد» حاکی از آن بود که میزان عرضه ارز در روز شنبه تغییرات شدیدی نسبت به روزهای قبل نداشت؛ ولی بالا رفتن لفظ‌های فروش و اعلام قیمت‌ها، جوی را در بازار ایجاد کرده بود که تصور افزایش عرضه را در میان معامله‌گران ایجاد می‌کرد. موضوعی که موجب می‌شد خود معامله‌گران با فروش دلار حجم ارز موجود در بازار را زیادتر کنند و تصور افزایش شدید عرضه ارز توسط بازارساز را به گونه بیشتری به سایر معامله‌گران القا کنند.افزایش عرضه ارز، قیمت سکه تمام بهار آزادی را نیز تحت‌تاثیر قرار داد؛ در اولین روز هفته، سکه با ۱۳ هزار تومان کاهش به بهای یک میلیون و ۴۰۱ هزار تومان رسید. حراج سکه نیز تا حدی در افت قیمت اثرگذار بود. روز شنبه قیمت سکه در حراج در مقاطعی به زیر یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رفت.

به گفته برخی بازیگران ارزی، بازارساز روز شنبه زودتر از همیشه وارد بازار شد و از همان ابتدای روز عرضه خود را کلید زد. بازارساز عرضه عمده دلار را با قیمت ۴ هزار و ۹۵ تومان آغاز کرد و قیمت در حجم خرد را ۴ هزار و ۲۰۰ تومان تعیین کرد. صرافی منتخب بانک مرکزی همزمان عرضه حواله درهم را نیز در دستور کار خود قرار داد تا از این‌سو نیز به بازار فشار خاصی وارد نشود. در واقع عرضه بازارساز در اولین روز هفته سه وِیژگی داشت: شروع پیش از ساعت ۱۱ ظهر، افزایش حجم فروش و عرضه زیاد همزمان درهم و دلار. به گفته یکی از بازیگران ارزی، صرافی‌های بانکی به‌طور معمول عرضه خود را از ساعت ۱۱ ظهر آغاز می‌کنند، ولی روز شنبه یکی از صرافی‌های دولتی ساعت ۱۰:۱۵ حواله درهم را قیمت‌گذاری کرد و ساعت ۱۰:۳۰ قیمت دلار را زیر ۴ هزار و ۲۰۰ تومان تعیین کرد. عده‌ای از معامله‌گران اعتقاد داشتند، ورود غیرمنتظره و زودتر از موعد بازارساز به بازار سیگنالی به سفته‌بازان ارزی بود که به قصد نوسانگیری وارد بازار نشوند؛ چراکه با عرضه سنگین بازارساز دچار ضرر خواهند شد. 

آنها باور داشتند، بازارساز برای آنکه نشان دهد به میزان کافی ارز در اختیار دارد و می‌تواند تحرکات سفته‌بازانه را خنثی کند، دلار زیادی را در بازار به فروش رساند. روز پنج‌شنبه از قول این مقام مسوول نقل شده بود که برای اینکه بتوانیم تقاضای بازار را متعادل کنیم باید ارز تزریق کنیم ولی متاسفانه بانک مرکزی اگر ارز بیشتری داشت، قطعا ورود می‌کرد. به گفته فعالان، این اظهارات ذهنیت معامله‌گران را تحت‌تاثیر قرار داده بود.

 به همین منظور برای مقابله با چنین تصوری، به گفته حاضران در بازار، روز شنبه حجم عرضه ارز نیز نسبت به روزهای گذشته به میزان مشهودی بالاتر رفته بود. به گفته یکی از بازیگران ارزی، روز شنبه فعالیت صرافی‌های بانکی بیشتر از گذشته بود و میزان اعلام قیمت آنها در کانال اطلاع‌رسانی‌شان چندبرابر شده بود. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که در جریان عرضه دیروز از نظر معامله‌گران متمایز بود، عرضه همزمان سنگین دلار و درهم بود. 

به گفته یکی از بازیگران بازار، در گذشته صرافی‌های بانکی یا دلار زیادی عرضه می‌کردند یا درهم زیادی، ولی کمتر پیش می‌آمد که میزان عرضه هر دو ارز را به‌طور همزمان افزایش دهند. در ساعات انتهایی روز نرخ عرضه دلار در صرافی‌های بانکی در حجم عمده تا ۴ هزار و ۱۶۹ تومان پایین رفته بود. این در حالی بود که قیمت دلار در حجم خرد ۴هزار و ۱۷۴ تومان تعیین شده بود. حواله درهم نیز تا قیمت هزار و ۱۴۷ تومان پایین رفت.

بسیاری از معامله‌گران زمانی که قدرت‌نمایی بازارساز در زمینه عرضه ارز را مشاهده کردند، تصمیم گرفتند در موقعیت خریدار وارد بازار نشوند. به گفته فعالان، عرضه بازارساز نه‌تنها موجب عقب‌نشینی دلالان شد، بلکه شماری از معامله‌گران را نیز همسو با خود در موقعیت فروش قرار داد. به گفته این دسته، از همان ابتدای روز بیشتر معامله‌گران به اصطلاح بازاری‌ها «دهان فروش» داشتند و خبری از فریادهای متقاضیان ارزی نبود. مشاهدات میدانی نیز نشانگر آن بود که بیشتر معامله‌گران تمایل داشتند که ارز خود را به فروش برسانند. 

درست است که روز شنبه عرضه بازارساز، همسویی فروش برخی از معامله‌گران و خروج خریداران از بازار، موجب شد که قیمت دلار به کانال ۴ هزار و ۱۰۰ تومان نزول کند، ولی عده‌ای از فعالان باور داشتند که قیمت در روزهای آینده می‌تواند افزایش بیشتری را تجربه کند. به گفته آنها، هدف برخی از معامله‌گران که خود را در موقعیت فروش قرار دادند آن بود که در روزهای آینده با قیمت پایین‌تری خریدهای ارزی را کلید بزنند و با بالا آوردن قیمت از نوسان حاصل شده کسب سود کنند.

در این میان، یکی از بازیگران باتجربه بازار، روز شنبه عنوان کرد که یکی از معامله‌گران خالی‌فروش با افت قیمت روزهای پنج‌شنبه و شنبه سود بسیار سنگینی را کسب کرد. به گفته او، این معامله‌گر روز چهارشنبه بیش از ۲۰ میلیون دلار را به‌صورت آتی برای روز شنبه با قیمت‌هایی نزدیک به ۴ هزار و ۲۲۵ تومان معامله کرد. با توجه به افت ۳۵ تومانی نسبت به محدوده فروش فرد یادشده در روز چهارشنبه می‌توان گفت که این معامله‌گر به ازای هر دلار ۳۵ تومان سود دریافت کرده است. گروهی از بازیگران اعتقاد داشتند نوسانات غیرمنتظره مانند روزهای پنج‌شنبه و شنبه معامله‌گران زیادی را دچار ضرر کرد. این موضوع از نظر این بازیگران می‌تواند در آینده منجر به افزایش فعالیت متضرران ارزی و افزایش دامنه نوسانات شود. به گفته آنها این دسته از متضرران تمام تلاش خود را خواهند کرد که در فرصت مناسب با ایجاد یک جو هیجانی ضرر خود را جبران کنند.همچنین در مقاطعی از روز شنبه قیمت دلار در معاملات نقدی پاساژ افشار در سطح بالاتری نسبت به معاملات فردایی سبزه‌میدان قرار گرفت. این موضوع موجب شد که عده‌ای از معامله‌گران دلار نقدی خود را بفروشند و هم‌زمان اقدام به خرید دلار فردایی در معاملات سبزه میدان کنند.