با کاهش خشونت در عراق و سوریه و پاکسازی بخش بزرگی از تروریست‌های مسلح و فروکش‌کردن خشونت در این مناطق، به نظر می‌رسد اکنون بحران دامن‌گیر در خاورمیانه در حال جابه‌جاشدن به سوی نواحی دیگر است.
بانكداري ايراني -روزنامه شرق در گزارشی، نوشت: با کاهش خشونت در عراق و سوریه و پاکسازی بخش بزرگی از تروریست‌های مسلح و فروکش‌کردن خشونت در این مناطق، به نظر می‌رسد اکنون بحران دامن‌گیر در خاورمیانه در حال جابه‌جاشدن به سوی نواحی دیگر است.
در ادامه این گزارش آمده است: به‌خصوص با استعفای غیرعادی و ناگهانی سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان و به فاصله کوتاهی شلیک موشک‌های دوربرد انصارالله یمن به قلب پایتخت عربستان، به نظر می‌رسد فصل تازه‌ای از دفتر بحران خاورمیانه در حال گشوده‌شدن است. اصابت موشک به پایتخت عربستان در واقع نتیجه سیاست‌های اشتباهی است که این کشور در سال‌های گذشته در پیش گرفته و با تصور رقابت منطقه‌ای، وارد یک جنگ بی‌حاصل با هزینه گزاف شده است.
عربستان با رهبری یک ائتلاف عربی از 26 مارس سال 2015 تاکنون، اقدام به تجاوز نظامی به یمن و محاصره زمینی، دریایی و هوایی این کشور با هدف بازگرداندن «عبدربه منصور هادی» رئیس‌جمهوری مستعفی این کشور به قدرت و سرکوب گروه‌های حوثی در شمال یمن کرده است. در این حملات تاکنون به گفته «مک گولدریک»، هماهنگ‌کننده امور انسانی سازمان ملل تاکنون ١٠ هزار یمنی کشته و ده‌ها هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند.
اما تاکنون عربستان هیچ دستاورد قابل توجهی از این جنگ نداشته است. ضمن اینکه تجاوز نظامی به یمن هم برای مردم بی‌دفاع یمن و هم برای عربستان خسارات هنگفتی به بار آورده است. در این میان سعودی‌ها به جای باور به واقعیات موجود، دست به اتهام‌زنی و فرافکنی زده و دولت‌های دیگر، از جمله ایران را متهم به حضور در جنگ یمن به سود انصارالله کرده‌اند؛ اتهامی که تاکنون از سوی هیچ مرجع داخلی یا بین‌المللی اثبات نشده است.
بحران جنگ برای یمنی‌ها باعث پیچیده‌ترشدن وضعیت سیاسی و اقتصادی این فقیرترین کشور عرب شده است. تا پیش از مارس ٢٠١٥ که عربستان تهاجم به یمن را شروع کرد، وضعیت داخلی یمن اگرچه آشفته بود، اما گروه‌های سیاسی و قبایل یمنی این ظرفیت را داشتند تا به نحوی با شیوه خود بحران پس از سقوط علی عبدالله صالح را حل‌وفصل کنند؛ اگرچه سخت می‌نمود. اما عربستان که تاب تصور ازدست‌دادن حیاط خلوت خود را نداشت، شتاب‌زده به یمن حمله کرد و علاوه بر آنکه خود در یک جنگ فرسایشی و پرهزینه درگیر شد، احتمال حل سیاسی بحران در یمن را هم از بین برد.
اما در مقابل رویکرد عربستان که خود را متصور در رقابت‌های منطقه‌ای می‌پندارد، هنوز معطوف به دوران جنگ سرد است. عربستان می‌خواهد با تشکیل یک ائتلاف عربی و مشارکت چند دولتی که خود سوابقی از زیرپانهادن حقوق مدنی و سیاسی مردم خود دارند، نظمی جدید را در یمن مستقر کند. در حالی که نیروهای اجتماعی و سیاسی حاضر در یمن پذیرای چنین نظم تحمیلی‌ای نیست و با وجود سابقه مبارزات مسلحانه در این کشور و روحیه بیگانه‌ستیزی، بحران پیش‌روی عربستان هر روز در حال پیچیده‌ترشدن است.
شاید نزدیک‌ترشدن هر روز موشک‌های شلیک‌شده دوربرد یمنی‌ها به سعودی‌ها را به جای متهم‌کردن دیگران، بتوان از همین منظر تحلیل کرد. مهم‌ترین مانع عربستان در یمن حوثی‌ها هستند. حوثی‌ها که مذهب زیدی دارند، 40 درصد از جمعیت یمن را تشکیل می‌دهند و تا پیش از دخالت نظامی عربستان در یمن و حمایت از «عبد ربه منصور هادی» به دنبال کسب حقوق خود از طریق سیاسی بودند.
اما تهاجم نظامی فرصت‌های سیاسی برای حل و فصل بحران یمن را که پیش از آغاز جنگ نمونه یک دولت شکست‌خورده بود، کاملا از بین برد و اکنون پس از دوسالونیم جنگ بی‌نتیجه، دستاوردهای عربستان از این جنگ عبارت‌اند از قرارگرفتن در لیست سیاه ناقضان حقوق کودکان سازمان ملل، صرف صدها میلیارد دلار در جنگ، کسر بودجه، افزایش بحران داخلی منجر به اصلاحات شتاب‌زده سیاسی و اقتصادی، ضمن اینکه این جنگ برای یمنی‌ها با خسارات انسانی زیادی همراه بوده است.
در بحران یمن از آغاز تاکنون، اتحادهای منطقه‌ای و سازمان‌های بین‌المللی مصائب مردم یمن را نادیده گرفته و تقریبا کاری به سود آنان انجام نداده‌اند.
فقط سازمان ملل متحد پس از دوسالونیم، در اقدامی دیرهنگام ائتلاف نظامی عربی به رهبری سعودی را در لیست سیاه ناقضان حقوق بشر و قتل عام کودکان قرار داد؛ اگرچه این گنجاندن در لیست سیاه تاکنون هیچ نتیجه عملی برای یمنی‌ها نداشته است. «آنتونیو گوترش» که چند ماه گذشته به جای «بان‌کی‌مون» دبیرکلی سازمان ملل را بر عهده گرفته، به نظر می‌رسد اندکی از سلف خود متعهدتر بوده و مستقل‌تر از بان کی‌مون در بحران‌ها عمل می‌کند و از این نظر قرارگرفتن عربستان در لیست سیاه هرچند اقدامی کوچک، اما قدمی رو به جلو بود.
شاید شلیک موشک دوربرد انصارالله یمن به فرودگاه ملک خالد در پایتخت عربستان پیش‌آگهی گسترش نظامی‌گری در منطقه باشد؛ اما عربستان و دولت‌های حامی آن باید این واقعیت را بپذیرند که حتی در صورت تسلط بر خاک یمن، مردمی که ماه‌های متوالی مورد بمباران‌های وحشیانه، تحریم، گرسنگی و بیماری قرار گرفته‌اند، برای سربازان ائتلاف فرش قرمز پهن نخواهند کرد.
*منبع: روزنامه شرق؛ 1396،8،15
نظر شما
