نظام اقتصادی ترامپ ‌ساز

 «نظام اقتصادی ترامپ ‌ساز»، «نبرد در شام، صلح در آستانه»، «برگ برنده چین در عصر ترامپ»، «تسهیل رسیدگی به پرونده ‌های تجاری ایران» و «ماندگاری مدیران با پرهیز از عوامل بی‏انگیزگی» از مهم ترین موضوع های اختصاصی روزنامه دنیای اقتصاد در شماره پنجشنبه 21 بهمن است.

**نظام اقتصادی ترامپ ‌ساز

ظهور ترامپ و رفتارهای او برخی از کارشناسان را به صرافت ریشه ‌یابی این پدیده انداخته است. در این بین، برخی انگشت اتهام را به سمت تجارت آزاد گرفته ‌اند؛ اما بررسی وضعیت حوزه‌های انتخاباتی حامی ترامپ نشان می‌دهد که انتخاب ترامپ بیش از اینکه واکنش به یک پدیده باشد، محصول عناصر متعددی است. عناصری از یک مجموعه که می ‌توان از آن به‌عنوان یک نظام اقتصادی یاد کرد. 

الگوی تولید در این نظام اقتصادی، فاقد پیچیدگی و در مقایسه با شرایط موجود کاملا سنتی است. ساختاری که براساس نیروی کار غیرماهر و سرمایه فیزیکی استوار است و نقش این دو را در تولید پررنگ می‌داند و کاملا به تحولات سنتی وفادار است. این نظام اقتصادی بیشتر از اینکه واکنشی به جهانی شدن باشد، واکنشی به تغییر مختصات اقتصاد، به ‌خصوص، مکانیزه شدن تولید، پیشرفت فناوری در کارها و حذف تدریجی نظام سنتی اشتغال است. نکته قابل تامل این است که ترامپ آدرس درستی به این دغدغه‌ها نداده است. با تحلیلی بر برنامه‌های ترامپ می‌توان دریافت که این برنامه‌ها، کاملا در تضاد با منافع موج حامی ترامپ بوده است.

** نبرد در شام، صلح در آستانه

پس از 6 سال جنگ داخلی صدای پای صلح در سوریه شنیده می‌شود. مذاکرات صلح را که در آستانه قزاقستان انجام پذیرفت باید نقطه عطفی در گذر از جنگ داخلی به راهکار سیاسی در بحران سوریه نامید. این نشست با حضور 50 نفر از فرماندهان و کارشناسان فنی از 15 گروه مخالف دولت سوریه و 7 نماینده از سوی دولت سوریه و تحت نظارت کشورهای ایران، روسیه و ترکیه به‌عنوان موثرترین کشورها در پازل سوریه که تضمین‌کننده آتش‌بس هستند و با حضور نماینده ایالات‌متحده آمریکا انجام پذیرفت. 

به ‌طور حتم انتخاب بازیگران مناسب، موثرترین فاکتور در تداوم آتش ‌بس و ادامه روند موفقیت‌آمیز در مذاکرات صلح و نهایتا ارائه راهکار سیاسی خواهد بود. انتخاب از بین کشورها و گروه‌های متعدد درگیر که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم نقشی در تحولات سوریه دارند به‌خاطر روابط پیچیده و چندگانه هر یک از گروه‌ها امری بسیار دشوار است. با مطالعه روابط بین این گروه‌ها چرایی پیچیدگی و تزلزل در برقراری صلح در سوریه بیش از پیش آشکار خواهدشد.

** برگ برنده چین در عصر ترامپ

مهم‌ترین اولویت کنونی چین در سیاست بین ‌الملل را می‌توان پیشبرد مگاپروژه کمربند اقتصادی جاده ابریشم دانست. مگاپروژه‌ای که فهم و جایگاه آن در اقتصاد چین و دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از کارشناسان این پروژه را به‌عنوان یک برگ برنده چین در عصر ترامپ ارزیابی می‌کنند. بعد از فرمان ترامپ برای خروج از پیمان ترانس‌پاسیفیک، چین در تلاش است که سرعت بیشتری برای اجرای این پروژه داشته باشد؛ به‌نوعی چین قصد دارد به سمت کارگردانی صحنه اقتصادی جهان حرکت کند.

چین قصد دارد «جاده ابریشم کهن» را به یک کریدور مدرن ترانزیتی، تجاری و اقتصادی تبدیل کند که از شانگهای به برلین کشیده می‌شود. مگاپروژه‌ای که فهم و جایگاه آن در اقتصاد چین و دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است. اجرای این مگاپروژه از سه سطح قابل بررسی است؛ «عصر ترامپ»، شرایطی را رقم زده که ابرقدرت‌هایی چون چین قصد دارند از تهدیدهای آمریکا برای خود و دیگر کشورها، فرصت‌سازی کنند. در سطح اول، تحلیلگران معتقدند که سرعت بخشی چین به پروژه جاده ابریشم، در راستای فرمان خروج دونالد ترامپ از قرارداد ترانس‌پاسیفیک (کشورهای حاشیه اقیانوس آرام به‌جز چین) است. 

** تسهیل رسیدگی به پرونده‌های تجاری ایران

داور تجاری جهان برای دومین بار پس از برجام به ایران آمد. الکسیس مور (Alexis Mourre)»، رئیس دیوان بین‌المللی داوری ICC پاریس که پیش از این در نیمه نخست امسال نیز به تهران آمد، در دومین نشست خود با فعالان اقتصادی، قول داد که به پرونده‌های تجاری ایران رسیدگی کند و توسعه همکاری با ایران را مورد تاکید قرار داد. البته او پیش از این هم نسبت به همکاری‌های بیشتر دیوان بین‌المللی داوری ICC با کشورمان ابراز علاقه کرده بود و در نخستین دیدار خود هم به همین منظور خواهان گنجاندن شرط داوری ICC در قراردادهایی شده بود که ایران در دوره پسابرجام منعقد خواهد کرد. 

حضور دوباره این مقام داوری جهان در تهران، علاوه بر اینکه نشان دهنده تلاش برای توسعه همکاری‌ها و روابط با ICC است، یکی از علائم حیات دیپلماسی تجاری ایران در عصر ترامپ است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پس از نشستن بر این کرسی سیاست‌هایی را در پیش گرفت که از برخی رویکردها حاکی از منفعل شدن تجارت بین‌المللی ایران بود. حال حضور دوباره مور در تهران نشان داد که چنین تفکراتی، بی‌پایه است و دیپلماسی تجاری ایران همچنان فعال است. الکسیس مور، در سفر دوم خود به ایران در سمینار «افزایش تقاضا برای رسیدگی به اختلافات تجاری از طریق داوری در اتاق بازرگانی بین‌المللی» شرکت کرد.

**ماندگاری مدیران با پرهیز از عوامل بی ‏انگیزگی

علاوه‌بر مدیران که موجب بی‌انگیزگی در کارمندان می‏شوند، عوامل فراوان و مخرب دیگری نیز در این امر وجود دارند. کارمندان بی‌انگیزه عملکرد خوبی ندارند و در اولین فرصت محل کار را ترک می‏کنند. متاسفانه رواج بی‌انگیزگی در میان کارمندان شایع‌تر شده است.

تحقیقات نشان می‌دهد هفتاد درصد از کارمندان خود را در قید و بند انجام مسوولیت‌ها نمی‌دانند. سازمان‌ها با اینکه از اهمیت کارمندان با انگیزه و متعهد با اطلاع هستند، اما اکثرا مدیران مقتدری ندارند و در نتیجه، بازده کار کاهش خواهد یافت. تحقیقات انجام شده در دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد کارمندان با انگیزه 31 درصد خلاق‌ترند، 37 درصد از فروش بالاتری برخوردارند و در مقایسه با کارمندان بی‌انگیزه سه‌برابر خلاقیت بیشتری دارند. با توجه به مطالعات انجام شده در مورد 50 هزار نفر‏، دیده شد 87 درصد از افراد باانگیزه دست از حرفه خود برنمی‌دارند. تحقیقات موسسه گالوپ همچنین نشان می‌دهد که مدیران، مسوول 70 درصد از انگیزه کارمندان محسوب می‏شوند، بنابراین جای هیچ تعجبی نیست که کارمندان، مدیران و نه کار را ترک می‏کنند.