بدون شک آیت ا...هاشمی برای فضای سیاسی ایران و جریان اصلاحات یک وزنه تاثیرگذار بودند که همواره تعادل را در فضای سیاسی حفظ می کردند. به همین دلیل جریان اصلاحات به دنبال این است که فقدان فیزیکی آیت ا...هاشمی را با ادامه مشی و رویکرد ایشان ادامه دهد.
روزنامه آرمان در گفت و گو با فاطمه راکعی نماینده مجلس ششم، نوشت: بدون شک آیت ا...هاشمی برای فضای سیاسی ایران و جریان اصلاحات یک وزنه تاثیرگذار بودند که همواره تعادل را در فضای سیاسی حفظ می کردند. به همین دلیل جریان اصلاحات به دنبال این است که فقدان فیزیکی آیت ا...هاشمی را با ادامه مشی و رویکرد ایشان ادامه دهد.
در این گفت و گو آمده است: برای تحلیل و بررسی آخرین دغدغه های اصلاح طلبان پس از رحلت آیت ا...هاشمی با فاطمه راکعی نماینده مجلس ششم و دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش گفت وگو کردیم. راکعی معتقد است: «در شرایط کنونی که آیت ا...هاشمی در بین ما نیست، اصلاح طلبان باید فقدان آیت ا...هاشمی را با ارتباط دوطرفه با رهبر معظم انقلاب پر کنند.متاسفانه پس از روی کار آمدن احمدی نژاد برخی گروه ها تلاش کردند بین جریان اصلاحات و رهبری فاصله ایجاد کنند و شرایط را به شکلی تداعی کنند که جریان اصلاحات نباید در تصمیم گیری و تصمیم سازی نقش داشته باشد». در ادامه گفت‌وگوی «آرمان» با فاطمه راکعی را می خوانید.
** اصلاح طلبان پس از درگذشت آیت‌ا...هاشمی چه راهکاری برای جایگزینی ایشان در نظر گرفته اند؟
بدون شک آیت ا...هاشمی برای فضای سیاسی ایران و جریان اصلاحات یک وزنه تاثیرگذار بودند که همواره تعادل را در فضای سیاسی حفظ می کردند. به همین دلیل جریان اصلاحات به دنبال این است که فقدان فیزیکی آیت ا...هاشمی را با ادامه مشی و رویکرد ایشان ادامه دهد. آیت ا...هاشمی یک انسان خردگرا، توسعه گرا و معتدل بودند و همواره از افراط و تفریط دوری می کردند. ایشان همواره در مسیر اسلام و انقلاب حرکت می کردند و در دوران حیات خود هیچ‌گاه اجازه ندادند کشور از مسیر اسلام و انقلاب دور شود. به همین دلیل پیدا کردن یک جایگزین برای ایشان کار بسیار سخت و دشواری خواهد بود. در سال های اخیر رابطه آیت ا...هاشمی با جریان اصلاحات بسیار نزدیک بود و به همین دلیل اصلاح طلبان بسیاری از دغدغه های خود را از طریق آیت ا...هاشمی جلو می بردند. آیت ا...هاشمی نیز با درایت و مدیریتی که داشتند همواره تلاش می کردند گروه های مختلف سیاسی را به حضور در نظام و حفظ چهارچوب های قانون اساسی و دستاوردهای نظام و انقلاب دلگرم و هدایت کنند. ایشان در نقطه تلاقی جریان های سیاسی قرار داشتند و مورد اعتماد جریان های سیاسی بودند. از سوی دیگر آیت ا..هاشمی به دلیل دوستی دیرینه ای که با حضرت آیت ا...خامنه ای داشتند بسیاری از دغدغه های جریان‌های سیاسی را با ایشان مطرح می کردند و ایشان را به صورت نزدیک در جریان برنامه ریزی و اهداف جریان های سیاسی و از جمله جریان اصلاحات قرار می دادند. به همین دلیل فقدان آیت ا...هاشمی برای جریان اصلاحات در فضای سیاسی ایران بسیار تاثیرگذار خواهد بود. به نظر من اصلاح طلبان باید برای جایگزینی آیت ا...هاشمی به دنبال فردی باشند که رویکردی مشابه آیت ا...هاشمی داشته باشد و نسبت به منافع مردم و نظام حساسیت داشته باشد.
آیت ا...هاشمی برای حفظ نظام و منافع مردم در مقابل بسیاری از ناملایمتی ها، توهین ها،تهمت ها و افترا‌ها صبوری کردند و با تحمل مثال زدنی خود اجازه ندادند بدخواهان و تنگ نظران به اهداف خود در جهت تخریب نظام دست پیدا کنند. ما مشاهده می کنیم که هتاکان و تنگ نظران پس از رحلت آیت ا...هاشمی نیز دست از رفتارهای غیراخلاقی خود برنداشتند و همچنان به هجمه های خود علیه آیت ا...هاشمی ادامه می دهند. به نظر من هتاکان به آیت ا...هاشمی باید توسط نهادهای مسئول مورد پیگرد قانونی قرار بگیرند تا این بدعت غیراخلاقی از بین برود.
** رئیس دولت اصلاحات در پیامی خواستار پیوند عمیق تر جریان اصلاحات با رهبری شده اند. این در حالی است که در روزهای گذشته حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی نیز خواستار ارتباط مستقیم اصلاح طلبان با رهبری پس از درگذشت آیت ا...هاشمی شده است. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
بنده خود شاهد هستم که در دیدار‌هایی که فعالان اجتماعی و سیاسی با رئیس دولت اصلاحات دارند ایشان همواره به تحکیم ارتباط اصلاح طلبان با رهبر معظم انقلاب تاکید می کنند و به اصلاح طلبان توصیه می کنند که دغدغه های خود را همواره به صورت مستقیم با رهبری نظام در جریان بگذارند تا ایشان از نزدیک در جریان مسائل جریان اصلاحات قرار بگیرند. رئیس دولت اصلاحات همواره بر این مساله تاکید دارند که جریان اصلاحات همواره در مسیر آرمان های انقلاب و توصیه های حضرت‌امام (ره) و مقام معظم رهبری حرکت می کند و اجازه نمی دهد برخی تنگ نظران و بدخواهان حرکت جریان اصلاحات را بر خلاف مصالح نظام جلوه دهند. شاید یکی از دلایلی که رئیس دولت اصلاحات تاکید دارند که اصلاح طلبان به صورت مستقیم با رهبر معظم انقلاب در ارتباط باشند این است که برخی بدخواهان تلاش می کنند ماهیت مصلحانه جریان اصلاحات را به شکلی نشان دهند که این جریان در مسیر قانون اساسی و آرمان های انقلاب و نظام حرکت نمی کند. به نظر من در شرایط کنونی که آیت ا...هاشمی در بین ما نیست، اصلاح طلبان باید فقدان آیت ا...هاشمی را با ارتباط دوطرفه با رهبر معظم انقلاب پر کنند. متاسفانه پس از روی کار آمدن احمدی نژاد برخی گروه ها تلاش کردند بین جریان اصلاحات و رهبری فاصله ایجاد کنند و شرایط را به شکلی تداعی کنند که جریان اصلاحات نباید در تصمیم گیری و تصمیم سازی نقش داشته باشد. این در حالی است که کسانی که چنین اهدافی را دنبال می کردند با سیاست های اشتباه خود آسیب های زیادی به کشور و مردم زدند و کشور را به لبه پرتگاه بردند. در نتیجه در شرایط کنونی زمان آن فرارسیده که دست بدخواهان و تنگ نظران از فضای تصمیم گیری کشور کوتاه شود و به جای آن دلسوزان و مدیران خردمند و متعهد برای مردم تصمیم گیری کنند.
** در شرایط کنونی دو نوع دیدگاه در جریان اصلاحات برای جایگزینی آیت ا...هاشمی مطرح شده است؛ برخی معتقدند در غیاب آیت ا...هاشمی برخی شخصیت های سیاسی مانند سیدحسن خمینی، آقایان روحانی، ناطق نوری و رئیس دولت اصلاحات باید جای ایشان را پر کنند و از سوی دیگر برخی معتقدند اصلاح طلبان باید با خرد جمعی جای آیت ا...هاشمی را پر کنند. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
در مرحله اول ما باید منتظر اقدام عملی رهبر معظم انقلاب در این زمینه باشیم. به نظر من در شرایط کنونی آیت ا... خامنه ای نباید اجازه بدهند که جریان های سیاسی جای خالی آیت ا...هاشمی را احساس کنند. در نتیجه بنده نیز با آقای مرعشی که عنوان کرده بودند هواداران آیت‌ا...هاشمی از رهبر معظم انقلاب انتظار دارند که حلقه اتصال جریان اصلاحات با نظام باشند، هم عقیده هستم. به نظر من تنها کسی که می توانند جای خالی آیت ا...هاشمی را برای اصلاح طلبان پر کنند مقام معظم رهبری هستند که از تجربه بسیار بالایی در زمینه مملکت داری و احقاق حقوق مردم برخوردار هستند. از سوی دیگر مسئولیت برخی شخصیت های برجسته جریان تحول خواه ایران نیز در فقدان آیت ا...هاشمی سنگین تر از گذشته شده است. در شرایط کنونی و در غیاب آیت ا...هاشمی شخصیت های برجسته ای مانند رئیس دولت اصلاحات، آقایان روحانی، ناطق نوری و سیدحسن خمینی باید تحرکات بیشتری در فضای سیاسی داشته باشند و رهبری را در مدیریت کشور و مدیریت جریان های سیاسی کشور همراهی کنند تا جای خالی آیت ا...هاشمی کمتر احساس شود. به نظر من در شرایط کنونی این شخصیت ها می توانند دارای دو کارکرد باشند؛ از یک طرف باید تلاش کنند جای خالی آیت ا...هاشمی را در نقطه تلاقی جریان های سیاسی با نظام و رهبری پر کنند و از سوی دیگر در مدیریت جریان تحول خواه ایران نقش پررنگ تری ایفا کنند.
آیت ا...هاشمی از یک طرف یک وزنه تاثیرگذار برای نظام و انقلاب بودند و از سوی دیگر در رهبری جریان تحول خواه نقش فعالی ایفا می کردند و در نتیجه افرادی مانند رئیس دولت اصلاحات، آقای روحانی، ناطق نوری و سیدحسن خمینی باید در هر دو جبهه فعالیت کنند تا جریان های سیاسی به پیروی از مشی آیت ا...هاشمی همچنان در مسیر اعتدال و عقلانیت حرکت کنند. نکته دیگر این که در شرایط کنونی جریان اصلاحات و جریان اعتدال گرای کشور نیز با وظایف جدیدی روبه رو شده اند و باید به صورت جدی تری در عرصه سیاسی فعالیت کنند. در نتیجه پس از آیت ا...هاشمی در سه رویکردِ ارتباط جریان های سیاسی با رهبری، نقش شخصیت های برجسته سیاسی و همچنین نقش جریان های سیاسی باید تغییراتی به وجود بیاید. جریان اصلاحات باید به پیروی از مشی آیت ا...هاشمی از هر گونه افراط و تفریط پرهیز کند و مانند همیشه در مسیر اعتدال و عقلانیت حرکت کند. نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی باید اختلاف سلیقه ها در جریان اصلاحات کنار گذاشته شود و یک رویکرد منسجم برای رسیدن به اهداف مورد نظر در پیش گرفته شود.
** برخی معتقدند پس از رحلت آیت ا...هاشمی، آقای روحانی باید نقشی فراتر از رئیس جمهور ایفا کند و دایره فعالیت خود را گسترده تر از قبل کند. به نظر شما آقای روحانی در غیاب آیت‌ا...هاشمی باید در چه زمینه هایی نقش پررنگ تری ایفا کند؟
به نظر من در غیاب آیت ا...هاشمی باید نقش پررنگ تری برای رئیس دولت اصلاحات قائل شد که از همه نظر شایستگی مدیریت فضای سیاسی کشور را دارا هستند. بدون شک پس از رحلت آیت ا...هاشمی یکی از کسانی که به خوبی می تواند در مدیریت فضای سیاسی نقش پررنگی ایفا کند رئیس دولت اصلاحات است که تقریبا مورد احترام همه جریان های سیاسی و مردم کشور است. آقای روحانی در چهار سال گذشته نشان داده که به دلیل آسیب هایی که در دولت احمدی نژاد به کشور وارد شده نمی تواند نگاهی فراتر از ریاست جمهوری به فضای سیاسی ایران داشته باشد. تقریبا همه وقت و انرژی آقای روحانی صرف برطرف کردن مشکلات کشور و دغدغه‌های دولت شده است. به همین دلیل نمی توان بیش از این از آقای روحانی انتظار تاثیرگذاری در فضای سیاسی ایران داشت. از سوی دیگر آقای روحانی با منتقدان جدی روبه رو است که عزم خود را جزم کرده اند که ایشان در انتخابات ریاست جمهوری آینده شکست بخورند. این در حالی است که مخالفت ها وکارشکنی ها از ابتدای تشکیل دولت تاکنون به شکل‌های مختلف وجود داشته است و تندروهای سیاسی تلاش کرده اند دولت آقای روحانی را تحت فشار قرار دهند. وضعیت به گونه ای است که اصلاح طلبان درباره آینده آقای روحانی احساس خطر می‌کنند. در نتیجه آقای روحانی در شرایطی نیست که علاوه بر وظیفه ریاست جمهوری، نقشی فراتر از رئیس جمهور را ایفا کند و تلاش کند جای آیت ا...هاشمی را پر کند. آیت ا...هاشمی به دلیل این که از تجربه کافی در فضای سیاسی ایران برخوردار بودند و از طرف دیگر نسبت به آقای روحانی فراغت بال بیشتری داشتند، وقت بیشتری برای دغدغه های مردم و جریان های سیاسی صرف می کردند. در شرایط کنونی برجام به عنوان مهم ترین دستاورد دولت از سوی برخی از گروه های سیاسی تخطئه می شود و علیه آن هجمه های جدی وجود دارد. این در حالی است که با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا، دولت آقای روحانی با دغدغه های جدیدی در عرصه بین المللی مواجه خواهد شد. از سوی دیگر آقای روحانی باید تلاش کند از دستاوردهای برجام در جهت برطرف کردن مشکلات معیشتی مردم استفاده کند و وضعیت اقتصادی کشور را بهبود ببخشد.
** با رحلت آیت ا...هاشمی مهم ترین حامی آقای روحانی در انتخابات حضور ندارد. به نظر شما فقدان آیت ا...هاشمی به عنوان یک شخصیت تأثیرگذار چه تاثیری در پایگاه رای آقای روحانی خواهد گذاشت؟
به نظر من آنچه در انتخابات ریاست جمهوری آینده دارای اهمیت است رویکرد آیت ا...هاشمی است و نه حضور فیزیکی ایشان. در این مساله هیچ شکی وجود ندارد که حضور آیت ا...هاشمی و حمایتی که ایشان از آقای روحانی انجام می دادند در سرنوشت انتخابات تاثیرگذار بود. با این وجود دنیای سیاست یک فضای پویا و سیال است و باید بر اساس داشته ها درباره آن اظهارنظر کرد. در شرایط کنونی که آیت ا...هاشمی از دنیا رفته اند جریان های سیاسی مانند اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل باید تلاش کنند در مسیر آیت ا...هاشمی یعنی اعتدال و عقلانیت حرکت کنند. بدون شک مهم ترین دلیلی که آیت‌ا...هاشمی در سال92 شخصا در انتخابات حضور پیدا کردند جلوگیری از ادامه رویکرد افراطی گری در کشور و قرار گرفتن مدیریت کشور در مسیر تعادل و عقلانیت بود.این وضعیت در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال94 نیز ادامه پیدا کرد و اصلاح طلبان و اعتدال گرایان موفق شدند با تدبیر و دوراندیشی از حضور مجدد افراطیون در مجلس شورای اسلامی جلوگیری کنند. در نتیجه این رویکرد در آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد و در انتخابات ریاست جمهوری سال96 تکمیل خواهد شد. بدون شک مهم ترین دغدغه آیت ا...هاشمی حرکت کشور در مسیر اعتدال و عقلانیت و پرهیز از افراطی گری بود. در نتیجه هواداران آیت ا...هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری آینده همچنان از گفتمان اعتدال و خردورزی حمایت خواهند کرد و اجازه نخواهند داد مشی آیت ا...هاشمی به فراموشی سپرده شود.
*منبع: روزنامه آرمان، 1395.11.13
نظر شما
