این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در ادامه گفت: مقاومسازی اقتصادی یک امر ممکن و معقول است که با کمک آن، قدرت پیدا میکنیم تا از ایجاد شوکها پیشگیری کرده و اقدامات پیشگیرانه داشته باشیم.
خبرگزاری ایسنا: عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: تا عدالتخواهی موضوع اصلی سیاستهای اقتصادی نشود، رفع تحریم معجزه نمیکند.
احمد توکلی با حضور در همایش "اقتصاد مقاومتی در پسابرجام" که در دانشگاه اراک برگزار شد، اظهار داشت: تا زمانی که روش اداره کشور به قاعده عقل و علم متکی نشود، رفتار حاکمان از تجملگرایی و اشرافیت خارج نشود، از تبارگرایی و جناحبازی در انتصابات دست کشیده نشود، عدالتخواهی موضوع اصلی سیاستهای اقتصادی نشود و با روشها و قوانین و سیاستهای فساد و مفسدان یقهسفید مبارزه نشود و کشمکش سیاسی و اجتماعی جای خود را به تفاهم ندهد، رفع تحریمها معجزه نمیکند.
وی مفاهیم اقتصاد مقاومتی و پساتحریم را تشریح کرد و در تریبون آزاد به پرسشهای دانشجویان و اساتید حاضر در جلسه پاسخ داد.
توکلی تصریح کرد: گرچه تورم روند کاهشی پیدا کرده است، اما هنوز نسبت به نرخ چهار الی پنج درصدی جهانی بالاست. این مهم خود معلول علتهای بسیاری است و در سیاستهایی که دولت منتشر کرده، تورم حاصل تحریم نفتی و بانکی بیان شده است.
نماینده تهران در مجلس تأکید کرد: علاوه بر عامل تحریم عوامل سیاستی و ساختاری دیگری نیز موجب تورم میشود؛ عدم اعتماد به آینده سیاستها گریبانگیر سرمایهگذار میشود، روند سرمایهگذاری نیز در کشور رو به کندی میگذارد و این مهم باعث کاهش تولید و اشتغال میشود و در نهایت تورم را به دنبال میآورد.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: با کاهش درآمد نفتی، بودجه کاهش پیدا کرده و دولت در هزینه کردن دچار مشکلاتی از جمله بدهی به اقشار مختلف جامعه و کاهش بودجههای عمرانی میشود.
توکلی افزود: کاهش بودجه دولتی و خصوصی در اشتغال اثر منفی میگذارد و ارائه خدمات دولتی با مشکل روبرو میشود، در نتیجه دولت از جهت اداره کشور دچار مشکل میشود، از سوی دیگر با نوسان قیمت ارز واردات سخت و پرهزینه شده و ریسک فعالیت در این حوزهها افزایش پیدا میکند.
وی تصریح کرد: هزینهبردار شدن بازار بیمه، هزینه ناشی از کاهش کیفیت در معاملات تهاتری، هزینه نگهداری ارز، تأخیر در واردات و... همه روی قیمت واردات منعکس میشود.
توکلی بیان کرد: با برداشته شدن تحریم، این هزینهها را متقبل نمیشویم، اما رکود علل دیگری نیز دارد که تحریم فقط یکی از آنهاست. هر عاملی که هزینه تمام شده تولید را افزایش دهد، رکودزاست چراکه تولید کننده باید پول در گردش بیشتری داشته باشد در نتیجه با کاهش تولید، عرضه کم میشود.
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه هدفمند کردن اقدامات راهکار اصلی این مشکلات است، اضافه کرد: افزایش قیمت ارز و نرخ بهره بانکی از عوامل تخریب کننده هستند.
توکلی با اشاره به اینکه سرمایه اجتماعی بویژه نقش دولت، اقتصاد مقاومتی را تعریف میکند، تصریح کرد: کشش در حاکمیت و جامعه، رشد عدالت، بودجه دولت، اقتصاد دانشبنیان، ارتقای سهم نیروی کار از تولید، مصادیق اقتصاد واقعی است.
وی ضمن تعریف شکنندگی در اقتصاد بیان کرد: اقتصاد بر اثر حوادث بیرونی یا درونی دچار لغزش میشود. اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که با وجود بحرانهای موجود قادر باشد دوباره به حالت اول خود بازگردد و ارتباطی با ریاضت اقتصادی ندارد.
توکلی ادامه داد: اقتصاد ریاضتی توصیهای بود که صندوق بینالمللی پول به منظور ایجاد تعادل در بودجه دولت عنوان کرد، اما این مهم از طریق کم کردن بودجه خدمات اجتماعی حاصل میشود که باعث فقر و بیماری و مشکلات اجتماعی بسیار میشود.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در ادامه گفت: مقاومسازی اقتصادی یک امر ممکن و معقول است که با کمک آن، قدرت پیدا میکنیم تا از ایجاد شوکها پیشگیری کرده و اقدامات پیشگیرانه داشته باشیم.
توکلی با بیان اینکه مقاومسازی اقتصادی یک امر سیاستبنیان است، تصریح کرد: هدف از اقتصاد مقاومتی ایستادگی در برابر تکانههای اقتصادی، تکانههای ساختاری، بلایای طبیعی و تکانههای تخاصمی است. این مشکلات به اشکال مختلف خود را بروز میدهند و موجب توقف در پیشرفت کشور میشوند.
وی در ادامه با اشاره به مبحث کیفیت سرمایه اجتماعی و نقش دولت، گفت: کیفیت و طرزکار دولت، جایگاه طبقاتی و علم و عقل آن در مقاوم بودن یا نبودن اقتصاد بسیار مؤثر است.
نماینده مردم تهران در مجلس افزود: اگر سیاستمداران کشمکش داشته و حاکمان مستبد، تنبل یا عجول باشند، نتایج متفاوتی به بار میآید. اینها عوامل غیراقتصادی هستند که تکلیف اقتصاد را روشن میکنند، از اینرو سیاستها باید درست تبیین شده و به خوبی اجرا شوند.
توکلی اظهار کرد: هرچه اعتماد عمومی به دانایی و توانایی دولت بیشتر باشد، به تبع آن اطمینان جهت سرمایهگذاری به دلیل مطمئن بودن از کمریسک بودن سرمایهگذاری بیشتر شده و آسیب کمتری به اقتصاد وارد میشود.
وی رابطه اعتبار دولت با سرمایهگذاری را مثبت و مستقیم خواند و افزود: این مهم بر روی اشتغال و رشد تأثیرگذار است.
توکلی عامل دیگر مؤثر بر رکود را کشمکشهای سیاسی دانست و گفت: کشمکشهای سیاسی به فرآیند تصمیمگیری آسیب زده و باعث میشود راهحلهای مورد توافق یافت نشود. این نزاعها موجب کم شدن اطمینان و ریسک شده و با افزایش بیاعتمادی در جامعه هزینه مبادله بالا میرود، همچنین ایدهپردازی و نوآوریها نیز جواب نداده و فعالیتهای سازنده کاهش پیدا میکنند.
نماینده مردم تهران در مجلس، بودجه دولت را ابزار اعمال سیاست مالی دانست و افزود: عدم رعایت علم و فن بودجهریزی، نفتی بودن بودجه، تصمیمات خلاف عقل و تجربه و ... از عوامل شکنندگی اقتصاد کشور هستند که باعث اتلاف منابع و افزایش شکنندگی اقتصاد میشوند.
توکلی در ادامه گفت: متأسفانه بودجهای که از طریق نفت حاصل میشود، هر ساله افزایش پیدا میکند که نشان دهنده اقتصاد متکی بر نفت است. سالانه به ازای هر ایرانی 607 دلار نفت خرج میشود و دولت به نفتی بودن اقتصاد توجه نکرده است. درآمدهای نفتی در دوره احمدینژاد از همه بیشتر بوده است.
وی فساد را یکی از عوامل عدم اعتماد در هر دولتی دانست و ادامه داد: فساد، دشمن سیاست، اقتصاد، اخلاق و هر دینی است و موجب قانونگریزی نیز میشود و تحت عنوان سوءاستفاده از قدرت عمومی برای مقاصد خصوصی تعریف میشود.
توکلی قالبهای متفاوت تأثیر فساد را رفیقبازی، تبارگرایی، حمایت ویژه، ویژهخواری و تجارت ویژه برشمرد.
وی با اشاره به تأثیر این نوع فسادها، تأکید کرد: به نامزدهایی که برای تبلیغات انتخاباتی هزینههای هنگفتی صرف میکنند، رأی ندهید چراکه این افراد برای رسیدن به منصب نمایندگی حریص هستند و فعالیت آنها در مجلس نیز بر همین مبنا خواهد بود.
توکلی خاطرنشان کرد: فساد، سرمایهگذاری مستقیم خارجی را دفع میکند و 43 درصد شاخص ریسک سرمایهگذاری مربوط به فساد است.
نماینده مردم تهران با طرح این پرسش که در فساد سیاسی سیستمی چه جرمی واقع میشود، افزود: جرم یقهسفیدها در این سیستم رخ میدهد. این نوع فساد به مرحلهای از فساد اقتصادی گفته میشود که دستگاههای مسئول اقتصادی خود به فساد آلوده میشوند مثل دستگاههای قضایی و اجرایی، مجلس، نیروی انتظامی و ... .
وی تصریح کرد: یقه سفیدها در مقابل یقهآبیها قرار دارند و کلاهبرداری آنها در قراردادهایشان روی میدهد. این مهم باعث رواج فقر، فحشا، طلاق و مصرف موادمخدر میشود.
دانشجویان و اساتید حاضر در همایش در بخش تریبون آزاد پرسشهای خود را در رابطه با مسائل اقتصادی روز مطرح کردند و توکلی پاسخهای مربوطه را ارائه داد.
توکلی در ادامه این نشست پس از سخنرانی با محوریت اقتصاد مقاومتی، در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه اراک در بخش تریبون آزاد به پرسشهای دانشگاهیان پاسخ داد.
وی در پاسخ به سوالاتی که در مخالفت با سیاستهای دولت و بسته خروج از رکود و وام 25 میلیونی جهت خرید خودرو اشاره داشت، با بیان اینکه «خودروسازان نفوذ بسیاری دارند، وام خودرو به منظور نجات خودروسازان از ورشکستگی مطرح شد» در عین حال ابراز عقیده کرد: اما کار بسیار اشتباهی بود. به جای آن میتوانستند به جوانان وام ازدواج بدهند تا مشکلات اجتماعی حل شود. صنعت خودرو خود بوجود آورنده مشکلات اجتماعی از قبیل ترافیک، آلودگی هوا و مرگومیر بسیاری از شهروندان به دلیل کیفیت پایین محصول است. خودروسازان به جای تنبیه شدن با این تصمیم تشویق شدهاند و این تصمیم دولت بسیار نابجا بود.
وی معتقد است: اعطای سه هزار میلیارد تومان اعتبار به این صنعت در عرض یک الی دو روز کار نابجایی بود. خودرو وسیلهای است که دود و سم ایجاد میکند، موجب واردات بنزین میشود و سهمیه ارز آن بالاست، پس چرا باید مورد حمایت قرار بگیرد. چرا از ورشکست شدن خودروساز باید ترسید و چرا با وجود ورشکست شدن صدها کارخانه تولیدی در کشور و اخراج شدن هزاران نفر، صدایی از داعیان حمایت بلند نمیشود و چرا صدای ورشکستگی اینها را کسی نمیشنود؟ دلیلش این است که صدای خودروسازان بلند است؛ چراکه نفوذ و خرید و فروش در کار است. سیاست اعطای وام خودرو، سیاست بجایی نبود گرچه به قصد افزایش تقاضا صورت گرفت.
این نماینده مجلس با بیان اینکه «رفع کمبود تقاضا راهکارهای مختلفی دارد»، افزود: اگر به جای این وام، وام ازدواج داده میشد یک مشکل اجتماعی حل میشد. خودروسازان اموال بسیاری داشته و بانکداری میکنند.
سوالی درباره بانکداری و اقتصاد اسلامی و شوق مردم برای زندگی در ایران مطرح شد که وی در پاسخ با بیان اینکه «جمهوری اسلامی خود حماسهای بزرگ بوده و کار بسیار برجستهای کرده است» ادامه داد: مردم میهن ما به رهبری امام راحل، رژیم سفاک شاهنشاهی را به زمین زدند و با رأی خود حکومتی تشکیل دادند که کمتر از 11 ماه ارکان خود را برای مردم شکل داد. این مهم اقدام کوچکی نیست و در عین بزرگی از اهمیت والایی برخوردار است. جنگ عراق و ایران تنها جنگی بود که در آن حتی یک وجب از خاک ایران به دست دشمن نیفتاد. در طول دوران پس از جنگ خدمات قابل توجهی در حوزه عمران، شهرسازی، جادهسازی، برقکشی و آبرسانی به مناطق مختلف صورت گرفت. نکته حائز اهمیت این است که در ابتدای انقلاب نفسانیت و خودخواهی در اداره کشور جایی نداشت و به جای آن ایمان و خودباوری و همدلی و همکاری در اداره کشور موج میزد، اما امروزه اینها نزول پیدا کرده است. با همه این اتفاقات هم اکنون نیز میتوان تحت نورانیت اسلام به رشد ادامه داد.
وی یکی از دلایل شیوع فساد را عدم شفافیت سیاستمداران در مسائل اقتصادی دانست.
توکلی در پاسخ به سوالی درباره علت رأی مثبتش به برجام، گفت: برجام رد شدنی نبود؛ چراکه در این موقعیت نبودیم و باید آن را مشروط میکردیم که بر روی این شروط کار شد. در این راستا پنج پیشنهاد را برای بهتر شدن شروط ارائه دادم، اما آنها را مطرح نکردند و با وجود اشکالات بسیار، خیر است و امید است با حمایت دولت، وزارت خارجه و مجلس وضعیت بهتر شود.