یک اقتصاددان می گوید: اگر بازار پول سالم باشد می تواند منجر به کارآمدی کل اقتصاد گردد، این درحالی است که در وضعیت کنونی شاخص های بازار پول نامطلوب و غیراستاندارد است.
هادی حق شناس با اشاره به نامه اخیر رییس جمهور به معاون اولش مبنی بر تدوین برنامه اصلاح نظام جامع بانکی و توسعه بازار اولیه سرمایه گفت: در اقتصاد به طور کلی چهار بازار وجود دارد. بازار کار،کالا، سرمایه و پول که از بین این چهار بازار،بازار پول مهم تر است. اگر بازار پول بازار سالمی باشد می تواند منجر به کارامدی کل اقتصاد گردد. امروز شاخصه های بازار پول که یکی از آنها نرخ بهره و دیگری نرخ تورم است، در وضعیت نامطلوب و غیر استاندارد قرار دارد.
وی به نرخ تورم و نرخ بهره اشاره کرد و ادامه داد: نرخ تورم و نرخ بهره در همه اقتصادهای سالم دنیا عدد یک رقمی و در کشورهای توسعه یافته زیر پنج درصد است، این در حالی است که در اقتصاد ایران این شاخص ها دو رقمی است. بنابراین آنچه مدنظر رییس جمهور است، این است که این بازار کارآمد شود و شاخص های آن به شاخص های استاندارد برسد.
این اقتصاددان افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی را یکی از دلایل افزایش نرخ تورم دانست و تصریح کرد: وقتی دارایی های خارجی بانک مرکزی افزایش پیدا می کند، مفهوم ساده اش این است که بانک مرکزی دلار دریافت کرده به ازای آن ریال چاپ کرده است و نتیجه اش افزایش نقدینگی و با یک وقفه زمانی، افزایش نرخ تورم است.
عضو سابق کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به وضعیت بانک ها در اقتصاد ایران اشاره و اظهار کرد: در اقتصاد ایران بانک ها حکم صندوق را دارند، یعنی بانک ها از مردم سپرده می گیرند و به بنگاه های اقتصادی پرداخت می کنند. کار صندوق صرفا دریافت و پرداخت است این درحالی است که بانک ها باید شبیه یک بنگاه اقتصادی باشند و به بررسی اقتصادی طرح هایی که برای آن پول پرداخت می کنند بپردازند.
حق شناس ادامه داد: نقدینگی مهم ترین مشکل در بنگاه های اقتصادی امروز ایران است که این نقدینگی به سمت بخش واقعی اقتصاد هدایت نمی شود. استاندارد نقدینگی زیر 10درصد است، این درحالی است که رشد نقدیگی در بازار ایران بالای 20 درصد است. علت اینکه نقدینگی در ایران به سمت بخش واقعی اقتصاد نمی رود این است که اقتصاد ما تا حد بسیار زیادی بانک محور است.
این اقتصاددان معتقد است اگر اقتصاد ایران از مرحله بانک محور به بازار سرمایه محور برود، منجر به شفافیت بیشتر اقتصاد ایران و مهمتر از آن کارامدی و بهره وری بیشتر آن می شود.
" اقتصاد ایران ظرفیت رسیدن به رشد هشت درصد را دارد"
عضو سابق کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به سند چشم انداز و برنامه پنجم توسعه که در آن باید به رشد هشت درصدی می رسیدیم، اما تنها به رشد دو درصدی رسیدیم ،گفت: اقتصاد ایران ظرفیت بالقوه رسیدن به رشد هشت درصدی را دارد اما به دلایل مختلف این رشد هشت درصدی تحقق پیدا نکرد که مهمترین دلیلش بحث فشارهای سیاسی غرب بر سر موضوع هسته ای است که ما یک دهه با آن روبرو بودیم. رشد اقتصادی هشت درصد در تمام برنامه های پنج ساله ایران ذکر شده است و از سال آینده باید خود را آماده برنامه ششم توسعه کنیم.
وی ادامه داد: مبنای رشد اقتصادی بحث منابع است. یعنی اگر منابع درست تزریق نشود رشد اقتصادی اتفاق نمی افتد، اما مهم تر از منابع بحث حرکت بر اساس برنامه است. به عنوان مثال برنامه پنج ساله چهارم توسط دولت نهم به یک معنی کنار گذاشته شد و برنامه پنجم هم که خود دولت دهم به مجلس تقدیم کرده بود اجرایی نشد.
حق شناس به اهمیت نقش مجریان برنامه های توسعه اشاره کرد و اظهار کرد: بعد از منابع بحث مجری برنامه است، یعنی این خود دولت ها هستند که چقدر باور داشته باشند که برنامه توسعه را مبنای کار و نقشه راه خودشان بدانند. متاسفانه دولت نهم و دهم نه تنها برنامه چهارم که متعلق به دولت دیگری بود را اجرا نکرد، بلکه برنامه پنجم هم به معنای واقعی مبنای کار و نقشه راه دولت قرار نگرفت.
وی تامین منابع و باور دولت ها به اجرایی کردن سند چشم انداز را دو ضرورت مهم برای رسیدن به رشد هشت درصدی برشمرد و گفت: سند چشم انداز بیست ساله توسط مقام معظم رهبری برای اقتصاد ایران تدوین شد که تقریبا نیمی از این بیست سال گذشته و ما به رشد هشت درصدی اقتصادی نرسیدیم. واقعیت مطلب این است که ما در 10 سال آینده هم باید رشد اقتصادی هشت ساله خود سال های برنامه را داشته باشیم، هم اینکه باید رشد اقتصادی جهت جبران 10 سال گذشته داشته باشیم.
نماینده سابق کمیسیون بودجه ادامه داد: اگر قرار است ما رتبه اول در منطقه در سال 1404 بشویم نباید بگوییم رشد اقتصادی هشت درصد، بلکه باید بگوییم رشد اقتصادی دورقمی. چرا که ما در 10سالی که رشد هشت درصدی نداشتیم کشورهای منطقه به شدت رشد کردند. اقتصاد ایران این ظرفیت را دارد که رشد های اقتصادی حتی دو رقمی را تجربه کند./ایسنا
نظر شما
