بانکداری ایرانی - محققان یکی از شرکتهای فناور با استفاده از نانو فناوری و مواد گیاهی آفتکشهایی را برای دفع آفات پسیل پسته، بید سیبزمینی و همچنین سفید بالکها عرضه کردند که به گفته آنها استفاده از این آفتکش نه تنها سمی در محصولات تولیدی باقی نخواهد گذاشت، بلکه موجب توازن در جمعیت حشرات در باغات و مزارع میشود.
مریم نگهبان، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران و مجری طرح در گفتوگو با ایسنا تمرکز مطالعات خود را بر تولید آفتکشهای دوستدار طبیعت عنوان کرد و افزود: برای این منظور مطالعات وسیعی را با همکاری موسسه تحقیقات گیاهپزشکی در استانهای مختلف کشور اجرایی کردیم.
وی با اشاره به مصرف بیرویه آفتکشهای شیمیایی در سطح باغات، مزارع، انبارها و گلخانهها، اظهار کرد: در اثر استفادههای نابهجا و ناصحیح از این نوع سموم علاوه بر آنکه موجب مقاومت آفات میشود، پیدایش آفات نوظهور و اثرات مخرب بر سلامت انسانها را در پی دارد.
نگهبان، با اشاره به شیوع بیماریهای صعب العلاج در کشور، یادآور شد: اگر به بازه زمانی استفاده از محصولات گیاهی و کشاورزی در ایران توجه شود، مشاهده میشود آمار شیوع سرطانها و بیماریهای صعب العلاج افزایش یافته، ضمن آنکه معضلات در کنترل آفات کشاورزی بسیار زیاد شده است.
مجری طرح از تولید آفتکشهای گیاهی با حفظ رعایت عدالت و مساوات میان انسان، حشره (آفت) و محیط زیست خبر داد و اضافه کرد: این آفتکش با استفاده از نانو فناوری تولید شده است. استفاده از این فناوری موجب شده است توانایی مقابله با آفات ترکیبات گیاهی موجود در این آفتکش، ارتقا یابد، ضمن آنکه از نظر قیمتی نیز قابل رقابت خواهد بود.
وی مزیت دیگر آفتکش تولید شده را عدم دوره "کارنس" دانست و یادآور شد: آفتکشهای شیمیایی دارای دوره کارنس بالا و یا کم هستند، ولی آفتکشهایی که طراحی کردیم، بدون دوره کارنس هستند.
به گفته وی، دوره کارنس عبارت از حداقل زمانی است که بین آخرین سمپاشی و برداشت محصولات باید رعایت شود. در این مدت باقیمانده سم در اثر عوامل طبیعی تجزیه شده و باقیمانده آن در سطح میوهها و سبزیها به حد مجاز میرسد.
نگهبان یادآور شد: بر این اساس آفتکشهایی با ماده موثر گیاهی و با استفاده از فناوری نانو برای کنترل "پسیل پسته"، "کنه گیاهی"، "سفید بالک" گلخانهای، "فضای سبز شهرداری"، "بید سیب زمینی" و همچنین در "انبارها" تولید و به بازار عرضه کردیم.
این محقق با اشاره به تولید آفتکشهای "پسیل" پسته، اظهار کرد: این مطالعات در باغات یزد، کرمان، شهر بابک، ورامین و قزوین انجام شد که نتایج خوبی در کنترل این آفت به دست آوردیم.
نگهبان اضافه کرد: در شهر بابک کرمان در سطح ۱۰ هکتار و کل باغات منطقه از این آفتکش استفاده شده است.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران همچنین به آفتکش "سفید بالک"ها اشاره کرد و توضیح داد: این آفتکش به صورت پایلوت در برخی از مناطق مختلف شهرداری استفاده شد.
وی همچنین افزود: گونه دیگر سفیدبالکها در گلخانهها است که به غیر از اینکه خودشان موجب آسیب رساندن به گلخانهها میشوند، موحب انتقال ویروس نیز خواهند شد و عملکرد گیاه را به طور کلی کاهش میدهند.
نگهبان با تاکید بر اینکه این امر زارع را وادار به استفاده از سموم شمیایی میکند، اظهار کرد: این در حالی است که متاسفانه ورود سموم تقلبی در بازار بسیار زیاد است و کشاورزان از سمومی از سال ۲۰۰۴ مانند "متیل بروماید" و "فسفین" که ممنوع اعلام شدهاند، استفاده میکند. این سموم معمولا از دوره کارنس بالایی برخوردار هستند، به گونهای که به طور مثال کشاورز از سمی با دوره کارنس ۱۵ روزه استفاده میکند و از آنجایی که کشاورز نمیتواند در این مدت منتظر بماند، اقدام به برداشت محصول و عرضه آن به بازار با باقیمانده سم فراوان میکند.
وی با ابراز تاسف از اینکه صنعت کشاورزی کشور دانش و آگاهی کمی در این زمینهها دارند، گفت: از این رو بیشتر واردات سم و ماده موثره را بر عهده گرفتیم و این در حالی است که استفاده از دانش فنیهای موجود در این زمینه موثر است و توصیه میشود دانش فنیهایی که در این حوزه تولید میشود از سوی دولت حمایت شده و آنها را به بخش صنعت متصل کنند تا از این طریق بتوانیم به کشاورزی پایداری برسیم و اکوسیستم نیز به حالت اولیه خود بازگردد.
نگهبان با تاکید بر ضرورت توجه به کشاورزی همراه با عدالت، خاطرنشان کرد: کشاورزی همراه با عدالت به این معنی است که حشرات به عنوان آفت در نظر گرفته نشوند و اجازه دهیم این حشرات مقدار تغذیه لازم را از گیاه دریافت کنند، دشمنهای طبیعی این آفت نیز به راحتی رشد کنند و کشاورز بدون آنکه خسارتی به وی وارد شود، محصول سالم را برداشت کند و به دست مصرفکننده برساند.
مجری طرح با اشاره به اثرات سم تولیدشده بر روی آفات، خاطر نشان کرد: ما با استفاده از فناوری نانو سعی کردیم آفتکشی تولید کنیم که اثر سریع و قاطعی بر روی آفت داشته باشند، ضمن آنکه از نظر خسارات واردشده قابل مقایسه با سموم شیمیایی نیستند. از این رو زمان مورد نیاز برای دفع آفات همانند سموم شیمیایی است.
به گفته این محقق، با استفاده از این آفتکش جمعیت آفت به وضعیت طبیعی و اولیه باز میگردد.
وی همچنین به آفتکش بید سیبزمینی اشاره کرد و گفت: بید سیبزمینی یکی از آفات کلیدی سیبزمینی است. از حدود ۸۰۰ هزار تن تولید، ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن به دلیل آلودگیهای این آفت از دست میرود.
به گفته وی، قرار است این مطالعات در شاهرود در سطح وسیعتری اجرایی شود.
نگهبان خاطر نشان کرد: این مطالعات با همکاری موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ایران اجرایی شده و تاییدیه نانو مقیاس این محصول از سوی ستاد توسعه نانو فناوری برای این محصول دریافت شده است.