یک پژوهشگر ریسک با بررسی و تحلیل تحریمهای جدید آمریکا و تأثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: هدف از تحریمهای جدید، آغاز دور جدید مذاکرات بین ایران و غرب با انگیزه دریافت امتیازات جدید از ایران است.
به گزارش تسنیم ، محمد حسین ادیب پژوهشگر ریسک است. او بر این باور است که تحریمهای جدید آمریکا تأثیر جدی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت.
وی معتقد است در خصوص وزن تحریم ها در اقتصاد ایران گونه ای بزرگ نماِیی وجود دارد . تحریم ها وجود داشته اما اثرات آن بر اقتصاد ایران کمتر از آن میزانی بوده که غربی ها ادعا می کنند .
ادیب باور دارد که هدف آن آغاز دور جدید مذاکرات بین این و غرب با انگیزه دریافت امتیازات جدید از ایران است، احتمالا دور جدید مذاکرات بین ایران و غرب با چانه زنی حداکثری از دو طرف آغاز می شود .
ادیب ضمن بررسی کلی تحریمهای آمریکا و تشریح اهداف تصویب آنها و با تأکید بر اینکه سخت ترین چانه زنی در پیش خواهد بود، به تحلیل آثار تحریمهای جدید آمریکا بر اقتصاد ایران پرداخته که مشروح آن را در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در ادامه می خوانید.
تسنیم: تحریم های آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید ؟
ادیب: تحریم های آمریکا تا کنون شامل دو دسته تحریم بود ؛ تحریم های اولیه و تحریم های هسته ای.
تسنیم: تحریم های اولیه را چگونه تحلیل می کنید ؟
ادیب: خرید و فروش نفت در دنیا به دلار است . ایران به هر کشوری که نفت را بفروشد به دلار می فروشد و در مرحله بعد باید دلار را به ارز دیگر تبدیل کند . این تحریم لغو نشده است و لغو آن در دستور مذاکرات هسته ای نیز قرار نداشت . اما در عمل این تحریم هرگز مانع صادرات نفت ایران و دریافت پول ناشی از صادرات نبوده است.
تسنیم: تحریم های هسته ای چقدر موثر بود ؟
ادیب: نوع دوم تحریم علیه ایران به تحریم در حوزه صادرات نفت مربوط می شد ، اما آمار صادرات نفت و خالص صادرات فرآورده های نفتی در نماگرهای بانک مرکزی منتشر شده و نشان می دهد. در اوج تحریم در سال 93 فقط 20 درصد صادرات نفت ، خالص فروده های نفتی و میعانات نسبت به سال 90 کاهش داشته است، اما سال 90 سال مناسبی برای مقایسه نیست .
در سال 91 که تحریم با سر وصدای زیاد اعلام شد صادرات نسبت به سال 90 فقط 8 درصد کاهش داشته است. در عین حال صادرات در سال 91 اولین سال تحریم نسبت به سال 81 فقط 4 درصد کاهش داشته است. به هر سو در اوج تحریم صادرات بین 4 درصد تا 20 درصد کاهش داشته است که این نیز با افزایش قیمت نفت در سال 91 جبران شده است به عبارت صریح تر تحریم صادرات نفت در خصوص ایران حالت سمبلیک دارد و هر گز جنبه جدی نداشته است.
جدول زیر به خوبی این واقعیت را نشان می دهد منبع صادرات نفت و میعانات گازی ، بانک مرکزی به نقل از شرکت ملی نفت است و منبع صادرات میعانات نیز ترازنامه انرژی کشور است که به وسیله شرکت ملی نفت تهیه می شود.
سال | صادرات نفت و خالص صادرات فرآورده نفتی | صادرات میعانات | جمع |
81 | 2225 | 120 | 2345 |
84 | 2691 | 214 | 2905 |
87 | 2309 | 449 | 2758 |
88 | 2024 | 484 | 2508 |
89 | 2002 | 534 | 2536 |
90 | 2107 | 545 | 2652 |
91 | 1900 | 537 | 2437 |
92 | 1685 | 551 | 2236 |
93 | 1435 | 679 | 2114 |
تحریم سوم : بلوکه کردن درآمد ناشی از صادرات نفت
نوع سوم تحریم ، عدم وصول درآمد ناشی از صادرات نفت بود که در این خصوص رسانه های غربی سر و صدای زیاد به پا کردند . سیف رییس کل بانک مرکزی اعلام داشت :منابع بلوکه شده ایران در خارج 29 میلیارد دلار است که حدود حدود 23 میلیارد دلار آن ، منابع ارزی متعلق به بانک مرکزی و حدود 6 میلیارد دلار منابع ارزی متعلق به شرکت ملی نفت است است و این یعنی در مجموع 29 میلیارد دلار آزاد خواهد شد.
از سال 91 لغایت 93 بر اساس جدول مذکور 258 میلیارد دلار انرژی صادر شده که فقط در زمان امضاء برجام 6 میلیارد دلار بلوکه بوده ای است . بنابراین ضمن اینکه بلوکه کردن منابع ناشی از صادرات نفت ایران وجود داشت اما همواره ایران راه هایی برای حل این مشکل پیدا می کرد
در مجموع نه در عمل صادرات انرژی ایران به صورت جدی کاهش یافت و نه در عمل پول ناشی از صادرات نفت بلوکه بود .
البته تحریم کشتیرانی ایران و تحریم های بیمه ای وجود داشت اما مشکلات ناشی از آن حل می شده و تحریم کشتیرانی و تحریم بیمه مانع صادرات ایران نبوده است .
عدم تأثیر تحریمهای جدید بر اقتصاد ایران
تسنیم: تحریم های جدید پس از برجام تا چه اندازه موثر بود ؟
ادیب: در خصوص تحریم های جدید پس از برجام و با آمدن ترامپ ، در مجموع تحریم ها موثر و اثر گذار نبوده است .
در خصوص وزن تحریم ها در اقتصاد ایران گونه ای بزرگ نماِیی وجود دارد
تسنیم: تحریم جدید کنگره آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید ؟
ادیب: در خصوص تحریم های جدید آمریکا نیز بیشتر سمبلیک و نمادی است ودر عمل تاثیر جدی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت .
در خصوص وزن تحریم ها در اقتصاد ایران گونه ای بزرگ نماِیی وجود دارد . تحریم ها وجود داشته اما اثرات آن بر اقتصاد ایران کمتر از آن میزانی بوده که غربی ها ادعا می کنند .
استراتژی ترامپ وضع تحریم های جدید علیه ایران در سه حوزه موشکی ، تروریسم و حقوق بشر است.
اما هدف آن آغاز دور جدید مذاکرات بین این و غرب با انگیزه دریافت امتیازات جدید از ایران است، احتمالا دور جدید مذاکرات بین ایران و غرب با چانه زنی حداکثری از دو طرف آغاز می شود . در دور جدید تحریم های کنگره، بیشتر از آنچه که ماهیت تحریم های جدید و اثر آن بر اقتصاد ایران مطرح باشد، چانه زنی دو طرف برای کسب امتیاز مطرح است ، سخت ترین چانه زنی در پیش است .