با توجه به بارش‌‌‌های اخیر معروف به سامانه بارشی مونسون (Monsoon: بادهای موسمی مونسون گردش‌‌‌های نسیم دریایی عظیم و فصلی در حال تغییر هستند که به دلیل تفاوت دمایی بین خشکی و اقیانوس شکل می‌‌‌گیرند.) در ۲۴ استان کشور و وقوع سیلاب در حدود ۱۹ استان در مرداد ماه و تحمیل خسارت مالی گسترده که تاکنون برآورد دقیقی از میزان آن اعلام نشده است و از دست دادن بیش از ۹۰ نفر از هموطنان گرامی در حوادث مذکور بنا به اعلام مراجع رسمی، مجددا لزوم اشاعه فرهنگ بیمه و ضرورت ایجاد تراکم هرچه بیشتر بیمه در کشور را به همگان یادآوری کرد.
همچنین با توجه به تصویب «صندوق بیمه خسارت‌‌‌های طبیعی» در آبان ماه سال ۱۳۹۹ در هیات دولت بدون تخصیص منابع مشخص در دسترس جهت بروز حوادث طبیعی غیرمترقبه، لزوم تسریع در تخصیص اعتبار جهت صندوق مذکور را بیش از پیش به مسوولان کشور گوشزد کرد. در همین راستا، با توجه به وجود گسل‌‌‌های متعدد در کشور و وقوع زلزله‌‌‌های اخیر در مناطق زلزله خیز در فواصل زمانی مختلف که به دلایلی همچون رشد و تراکم جمعیت، گسترش ساخت‌وساز و... میزان خسارات را در سنوات اخیر بیشتر کرده است، اهمیت موضوع مذکور را دوچندان میکند. به نظر نگارنده این مقاله، مطالعه روند و میزان خسارات وارد شده در حوادث طبیعی اعم از سیل، زلزله، توفان و... در مناطق مختلف جهان و نقش بیمه در جبران خسارت و امکان بازگشت سریع‌‌‌تر مردم و دولت‌ها به قبل از فاجعه، کمک شایانی به درک اهمیت موضوع و «افزایش ضریب نفوذ بیمه» در کشور میکند.
در این مقاله با بررسی موارد مشابه و ذکر مثال‌‌‌هایی در اقصی نقاط جهان که طی دو سال اخیر به وقوع پیوسته است، به نقش شرکت‌های بیمه در جبران خسارات مالی وارد شده به کشورهای ذکر شده می‌‌‌پردازیم. به نقل ازReinsurance News، بلایای طبیعی در سال ۲۰۲۱، معادل ۲۸۰میلیارد دلار خسارت به اقتصاد جهانی زیان وارد کرده است. شرکت اتکایی مونیخ ری (Munich R)اعلام کرد که تقریبا ۱۲۰میلیارد دلار یا ۴۳درصد از آن تحت پوشش بیمهای و پوشش اتکایی قرار گرفته است.در سال ۲۰۲۱، شرکت بیمه مونیخ ری اعلام کرد که خسارات فاجعه‌آمیز ناشی از خطرات طبیعی به طور قابل‌توجهی بیشتر از ۲۱۰میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ و بیشتر از ۱۶۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ گزارش شده است. در سال ۲۰۲۱ تنها ۴۳درصد از کل خسارت‌‌‌های ایجاد شده تحت پوشش بیمهای قرار داشته است و ما شاهد شکاف پوشش بیمهای به میزان ۵۷درصد هستیم (اختلاف بین خسارات ایجاد شده با خسارات تحت پوشش بیمه را شکاف پوشش بیمهای می‌‌‌نامیم). وضعیت بلایای طبیعی در سال ۲۰۲۱ بسیار نگران‌کننده است.
محققان هواشناسی احتمال تغییرات شدید آب و هوایی بسیار زیاد را تایید می‌کنند. جوامع باید فورا خود را با افزایش خطرات آب و هوایی وفق داده و حفاظت از آب و هوا را در اولویت قرار دهند. فوران‌‌‌های شدید آتشفشانی و زلزله‌‌‌های سال ۲۰۲۱ حاکی از آن است که نباید از این دسته از بلایای طبیعی نیز غافل شد. طبق اعداد مونیخ‌ری، ایالات‌متحده تقریبا ۱۴۵میلیارد دلار از کل زیان اقتصادی در سراسر جهان و ۸۵میلیارد دلار (۷۱درصد) از کل زیان‌های تحت پوشش بیمه را به خود اختصاص داده است. ایالات متحده پرهزینه‌‌‌ترین خسارت فاجعه‌آمیز ناشی از خطرات طبیعی سال را با توفان آیدا تجربه کرد. این توفان که در ۲۹ ژوئن به عنوان توفان رده ۴ به جنوب نیواورلئان رسید، پس از ضربه زدن به منطقه، شمال شرق را دنبال کرد و باعث سیل شدید، به‌ویژه در نیوجرسی و منطقه شهری نیویورک شد.طبق گزارش مونیخ ری، توفان آیدا ۶۵میلیارد دلارخسارت ایجاد کرده که ۳۶میلیارد دلار آن تحت پوشش بیمهای قرار دارد. پس از خسارت فاجعه بار توفان آیدا، ایالات‌متحده در ماه فوریه نیز توسط توفان زمستانی Uri ضربه خورد، زیرا دمای هیوستون تگزاس به منفی ۸ درجه سانتیگراد رسید. این رویداد غیرمعمول‌میلیون‌‌‌ها نفر را بدون برق گذاشت و بیش از ۳۰میلیارد دلار خسارت اقتصادی به بار آورد.مونیخ ری اعلام کرده که بیش از ۵۰درصد این خسارت تحت پوشش بیمه بوده است و سومین خسارت فاجعه‌آمیز سال ۲۰۲۱ است. سال جدید در تگزاس بسیار سرد آغاز شد و با توفانهای ویرانگر در سراسر ایالت‌های آرکانزاس، ایلینوی، کنتاکی، می‌سی‌سی‌پی، میسوری و تنسی به پایان رسید. توفانهای زنجیره‌‌‌ای در مرکز و جنوب شرقی ایالات متحده جان ۹۰ نفر را گرفت و خسارت اقتصادی ۲/ ۵میلیارد دلاری را به دنبال داشت که حدود ۴میلیارد دلار آن تحت پوشش بیمه قرار داشت. در خارج از ایالات متحده، بارندگی قابل‌توجه در ماه جولای سیل‌‌‌های شدید را در بخش‌‌‌هایی از اروپا منجر به بروز خسارتی به مبلغ ۵۴میلیارد دلار شد که ۴۰میلیارد دلار آن خسارت وارد شده به آلمان بود. آمار بلایای ۲۰۲۱ بسیار شگفت‌انگیز است، زیرا شدت این خسارات در نتیجه تغییرات آب و هوایی ایجاد می‌شوند. حتی اگر خسارت‌‌‌ها را به تغییرات آب و هوایی نسبت ندهیم، تجزیه و تحلیل تغییرات در طول دهه‌‌‌ها نشانه‌‌‌های قابل قبولی از ارتباط با گرم شدن جو و اقیانوس‌‌‌ها را ارائه می‌دهد. سازگاری با خطرات فزاینده ناشی از تغییرات آب و هوایی یک چالش بزرگ برای شرکت‌های بیمه خواهد بود.
مونیخ ری در خصوص خسارات ایجاد شده در منطقه آسیا-اقیانوسیه، اعلام کرد با وجود خساراتی به ارزش ۵۰میلیارد دلار تنها ۹میلیارد دلار آن تحت پوشش بیمه بوده است. این وضعیت بیانگر شکاف بیمهای ۸۳درصدی در منطقه آسیا و اقیانوسیه است. پر هزینه‌‌‌ترین رویداد فاجعه‌آمیز منطقه آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۱، سیل شدید در استان هنان در مرکز چین بود که ۵/ ۱۶میلیارد دلار خسارت بر جا گذاشت که تنها ۱۰درصد آن تحت پوشش بیمه قرار داشت. در ژاپن، زمین‌لرزه‌‌‌ای به بزرگی ۱/ ۷ ریشتر در سواحل شرقی در ۱۳ فوریه رخ داد که منجر به بروز خسارت کلی۷/ ۷میلیارد دلاری شد که تنها ۳/ ۲میلیارد دلار آن تحت پوشش بیمه قرار داشت. در این خسارت شکاف پوشش بیمهای ۷۰درصد بود. واضح است که ضریب نفوذ بیمه در مناطقی مانند ایالات‌متحده و بخش‌‌‌هایی از اروپا بسیار بیشتر از مناطق آسیا و اقیانوسیه است، اما شکاف جهانی ۵۷درصدی نشان می‌دهد که درکشورهای صنعتی نیز همچنان شکاف بزرگی وجود دارد. بر اساس گزارش مونیخ ری، این شکاف در چند دهه اخیر در کشورهای توسعه‌یافته کاهش یافته، اما در کشورهای فقیرتر تا ۹۰درصد بدون تغییر باقی مانده است.
موارد مطرح شده در این مقاله و ارائه آمارهایی از وجود خسارات در نقاط مخلتف دنیا، نشان می‌دهد که «تراکم بیشتر بیمه» می‌تواند به مردم و کشورها کمک کند تا بهتر با پیامدهای مالی یک فاجعه کنار بیایند و به آنها کمک کند به زندگی عادی بازگردند. همچنین به عقیده نگارنده این مقاله، با توجه به مواردی همچون تجربه قانون اجباری بیمه‌نامه دارندگان وسایل نقلیه موتوری در کشور، ضریب نفود پایین بیمه‌نامه در کشور نسبت به سایر کشورها و مناطق همجوار، مشخص بودن بسیاری از مناطق حادثه‌‌‌خیز با سابقه تکرار حوادثی همچون سیل و زلزله در برخی مناطق کشور، به نظر می‌رسد با ایجاد بیمه‌نامه‌‌‌ای اجباری در کشور و تعیین‌تکلیف هرچه سریع‌‌‌تر صندوق خسارات طبیعی و مشخص شدن سهم دولت در زمینه موضوع بیمه حوادث همگانی، آسیب دیدگان حوادث می‌توانند هر چه زودتر از پشتیبانی بیمه در حوادث و رخدادهای طبیعی آتی، برخوردار شوند.
