بانكداري ايراني ـ سادگی و دسترسی آسان به خدمات مبتنی بر فین تک ها آینده را به سوی این نوع تجارت سوق می دهد. خدمات فین تک یا استفاده از بازارهای نوین پرداخت بانکی مبتنی بر شبکه های اجتماعی و بر پایه تلفن های همراه به تدریج در حال جایگزین شدن به جای پول سنتی و حتی کارت های بانکی هستند. این کارکرد آسان باعث شده است تا سطح توقع مشتریان بانک ها بالا رفته و به طور کلی بانک ها با چالش جدی در خصوص مدیریت و جلب رضایت مشتری مواجه شوند. از اینرو سیستم بانکی کشورها ضرورت تغییر در شیوه های کنونی خدمات رسانی پولی و بانکی را احساس کرده اند.
به گزارش بانكداري ايراني ، طبق بررسی های انجام شده و به عقیده صاحبنظران، ساده سازی محصول ها یکی از پارامترهای کلیدی پیشرفت در آینده خواهد بود که باعث بهبود خدمات،سودآوری،کاهش هزینه ها،افزایش امکان توسعه محصول،افزایش رضایتمندی مشتریان و افزایش امکان دسترسی پذیری به بازار خواهد شد.
فین تک ها ابزارهای نوآورانه و از نظر کاربرد، ساده و کاربرپسندی هستند که این ویژگی کلیدی موفقیت؛ ساده سازی محصول و خدمات را هدف قرار داده اند. فین تک ها از این ابزار برای جلب مشتری و رقابت با بازیگران سنتی صنعت مالی؛یعنی بانکها استفاده می نمایند.
با وجود فین تک ها باید به این موضوع توجه داشت که بانکها به راحتی میدان رقابت را خالی نمیکنند. البته هم اکنون نیز بعضی بانکها احساس خطر کردهاند و به شدت در حال سرمایهگذاری در بسیاری از استارتآپها هستند. لذا بانکهایی که هوشمند باشند خودشان را به ابزارها و نوآوریهای کنونی مجهز میکنند. به نظر میرسد بانکها در سالهای آینده کسب و کار خود را تغییر میدهند؛ اینطور نیست که بانکها از بین بروند، بلکه تنها روال کاریشان عوض میشود. در حال حاضر بانکها اقداماتی نظیر صدور حواله، ضمانت نامه بین بانکی، افتتاح حساب و جذب سپرده انجام میدهند که بهتر است به طرف مشاورههای بانکی سوق پیدا کند.
یک مجموعه کوچک برای اینکه بتواند به طیف وسیعی از مشتریان مشاوره تخصصی بدهد به راحتی نمی تواند ، اما وقتی بانکها بخواهند این کار را انجام دهند بسیار آسان است. وقتی بانکداری الکترونیک گستردهتر میشود دیگر مشتریان برای رفع نیاز خدمات بانکی به شعبات مراجعه نمیکنند و در واقع کاربرد شعبه بانک تغییر میکند. به عبارت دیگر شعبات بانکی به ویترینی تبدیل میشود که در آن مشاورانی حضور دارند و به مردم در حوزه سرمایهگذاری و هدایت کسب و کار و به مدیران ارشد شرکتها مشاوره تخصصی میدهند.
در آیندهای نزدیک بانکها به شرکتهای IT محوری تبدیل میشوند که مشاورههای تخصصی بر اساس مسائل هوش مصنوعی و تکنیکهای مالی که از رفتارهای مشتریانشان استفاده میشوند.
از طرفی به نظر نمیرسد نیروی انسانی بانکها از بین برود. بدون شک بانکها در آینده تلاش میکنند استارتآپها را بخرند یا در غیر این صورت روی آنها سرمایهگذاری کنند.
درحال حاضر کارمندان بانکی که مشغول فعالیت هستند، آموزشهای مناسبی ندیدهاند و از آن طرف روال بانکداری ما سنتی است. یکی از علتهای کندی آهنگ بانکداری الکترونیک در ایران هم به دلیل همین نگرش سنتی بانکداران ماست. کاملا درست است که بانکها در آینده از استارتآپهای دانه درشت و آنهایی که فکر میکنند قابلیت سرمایهگذاری دارند، استفاده میکنند و در کنار آن آموزش نیروهای جایگزین را در دستور کار قرار میدهند. بانک وقتی میبیند نیاز در بازار وجود دارد ابتدا به کمک فین تکها میرود و در کنار آن به دلیل دیدگاه تمامیت خواهی که دارد سعی بر تجهیز خود هم دارد.
در کشورهای توسعه یافته مانند اروپا و آمریکا، فین تکها به نوعی می توانند برای بانک ها تهدید حساب شوند. فین تک ها خدمات را با کارمزد پایین تری در اختیار افراد قرار می دهند. به همین خاطر است که می گویند فین تک ها در آینده می توانند حتی بانک ها را ببلعند و رقیب جدی برای آن ها به حساب می آیند. اما در ایران اینطور نیست. در کشورمان نظام کارمزدی چرخه ای معیوب دارد و اکثر مردم کارمزدی بابت خدمات دریافتی در حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیک پرداخت نمی کنند. باید گفت اینکه فین تکها بتوانند بانکها را در ایران از بین ببرند یک رویاست.
در ایران نیز مانند دیگر کشورها فین تکها بانکها را کنار میزنند. اقتصاد ایران ایرادات بسیار زیادی دارد که دلیل آن هم مدل کارمزدی است که بانکها به دلیل تورمهایی که بالا و پایین میرود، اعمال میکنند. باید گفت بانکهای ایرانی از خدماتی که ارائه میدهند کارمزد دریافت نمیکنند و تنها جایی که کارمزد تعریف شده در پرداختهای شاپرکی مشاهده میشود. بانکها به این دلیل کارمزد دریافت نمیکنند که چند برابر بیشتر از سود تسهیلات خود به دست میآورند. خوشبختانه با کاهش نرخ سود بانکی که اخیرا اعلام شد بانکها مجبور میشوند که به سمت دریافت کارمزد بروند. اصولا در جامعه هر سرویسی ارائه میشود باید هزینه آن را پرداخت کرد و به طور کلی هیچ پدیدهای در دنیا وجود ندارد که بدون هزینه باشد. اگر این موارد اصلاح شود که به زودی میشود، مسیری برای فین تکها باز میشود. امید است به زودی نظام کارمزدی در ایران ساماندهی شود. همان طور که در اوایل دهه 80 حسابهای متمرکز در بانکها نداشتیم و وقتی قرار بود حسابهای جاری از پراکندگی خارج شود مقاومت شدید از سوی مردم به وجود آمد. اینکه بانک کسب سود و درآمد خود را از نرخ بهره جدا کند، مجبور است به سمت کارمزد حرکت کند. البته اینطور نیست که در بانکداری ما کارمزد وجود نداشته باشد. بانکها در بخشهای مختلفی از جمله ضمانت نامههای ارزی و ریالی کارمزدهای کلانی دریافت میکنند. همه این موارد در صورتی است که در ایران قانون کفایت سرمایه وجود ندارد، مشخص نیست منابع بانکی به کدام بخش روانه میشود و دلایل بسیاری که نادیده گرفته میشود.
در حال حاضر سبک زندگی ما ایرانیان تغییر کرده است. از طرف دیگر فین تکها مزیت سود رقابتی دارند. تعریف کارمزدها به سود فین تکهاست. ارزش افزوده و شیوههای نوآورانهای فین تکها پیش میگیرند باعث سوددهی میشود. به همین دلیل است که فین تکها با کارمزدهای بسیار پایین سود میبرند، اما بانکها با تمام درآمدهایی که دارند نمیتوانند با فین تکها رقابت کنند. دلیل آن این است که مجموعه فین تکها بسیار کوچک است و سودی که حاصل کارمزدهای خرد است برای مجموعه اش کفایت میکند، اما بانک به حدی فربه و بزرگ است که بسیاری از درآمدها هدر میرود.
درباره اینکه بانکها از بین میروند یا نه قطعا بانکها از بین خواهند رفت! یک آمار غیرمستندی وجود دارد که تبادلات مالی فین تکها در تمام جهان از زمانی که فین تک به وجود آمده تاکنون، یک درصد تبادلات کل بوده است!
بر اساس این گزارش فین تکهایی که در ایران وجود دارند تنها واسط خدمات بانکی هستند، اما وقتی درباره استارتآپی به نام دیوولا در جهان دیگر واسطه بانک نیست. دیوولا امروز مانند بانک به مشتریان خود وام اعطا میکند؛ بسیاری راحتتر از بانک و در 15 ثانیه با یک دکمه تا سقف پنج هزار دلار وام میدهد. در حوزه مبالغ کلان استارتآپهایی وجود دارند که در حوزه جایگزینی نوع ارائه سرویسها فعالیت دارند. وقتی در حوزه مبالغ کلان استارتآپهایی مانند بیت کوین و دیوولا به وجود میآید شاهد چرخش متفاوتی خواهیم بود که هنوز آن اتفاق رخ نداده است، اما رخ خواهد داد. اگر زمانی استارتآپها توانستند مبادلات مالی شل و توتال را انجام بدهند ماجرا متفاوت خواهد شد. صرفا به دلیل قوانین حقوقی که در ایران وجود دارد استارتآپی مانند دیوولا نمیتواند وجود داشته باشد. ممکن است استارتآپها روی سیستم بانکی سوار شوند.
فین تک در مراحل نوپای خود به سر می برد. این صنعت به سرعت در حال تغییر است صاحبان باهوش کسب و کارها، داشتن اطلاعات را بخش حیاتی برنامه های تجاری خود می دانند. روش های نوین قادر است به فعالیت تجاری اقتصادی، خدمات بیشتری را با هزینه ای کمتر از گذشته ارایه کند تنها اگر صاحبان کسب و کارها بخواهند از مرزها اندکی عبور کنند. کسانی که این کار را انجام دهند در خط مقدم بازار باقی خواهند ماند و افرادی که از این خط عبور نکنند فرصت ها، مشتریان و سهم خود از بازار را از دست می دهند.