از میان پنج نامزد اول جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب) چهارنفرشان ثبت نام کردند. (رئیسی، قالیباف، حاجی بابایی و زاکانی) از این چهار نفر به‌علاوه باقی اصولگرایان، هرکدامشان که بعد از تأیید صلاحیت ها باقی بمانند، قرار نیست با هم مناظره کنند. آنها با هم علیه روحانی سخن خواهند گفت.
روزنامه شرق در گزارشی نوشت: از میان پنج نامزد اول جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب) چهارنفرشان ثبت نام کردند. (رئیسی، قالیباف، حاجی بابایی و زاکانی) از این چهار نفر به‌علاوه باقی اصولگرایان، هرکدامشان که بعد از تأیید صلاحیت ها باقی بمانند، قرار نیست با هم مناظره کنند. آنها با هم علیه روحانی سخن خواهند گفت.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: همان شد که پیش‌بینی شده بود؛ لشکر اصولگرایان در برابر روحانی؛ احمدی نژاد، رئیس دولت سابق؛ بقایی، معاون احمدی نژاد؛ زریبافان، دیگر معاون احمدی نژاد؛ خلیلیان، وزیر جهاد کشاورزی احمدی نژاد؛ کلهر، مشاور سابق احمدی نژاد؛ زاهدی، وزیر علوم احمدی نژاد؛ حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش احمدی نژاد؛ حسین الله کرم، رئیس شورای هماهنگی حزب الله؛ بیادی، حامی سابق آبادگری احمدی نژاد؛ قالیباف، شهردار تهران؛ میرسلیم، عضو شورای مرکزی مؤتلفه؛ زاکانی، مؤسس جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی؛ رئیسی، تولیت آستان قدس؛ احمد کاشانی، فرزند آیت الله کاشانی؛ محمدعلی پورمختار، نماینده اصولگرای مجلس و حسن نوروزی، نماینده رباط کریم. اینها همه اصولگرایان شاخصی اند که در این پنج روز ثبت نام کرده اند.
جلیلی هم بعد از اعلام حمایت آیت الله مصباح و جبهه پایداری، برخلاف همه تلاش های یک ساله اش که بوی حضور انتخاباتی داشت، کلا عطای ریاست‌جمهوری را به لقایش بخشید و نیامد. از میان پنج نامزد اول جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب) چهارنفرشان ثبت نام کردند. (رئیسی، قالیباف، حاجی بابایی و زاکانی) از این چهار نفر به‌علاوه باقی اصولگرایان، هرکدامشان که بعد از تأیید صلاحیت ها باقی بمانند، قرار نیست با هم مناظره کنند. آنها با هم علیه روحانی سخن خواهند گفت.
** چندقطبی به جای دو قطبی
سخنرانی دیروز قالیباف در حمله به دولت و سخنان هفته های اخیرش به دولت نشان داد ضربه ای که او در مناظره های چهار سال پیش از رقیب انتخاباتی اش خورد و بدل به روایت مشهور «من سرهنگ نیستم» شد، آن قدر سنگین بود که روحانی حالا حالاها باید تاوان پس بدهد. روز قبل از آن هم، فحوای سخنان رئیسی چنین بود. از او هم وقتی درباره منشور حقوق شهروندی سؤال شد، دولت را تخطئه کرد. احمدی نژاد و بقایی هم همه هم و غم این هفته هایشان حمله به دولت مستقر است. آنها همه تخریب ها و حملات اصولگرایان به خودشان را کاملا نادیده گرفته و نوک پیکان نقدهایشان به سوی دولت است؛ چه نامزدهای اصولگرای درون و برون جمنا تا آخرین لحظه رقابت های انتخاباتی بمانند و چه نمانند؛ چه به‌نفع یک نامزد واحد کنار بکشند، چه نکشند آنچه از طراحی انتخاباتی اصولگرایان برمی آید این است که حسن روحانی باید یک‌تنه در برابر آنها بایستد. آنها به جای ایجاد یک دوقطبی رئیسی- روحانی که نتیجه احتمالی اش شکست رئیسی بود، به دنبال ایجاد یک چندقطبی اصولگرایان- روحانی اند به امید اینکه در پایان رینگ مناظرات انتخاباتی، به یک روحانی تضعیف شده برسند. در آن حالت احتمالی، هر اصولگرایی که برنده شود برد اصولگرایان خواهد بود. آنها احتمالا برای بعد از آن هم به این فکر کرده اند که دولتی با شرکت سهامی اصولگرایی تشکیل دهند.
مثلا شایع شده که در صورت انتخاب رئیسی، قالیباف معاون اول او شود. به نظر می رسد که اصولگرایان به تجربه دریافته اند که در فضای دوقطبی، بخت با آنها یار نیست. انتخابات ٧٦، مجلس ششم، شورای شهر اول، ریاست جمهوری ٩٢ و مجلس دهم (در تهران) هم مؤید آن است. در انتخابات سال ٨٤ هم در دور دوم، اگر به‌جای هاشمی رقیب دیگری در برابر احمدی‌نژاد نشسته بود یحتمل برنده او بود. حالا هم احتمالا چشم به رأی شکننده روحانی در سال ٩٢ دوخته‌اند و هم اینکه همه تلاش خود را بکنند تا با گذر و نادیده گرفتن دوران هشت ساله احمدی نژاد، روحانی را بدل به نماد وضع موجود کنند.
در چنین شرایطی اگر بتوانند مانند سال ٨٤ انتخابات را به دور دوم بکشانند، احتمال برنده شدن یکی از اصولگرایان محتمل تر می شود؛ نکته ای که مصطفی میرسلیم، نامزد حزب مؤتلفه و از مخالفان ایده نامزد واحد، از منظری دیگر به آن اشاره کرده است: «هرچه تعداد نامزدها بیشتر باشد، مشارکت مردم بیشتر می‌شود که این موجب پراکندگی آرا هم می شود و ممکن است انتخابات را به دور دوم بکشاند، سپس در مرحله دوم باید به فکر ائتلاف بود».
** یکی در برابر همه
برخلاف سال ٩٢ که فضای مناظره‌های انتخاباتی گاه به انتقاد‌های دو به دو اصولگرایان و حتی اعضای ائتلاف ١+٢ از یکدیگر منجر می شد، این‌بار آنها گفته‌اند که علیه هم سخنی نخواهند گفت و با هم مناظره نخواهند کرد. مهدی چمران، عضو شورای مرکزی جمنا و رئیس شورای شهر تهران، گفته بود: «نامزد نهایی جبهه مردمی تا آخر و حتی در مناظره ها همدیگر را حمایت خواهند کرد و رقابتی بینشان نخواهد بود. گفته بود که همه این نامزدها تعهد کتبی و اخلاقی داده‌اند که از نامزد نهایی جبهه مردمی حمایت کنند». مصطفی میرسلیم هم که باوجود نداشتن رأی لازم در جمنا ولی به پشتوانه حزب مؤتلفه در انتخابات ثبت نام کرده است، گفته که «من با نامزدهای جمنا اختلافی ندارم و هیچ گاه نیز در مناظرات مقابل یکدیگر نخواهیم ایستاد، چراکه هدف و نیت ما مشترک است». با توجه به عهدشکنی های تاریخی اصولگرایان، احتمال اینکه آنها بر سر این عهد هم نمانند زیاد است. نشانه های آن هم از حالا پیداست؛ مثلا حسن بیادی دیروز هنگام ثبت‌نام درباره حمایتش از قالیباف و حمله به جمنا گفت: «کسانی که در جمنا مطرح شدند و پشت پرده اش هم مشخص شد، باید بگویم که پاشنه کف پای آقای قالیباف مخ آنهاست». زاهدی هم دیروز بعد از ثبت‌نام با انتقاد از جمنا گفت: «من را در انتخابات جمنا شرکت ندادند و یکی از گلایه‌های من همین موضوع است». در صورت تأیید صلاحیت بیادی و زاهدی و حضورشان در مناظره‌های انتخاباتی احتمالش زیاد است که شاهد سخنانی از این دست در نقد یاران اصولگرایشان باشیم.
در سال ٨٤ اصولگرایان، ظاهرا به علت نرسیدن به اجماع باز هم با تعدد نامزد آمدند؛ اما در اصل آمده بودند بازی را شش دانگ ببرند. احمدی نژاد نامزد چراغ خاموش اصولگرایان بود. پیروزی او نشان داد حمایت های بزرگان و رسانه‌های اصولگرا در مدت شهرداری او و حتی سخنان دو سال قبل باهنر مبنی بر اینکه او را برای ریاست جمهوری در نظر گرفته بودند، بیراه نبود. هم‌زمان با انتخاب شدن او به عنوان شهردار تهران، سایت اصلاح طلب رویداد در مطلبی به نقل از منابع نزدیک به شوراهای هماهنگی نیروهای انقلاب نوشت: «برخی... می کوشند نظر مقامات کشور را به کاندیداتوری احمدی نژاد، شهردار تهران، جلب کنند و افرادی نظیر علی لاریجانی، علی‌اکبر ولایتی و حسن روحانی را از عرصه خارج کنند». رویداد در ادامه نوشته بود: «طیف خاصی در شورای هماهنگی نیروهای انقلاب درصدد است با اقدامات تبلیغی برای پیروزی احمدی نژاد بر رقبای احتمالی [ریاست‌جمهوری] سرمایه گذاری کند».
** آنجا چه خبر است؟
فارغ از استراتژی انتخاباتی اصولگرایان در برابر روحانی، وضعیت خود آنها هم درخور توجه است. شاید به جز تضعیف روحانی، دلیل مهم دیگری که آنها را به این نتیجه رسانده تا با چند نامزد وارد صحنه انتخابات شوند، این است که آنها واقعا نمی توانند به نامزد واحد برسند. حتی فردی مانند قالیباف که پیش از این شرط کرده بود تنها در صورتی وارد گود انتخابات خواهد شد که تک نامزد اصولگرایان شود و هفته پیش هم بیانیه داد که «بنده هیچ درخواستی برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری نداشته و ندارم» ساعات آخر ثبت نام آمد و حرف‌های انتخاباتی تندی زد. ماجرای او و احمدی‌نژاد بسیار شبیه هم است. احمدی نژاد هم با وجود اینکه در یک بیانیه و یک نامه و چند سخنرانی گفته بود که برنامه ای برای ورود به انتخابات ندارد؛ اما آمد. این ماجرایی است که برای ابراهیم رئیسی هم رخ داد. او هم گفته بود که نمی آیم؛ ولی آمد. سایت اصولگرای صراط چند ماه قبل نوشته که سابقه رئیسی نشان داده که او ترجیح می‌دهد در پست هایی قرار بگیرد که به دور از جنجال و البته منشأ اثر باشد.
سایت صراط با اشاره به کارنامه کاری رئیسی نوشته بود: «روحانی آرام و به دور از حاشیه»، همچنان ترجیح می دهد در مناصبی فعالیت کند که کمتر به سیاسی کاری آلوده شده‌اند و البته منشأ اثر باشند. دلیل اصلی کاندیدا نشدن او هم همین موضوع است. به این‌ترتیب نامزدی او فقط در یک صورت امکان پذیر است و آن اینکه تشخیص بدهد جانشینی برایش وجود نداشته باشد یا حضور نیافتنش مضراتی برای آینده انقلاب داشته باشد...». حالا با این لشکر اصولگرایی که در انتخابات ثبت‌نام کرده است، آیا رئیسی واقعا تصور کرده است که جانشینی برایش وجود ندارد؟
برای رفتارهای متناقض یا سردرگمی های درون اصولگرایی نشانه های دیگری هم می توان یافت؛ مثلا درباره همین نامزدهای جمنا برخلاف چمران که گفته بود پنج نامزد تا آخر مناظره ها خواهند ماند؛ اما یحیی آل اسحاق، عضو هیئت مؤسس جمنا، به ایرنا گفته بود: «اینکه گفته می شود تعداد زیادی از جمنا برای انتخابات نامزد می شوند و بعد از مناظرات انتخاباتی به نفع یک نفر کنار می کشند، صحت ندارد». او تأکید کرده بود که: «دیدگاه جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی این است که ابتدا ١٠ نامزد را از بین ٣١ نفر داوطلب فعلی انتخاب کند، بعد از مدتی آن را به پنج نفر کاهش دهد و در نهایت تنها یک نامزد از سوی آنها برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می کند. در نهایت هم شما شاهد رقابت یک نامزد با روحانی خواهید بود». اما آنچه در عمل اتفاق افتاد، دقیقا برعکس این گفته آل اسحاق شد.
البته باید منتظر ماند و دید که از خروجی شورای نگهبان چند نفر و چه کسانی بیرون می آیند؟ آیا احمدی‌نژاد و بقایی هم تأیید صلاحیت می شوند؟ از میان گزینه های جمنا و غیر‌جمنای اصولگرایی چه تعداد باقی می مانند؟ تحلیل آرایش نهایی انتخابات و مناظرات به این خروجی بستگی دارد.
*منبع: روزنامه شرق، 1396.1.27
نظر شما
