شمارش معکوس برای جهش تولید گاز

 روزنامه ایران در گزارشی نوشت: صنعت نفت کشورمان این روزها خود را برای یک جشن ملی آماده می‌کند؛ جشن افتتاح همزمان 5 فاز از میدان گازی پارس جنوبی. فازهایی که تولید ایران از این میدان مشترک با قطر را 150 میلیون مترمکعب در روز افزایش داد و بالاخره بعد از سال‌ها انتظار تولید روزانه ایران و قطر را برابر کرد.

در ادامه این گزارش می خوانیم: قرار است افتتاح رسمی این فازها اوایل هفته آینده با حضور رئیس جمهوری باشد. پیش از این نیز دولت یازدهم 3 فاز 12، 15 و 16 را به طور رسمی افتتاح کرده بود. فاز 12 با تولید تقریباً 80 میلیون متر مکعب گاز ترش در هر روز معادل 3 فاز استاندارد است و با احتساب این موضوع 5 فاز در 3 سال اخیر افتتاح شد.

اکنون نیز قرار است که فازهای 17، 18، 19، 20 و 21 افتتاح رسمی شوند که فاز 19 نیز برابر با 2 فاز استاندارد است و با این حساب هفته آینده دولت 6 فاز استاندارد را افتتاح رسمی خواهد کرد.

بنابراین در این دولت 11 فاز به بهره‌برداری رسمی رسید. هر فاز استاندارد روزانه حدود 1 میلیارد فوت مکعب گاز معادل 28.6 میلیون متر مکعب، گاز غنی تولید می‌کند. بر این اساس با یک برآورد سرانگشتی می‌توان گفت که این دولت بیش از 314 میلیون متر مکعب در روز به تولید گاز از پارس جنوبی افزود و به این ترتیب تولید روزانه گاز ایران از این مخزن مشترک ،با قطر برابر شد.

البته سال 84 نیز در یک مقطع تولید ایران و قطر از مخزن پارس جنوبی که در بخش قطری خود «گنبد شمالی» نام دارد، برابر شد. اما سال 92 قطر دو برابر ایران از این مخزن گاز برداشت می‌کرد. عقب ماندگی ایران در برداشت گاز از این مخزن، آن هم مخزنی که شیب اش به سمت قطر است، تأسف برانگیز و به منزله از دست رفتن منافع ملی بود. اما سال 95 این عقب ماندگی جبران شد و امروز که این گزارش را می‌خوانید اگرچه تولید تجمعی ایران با قطر برابر نیست اما تولید روزانه دو کشور برابر شده است.

سال 92 یعنی زمانی که دولت یازدهم سکان صنعت نفت کشور را در دست گرفت، از این میدان روزانه 280 میلیون مترمکعب گاز غنی برداشت می‌شد. در نظر بگیرید که توسعه این میدان از سال‌های 76-77 آغاز شده بود و سرعت توسعه میدان به حدی کند بود که ازبابت تأخیرها هر روز میلیاردها دلار ضررمی کردیم. اما بیژن زنگنه وزیر نفت برنامه توسعه پارس جنوبی را مدیریت کرد و اولویت را به توسعه طرح‌هایی داد که بیشترین درصد پیشرفت را داشتند یا اینکه در بلوک مرزی قرار گرفته بودند و فرار گاز از آنها بیش از سایر فازها بود. به این ترتیب توانستیم با کمترین هزینه ،عقب‌ماندگی از قطر را جبران کنیم.

اکنون ایران می‌تواند بیش از 570 میلیون مترمکعب در روز از این میدان مشترک گاز طبیعی برداشت کند. در این باره محمد مشکین فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس که مجری فازهای پارس جنوبی است، به «ایران» گفت: در دولت یازدهم جهش بزرگی در برداشت گاز از پارس جنوبی رقم خورد که نتیجه اولویت‌بندی طرح‌های توسعه این میدان بود.

**ارزش محصولات 5 فاز جدید 19 میلیارد دلار است

افتتاح 5 فاز به صورت همزمان در هیچ دولتی سابقه نداشته است. اما در دولت یازدهم با مدیریت شرایط ،رقم خورد. آن هم دولتی که اوج تحریم‌ها و نفت 27 دلار برای هر بشکه را تجربه کرد و درآمدهایش حداقل میزان ممکن بود. مشکین فام می‌گوید: ارزش محصولات تولیدی 5 فاز 17، 18، 19، 20 و 21 پارس جنوبی معادل 19 میلیارد دلار در سال است. فاز 12 ، 15و 16 پارس جنوبی نیز که در این دولت افتتاح شدند سالانه بیش از 10 میلیارد دلار درآمدزایی دارند. تقریباً محصولات تولیدی 11 فاز افتتاح شده در این دولت، 30 میلیارد دلار ارزش دارد. این رقم با احتساب هربشکه نفت خام 50 دلار است.

ناگفته نماند که افتتاح و راه‌اندازی یک فاز پارس جنوبی، 1.5 تا 2 درصد در تولید ناخالص ملی (GNP) اثر می‌گذارد.

**محصولات 5 فاز جدید

از منظری دیگر فازهای 17 و 18 یک طرح، 19 یک طرح و 20 و 21 نیز یک طرح بشمار می‌روند. بنابراین هفته آینده 3 طرح توسعه پارس جنوبی که برابر 6 فاز استاندارد هستند، افتتاح خواهد شد. هر یک از این طرح‌ها معادل 56.6 میلیون مترمکعب گاز غنی (ترش) تولید خواهد کرد که از دریا استحصال و به خشکی منتقل می‌شود. بعد از پالایش این گاز ترش به گاز تصفیه شده ، محصولات جانبی تفکیک می‌شود.

به گفته مشکین فام هر طرح توسعه بعد از پالایش 50 میلیون مترمکعب گاز تصفیه شده و 77 هزار بشکه میعانات گازی در هر روز تولید خواهد کرد. علاوه بر این سالانه 1.05 میلیون تن گاز مایع (LPG)، یک میلیون تن اتان و 400 تن گوگرد در روز از پالایش گاز هر یک از این طرح‌ها که معادل 2 فاز استاندارد هستند به دست خواهد آمد.

*منبع: روزنامه ایران، 1396.1.21