«پساب طلای خاکستری» شعار روز جهانی آب

بخش آب سازمان ملل متحد شعار روز جهانی آب (دوم فروردین مصادف با ۲۲ مارس) را در سال ۲۰۱۷" پساب، طلای خاکستری" اعلام کرد.

به‌گزارش ایسنا، روز جهانی آب اولین بار در سال ۱۹۹۲، در بیست و یکمین دستور جلسه کنفرانس (محیط زیست و توسعه سازمان ملل UNCED) در شهر ریودوژانیرو برزیل رسما مطرح شد. در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه ۲۱ سازمان ملل، این روز را به عنوان روز ترویج و آگاه سازی مردم در مورد آب اختصاص داده و از طریق پخش و اشاعه نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها در گرامیداشت آن بکوشند.

همچنین آژانسی از سوی سازمان ملل برای هماهنگی مسائلی در مورد روز جهانی‌ آب تعیین می‌شود که بسیاری از مسائل را در مورد منابع آب منعکس می‌کند  در سال ۲۰۱۷ شعار  این روز به «پساب­ها » اختصاص داده شده است. طبق هدف ۶.۳ از اهداف توسعه پایدار (SDG) ما باید تا سال ۲۰۳۰  « کیفیت آب را از طریق کاهش آلودگی، حذف ریزش آب و به حداقل رساندن پخش مواد شیمیایی و خطرناک، به نصف رساندن سهم پساب های تصفیه نشده و در واقع افزایش بازچرخانی و استفاده مجدد ایمن به صورت جهانی بهبود ببخشیم».

 در جهان بیش از ۸۰% پساب های تولیدی توسط جامعه بدون تصفیه و استفاده مجدد به اکوسیستم برمی گردند. در حال حاضر اکثر شهرهای کشورهای در حال توسعه از زیرساخت و منابع مناسبی برای مدیریت پساب­ها با روشی موثر و پایدار برخوردار نیستند. فرصت­های بهره برداری از پساب­ها بعنوان یک منبع، بسیار زیاد است. پساب­های مدیریت شده سالم، منبعی مقرون به صرفه و پایدار آب و انرژی، مواد مغذی و سایر مواد بازیافتنی است. هزینه های مدیریت پساب تا حد زیادی به واسطه منافع آن در زمینه سلامت انسان­ها، توسعه اقتصادی و پایداری زیست محیطی و نیز ایجاد فرصت­های شغلی جدید و ایجاد مشاغل سبز بیشتر، سنگین تر می شود.

آب باید در هر یک از بخش های چرخه آب (از برداشت، پیش تصفیه، توزیع، مصرف، جمع آوری و پس تصفیه) به منظور استفاده از پساب تصفیه شده و برگشت نهایی آن به محیط زیست، آماده شدن برای برداشت آب و شروع مجدد چرخه آب، به دقت مدیریت شود. اگر چه مدیریت پساب ها به طور جدی مورد غفلت قرار گرفته اما پساب ها  نیز به طور برجسته به عنوان یک منبع مقرون به صرفه و پایدار آب، انرژی، مواد مغذی و سایر مواد بازیافتنی مورد غفلت قرار گرفته اند. بنابراین باید به پساب­ها به عنوان یک منبع به جای یک بار دور انداخته شده، نگاه شود.

تا سال ۲۰۳۰ انتظار می رود تقاضای جهانی برای آب تا ۵۰% رشد داشته باشد که اکثر این تقاضاها هم در شهرها خواهد بود. بنابراین به رویکردهای جدید جمع آوری پساب­ها و مدیریت آنها نیاز خواهیم داشت. در واقع پسابهای مجدد استفاده شده ممکن است به حل سایر چالش ها از جمله تولید غذا و توسعه صنعتی کمک کند.

در کشورهای در حال توسعه در مناطق کم درآمد شهرها و روستاها اساساً بخش عظیمی از پساب ها مستقیماً به نزدیک ترین زهکش آب سطحی یا کانال زهکشی شخصی، گاهی اوقات بدون و یا با تصفیه خیلی کم تخلیه می شوند. بعلاوه آب رو های خانگی و فاضلاب انسانی، بیمارستان ها و صنایع وابسته شهری مانند معادن کوچک و گاراژهای ماشین، اغلب بخش عظیمی از پساب های شیمیایی سمی و دارویی را به داخل سیستم فاضلاب تخلیه می کنند. حتی در شهرهایی که پساب ها جمع آوری و تصفیه می شوند، کارآیی تصفیه ممکن است مطابق سیستم بکار رفته،   تغییر کند. تصفیه خانه های فاضلاب سنتی ممکن است آلاینده های خاصی مانند تجزیه کنندگان درون ریزی که می توانند اثر منفی بر مردم و اکوسیستم داشته باشند، را حذف نکنند.

فشارهای اجتماعی و زیست محیطی سال های اخیر صنعت را به سمت حرکت رو به رشدی برای کاهش پساب های خود و نیز تصفیه آنها قبل از تخلیه سوق داده است. در حال حاضر به پساب ها به عنوان یک منبع ذخیره­ای و استفاده از آن و یا بازچرخانی بعد از تصفیه مناسب نگاه می شود که می تواند منافع اقتصادی و مالی را به همراه داشته باشد.

مشاغل می توانند مستقیماً از پساب ها استفاده کنند که ارائه آن متناسب با هدف است. به عنوان مثال فرآیند استفاده از آب برای خنک یا گرم کردن، یا جمع آوری آب باران از پشت بام یا توقفگاه های بتنی برای استفاده در سیفون های توالت، آبیاری یا شستشوی خودرو.

آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی از طریق مصرف پساب های تصفیه نشده یا به خوبی تصفیه نشده در کشاورزی یکی از مسائل عمده در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ای است که از این آبیاری استفاده می کنند. کشاورزان به طور فزاینده­ به منابع آب غیر متعارف عمدتاً پساب ها یا به دلیل مواد مغذی بالای آن و یا عدم دسترسی به منابع آب متعارف روی آورده­اند. اگر از پساب با ایمنی استفاده شود، آن یک منبع ارزشمند هم از لحاظ آب و هم مواد مغذی است که به امنیت غذایی و آبی و بهبود معیشت مردم کمک می کند.