هر چند در روز‌های اخیر و به دنبال افزایش تمایل ایرانیان به خرید کالاهای مختلف به مناسبت عید نوروز تبلیغات و کمپین هایی در مورد خرید کالای داخلی به راه افتاده است، اما برآورد‌ها نشان می دهد همچنان کالاهای خارجی و حتی کالاهای قاچاق دست بالا را در استقبال مردمی و فروش دارند.
روزنامه آرمان در گزارشی نوشت: هر چند در روز‌های اخیر و به دنبال افزایش تمایل ایرانیان به خرید کالاهای مختلف به مناسبت عید نوروز تبلیغات و کمپین هایی در مورد خرید کالای داخلی به راه افتاده است، اما برآورد‌ها نشان می دهد همچنان کالاهای خارجی و حتی کالاهای قاچاق دست بالا را در استقبال مردمی و فروش دارند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: نوروز به عنوان مهم ترین عید ایرانیان همراه با خرید‌های ویژه ای است که دامنه آن از کفش و لباس گرفته تا میوه، آجیل، شیرینی و حتی برخی لوازم خانگی گسترده است. این ایام فرصت خوبی به کسانی می دهد که کالاهای خارجی و قاچاق را عرضه می کنند و استقبال از این کالاها در سال های اخیر باعث شده تولید ملی صدمه ای جدی ببیند.
به رغم اینکه در ظاهر همه مخالف کالاهای قاچاق و خارجی هستند، اما وقتی حرف خرید به میان می آید، انتخاب اول بسیاری همان کالاهای غیرایرانی است. در این میان تبلیغات گسترده‌ای هم برای کالاهای خارجی انجام می شود، تبلیغاتی که اغلب از کانال‌های غیررسمی انجام می شود، اما در مواردی رسمی ها هم مبلغ همین کالاها می شوند، تا جایی که صدای وزیر صنعت، معدن و تجارت هم درآمده و عنوان کرده: تبلیغ کالای خارجی در کشور شرم آور است.
تفاوتی ندارد بازار کالاهای واسطه ای باشد یا بازار کالاهای نهایی؛ این روزها قاچاقچیان به هیچ بازاری رحم نمی کنند و تا جایی که می توانند بازار را به قبضه خود درمی آورند. فقط کافی است یک بار در بازارهای مختلف کشور قدم بزنیم تا به عمق نفوذ کالاهای خارجی در کشور پی ببریم. احمد بوتیک دار باتجربه ای است که با جملاتی نظیر «همین شلوار رو خودم هفته پیش از ترکیه آوردم» و «این پیراهن ها رو هر ماه داداشم از ایتالیا برام می فرسته» تلاش می کند تا مشتری خود را به خرید لباس ترغیب کند، تلاشی که البته برق در چشمان مشتری می اندازد و در نهایت به موفقیت احمد می انجامد. رضا نیز عطرفروشی است که بنا به تجربه ناموفقی که از فروش اجناس ایرانی دارد، این روزها تمام اجناس خود را به اسم ایتالیایی و فرانسوی می فروشد و حسابی از رونق کسب و کار خود راضی است.
او اعتقاد دارد زمانی که مصرف کننده ایرانی برای خرید وارد مغازه می شود در ابتدا به دنبال برندهای معروف خارجی می گردد و حتی ممکن است عطری خوشبوتر را که اسم ایرانی دارد به ادکلن معروف‌تر خارجی ترجیح ندهد. البته این اتفاق، حالت خوب ماجراست. در سال‌های اخیر ارزشمند شدن استفاده از برندهای خارجی در میان ایرانیان باعث شده است تا برخی عرضه کنندگان (بهتر است بگوییم متخلفان اقتصادی) که توان واردات کالای خارجی را ندارند، با چسباندن برچسب کالای خارجی روی تولیدات خود به یکباره صاحب نمایندگی شرکت ها و برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی شوند.
در این بین نیز هستند کسانی که با فروش کالاهای قاچاق، رسما چوب حراج به تولید ملی می زنند و عامل ورشکستگی بسیاری از فعالان اقتصادی و صنایع بزرگ کشور می شوند. با این حال نباید فراموش کرد افرادی در بازارهای مختلف کشور حضور دارند که با تلاش شبانه روزی خود، علاوه بر حمایت از تولید داخلی، سعی می کنند تا با عرضه کالای با کیفیت ایرانی اعتماد از دست رفته مصرف کنندگان نسبت به کالای ایرانی را بازگردانند که نابرابری در رقابت، هر روز از تعداد این افراد در بازار می کاهد.
** فرهنگسازان خارجی پوش
چنان که گفته شد، امروز بیش از هر زمانی شاهد نفوذ کالاهای خارجی در بازار ایران هستیم؛ نفوذ کالاهایی که در موارد زیادی مشابه باکیفیت تر آن در داخل کشور تولید می شود، اما به دلیل عدم حمایت های لازم از سوی مسئولان ذیربط به فروش نمی رسد و در پایان سرمایه گذار چاره‌ای جز اعلام ورشکستگی پیدا نمی کند. این بلایی است که به ویژه در یک دهه اخیر گریبانگیر بسیاری از کارگاه های کوچک و متوسط تولیدی شده است و امروز نیز به‌رغم حمایت های دولت، آنها نمی توانند به راحتی چرخ های تولید خود را به حرکت درآورند. با این حال به نظر می رسید تولیدکنندگان ایرانی در سال 95 سرنوشت متفاوت تری را نسبت به سال های گذشته تجربه کنند، چرا که در این سال تلاش های بسیاری در زمینه فرهنگسازی برای حمایت از تولید داخلی در این سال صورت گرفت، ولی به نظر می رسد از این تبلیغات نتیجه عکس حاصل شده است. برای مثال، چندی پیش وزارت صنعت ضمن ارائه توضیحاتی در مورد پوشاک قاچاق اعلام کرد که در 10 ماهه امسال واردات رسمی پوشاک نسبت به مدت مشابه سال قبل پنج برابر افزایش یافته است.
محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز گفته است: «شرم آور است که از طرفی خواهان کار و ایجاد اشتغال برای جوانان هستیم و از طرف دیگر اتوبوس های ما تبلیغ کالای خارجی را انجام می دهند».
** نفوذ خارجی ها، نقطه ضعف فرهنگی یا اقتصادی؟
شاید نفوذ کالاهای خارجی در طول ایام سال چندان به چشم نیاید، اما با نزدیک شدن به عید نوروز بسیاری از شهروندان هم به این موضوع پی برده اند و آن را از نقاط ضعف اقتصادی و فرهنگی کشور می دانند. مشخص است ادامه این روند اقتصاد کشور را به بیگانه وابسته می کند و ممکن است در بحران های احتمالی نظیر تحریم مردم را دچار مشکلات فراوانی کند. نباید فراموش کرد که امروزه تولیدکنندگان ایرانی در وضعیت مناسبی قرار ندارند و بیش از هر چیزی نسبت به هزینه های بالای تولید گلایه‌مند هستند. به دلیل بالا بودن همین هزینه‌هاست که آنها در برخی مواقع برای جلوگیری از ورشکستگی و تامین نیازهای خانواده خود مجبور به تولید کالای بی کیفیت می شوند و آن را به بازار عرضه می کنند.
البته با انتقاد از شرکت ها و موسسات تبلیغاتی نمی توان چرخ های تولید کشور را به حرکت درآورد. اکنون تولیدکنندگان ایرانی قبل از هر چیز به کمک های مالی دولت احتیاج دارند که خوشبختانه وزارت صنعت تا امروز در حد توان خود به آنها کمک کرده است، ولی باید توجه داشت که این مقدار از یارانه و کمک هزینه نمی تواند مشکلات آنها را به کلی برطرف کند. شرکت های تبلیغاتی نیز افزایش سود و درآمد را در اولویت فعالیت های خود قرار می دهند و مشخصا در چنین شرایطی نمی توان از آنها انتظار داشت که دستیابی به سودهای کلان را فراموش کنند، ولی با این حال انتظار می رود با همدلی و یکپارچگی برای فرهنگسازی، حمایت از تولید ایرانی از شعار به عمل تبدیل شود و آن را به صورت نهادینه شده در یکایک ایرانیان شاهد باشیم.
در این زمینه بهتر است هر فرد خودش را در اولویت قرار دهد و سپس به صورت زنجیره ای آن را به دیگران انتقال دهد. البته مصرف کنندگان ایرانی نیز باید توجه داشته باشند درصد بالایی از کالاهایی که به اسم برند خارجی می خرند، در واقع تقلبی هستند و برخی عرضه کنندگان کالا با سوء استفاده از برجام و گشایش های بین المللی خود را در لباس واردکننده ای قهار و با تجربه نشان می دهند، اما باید آگاه بود که برخی از آنها صرفا به صورت ماهرانه ای توانسته اند با تهیه مارک های معرف خارجی جنس تولیدی خود را به جای خارجی بفروشند.
در این زمینه، روز گذشته رئیس سازمان ملی استاندارد ایران گفت: این سازمان 1700 ردیف تعرفه کالای خارجی را که مشمول استاندارد اجباری هستند می شناسد و با این شناخت به مردم توصیه کرد در مصرف کالاهای مختلف، گول خارجی بودن کالاها را نخورند. به گفته نیره پیروزبخت، در سازمان ملی استاندارد هم کالاهای داخلی و هم کالاهای خارجی شناخته شده اند و حداقل مواد اولیه کالاهای داخلی را چند سازمان بهداشتی و استانداردی کنترل کرده اند، اما در مورد کالاهای خارجی فقط محصول نهایی کنترل می شود. با تمام این اوصاف نباید فراموش کرد که انتخاب نوع محصول برای رفع نیاز، حق طبیعی هر فرد است و هر شهروندی حق انتخاب برای رفع نیازهای خود دارد و هیچ کس نمی تواند جای شخص دیگری تصمیم بگیرد، اما احساس مسئولیت نسبت به کشور و آینده آن نیز از صفاتی است که هر فرد در جامعه خود باید داشته باشد. در برخی زمینه ها نمی توان فقط مسئولان و مدیران را مقصر دانست، گاهی تک تک اعضای یک جامعه در جاافتادن برخی از بدفرهنگی ها سهم دارند که امید می رود فرهنگ اشتباه ارزشمند شدن کالاهای خارجی در ایران از بین برود.
*منبع: روزنامه آرمان، 1395.12.25
نظر شما
