روابط روسیه و آمریکا ثبات نخواهد داشت. این که بگوییم روابط آن ها به صورت پیوسته ای، دوستانه خواهد بود یا تا یک برهه ای دوستانه است و بعد از آن روابط خصمانه خواهد شد، درست نیست.
پایگاه خبری امید ملی ایرانیان نوشت: روابط روسیه و آمریکا ثبات نخواهد داشت. این که بگوییم روابط آن ها به صورت پیوسته ای، دوستانه خواهد بود یا تا یک برهه ای دوستانه است و بعد از آن روابط خصمانه خواهد شد، درست نیست.
این نوشتار در ادامه می افزاید: این روابط تحت تاثیر ناآشنایی ترامپ و روابطی که از قبل با روس ها داشته است، قرار خواهد گرفت تا این که دو سه سالی بگذرد و آقای ترامپ متوجه شود که تفاوت فضای سیاسی با فضای غیر سیاسی چیست؟
روابط امریکا - روسیه در دوره ترامپ با وضعیت نوینی روبرو شده و تحت تاثیر نوع رابطه پیشین ترامپ با مسکو و همچنین شخصیت هایی چون وزیر خارجه روس گرای وی قرار گرفته است. اما در این بین مخالفان عمده ای نیز دارد. در گفتگو با «دکتر مطهره حسینی» به بررسی الگوی احتمالی روابط امریکا - روسیه در دوره ترامپ پرداخته ایم.
آیا نشانه ها و کدهایی وجود دارد که بتوان روابط روسیه و ترامپ را روابطی نوین دانست؟
اصلی ترین نشانه این است که آقای ترامپ شخصیت جدید و بدون سابقه سیاسی با ادعاهای جدید می خواهد همه فعالیت ها را به شکلی غیر سیاسی پیش ببرد. همین امر باعث می شود که خواستار تجدید نظر طلبی در مجموعه سیاست داخلی و خارجی آمریکا باشد. مساله دوم این است که تیمی که در بین محافظه کاران با ترامپ کار می کرد، در مجموع از سران نظامی و امنیتی بازنشسته با سابقه خیلی بالا در سیستم امریکا با گرایش نظامی یا امنیتی و موقعیت اقتصادی نزدیک الیت قدرت در آمریکا و شرکت های بزرگ و کمپانی های بین المللی هستند. این فاکتور هم سیاست خارجه آمریکا را تحت تاثیر قرار می دهد و تجدید نظرهایی را مثل دوران بوش پسر (که یک سری نوآوری هایی در سیاست خارجی آمریکا دیده شد) خواهیم دید. یعنی آنها هم به دنبال یک بازاندیشی در سیاست خارجه آمریکا هستند. به جز این مساله سومی که اهمیت زیادی دارد، گزارش های نهادهای امنیتی است که تاحدودی به صورت مداوم اطلاعات مختلف ترامپ و تیم ترامپ در رابطه با روس ها را افشا می کند.
به جز این سه مساله مهم، چند موضوع حاشیه ای دیگر نیز وجود دارد. مثلا همسر ترامپ از یهودی های اروپای شرقی است و پیشینه او از مناطقی است که روس ها در آن نفوذ دارند. همچنین ظاهرا شرکت هایی که ترامپ در آن ها رفت و آمد و نشست و برخاست داشته، معاملاتی با اهالی روسیه داشته اند. حتی مسائل پشت پرده دیگری از جمله این که طرح های پنهانی ای که روسیه اجرا کرده است ( از جمله در دستگاه های آمریکایی نفوذ کرده که ممکن است شایعه باشد) ولی نویداین ها برای دوره جدید در سیاست خارجی است. اما گرایش مسکو (که به دنبال ورود به مرزهایی خارج از مرزهای خود است) جدید بوده و چالشی جدید در سیاست خارجی روسیه محسوب می شود.
با توجه به بحث هایی مانند روس دوستی آقای تیلرسون و هیئت جدید نخبگان کاخ سفید، در صورتی که بخواهیم قائل به روابط جدیدی با روسیه باشیم، چه الگوهایی را می توان در این زمینه مدنظر قرار داد؟
من فکر نمی کنم که ساختار روابط خارجه روسیه و آمریکا به قدری تغییر پیدا کند که الگوی نوینی از آن استخراج شود. شاید گرایش ها و نگرش ها تا حدودی تغییر پیدا کند، اما الگوی نوینی از آن استخراج نمی شود. در رویکردهای آقای ترامپ هم زمان هایی قضیه رقابت با روسیه مطرح است. اما ترامپ به این قضیه سیاسی نگاه نمی کند. نگاه ترامپ بیشتر به این صورت است که دو شرکت با هم رقابت می کنند. به همین دلیل ما گرایش های جدیدی در سیاست خارجی آمریکا نسبت به روسیه خواهیم دید. در این حال انتظاری برای ایجاد الگوی جدید نیست. به علاوه بخش عمده از سیاست خارجی آمریکا در قبال روسیه و روسیه در قبال آمریکا را نهادها و سازمان ها و ساختارهایی شکل می دهند که به دنبال تغییر اساسی نیستند و اختیار آنها در دست رهبران دو کشور نیست. لذا ممکن است مقداری جهت گیری رهبران را تند و کند شود.
در وضعیت نوین ساختارهایی مانند ناتو و اتحادیه اروپا چه نقشی در آینده نوع تنش یا همکاری آمریکا و روسیه خواهند داشت؟
ساختارهای امنیتی و اقتصادی متفاوت است. مثلا ناتو ساختاری متفاوت از اتحادیه اروپا است. به عنوان مثال در ناتو چندین چالش وجود دارد؛ اگر وضعیت ناتو متزلزل شود، روسیه می تواند جای پای محکم تری بگیرد. لذا ناتو باید از کشورها بودجه بگیرد تا بتواند وضعیت حال حاضر خود را داشته باشد. در مقابل انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شده و ممکن است که وضعیت اتحادیه اروپا تا حدودی سست شود. در حال حاضر در فرانسه نهضت های راست گرا مطرح می کنند که چرا ما باید در اتحادیه اروپا باشیم ؟و بدین ترتیب اتحادیه اروپا به چالش کشیده می شود.
به نظر شمادر بازه زمانی دو سه ساله، روابط آمریکا و روسیه در چه حوزه هایی به همکاری بیشتر و در چه حوزه هایی به تنش بیشتر منجر خواهد شد؟
روابط روسیه و آمریکا ثبات نخواهد داشت. این که بگوییم روابط آن ها به صورت پیوسته ای، دوستانه خواهد بود یا تا یک برهه ای دوستانه است و بعد از آن روابط خصمانه خواهد شد، درست نیست. این روابط تحت تاثیر ناآشنایی ترامپ و روابطی که از قبل با روس ها داشته است، قرار خواهد گرفت تا این که دو سه سالی بگذرد و آقای ترامپ متوجه شود که تفاوت فضای سیاسی با فضای غیر سیاسی چیست ؟و زمانی که متوجه این موضوع شود، مسلما روابط در چارچوب سیاست های قبلی نیست. لذا به نظر نمی رسد در دوره دو یا سه سال در حال آزمون و خطا اتفاق خاصی رخ بدهد. در عین حال مساله دیگر این است که ترامپ موضع گیری های خاصی دارد، اما هر روز بیشتر از قبل موضع گیری های او آشکار می شود. یعنی بخش عمده ای از تصمیماتی اوباید از فیلتر مشورت با حزب جمهوری خواه بگذرد و بعد از گذر از فیلتر فرم کارها تا حدودی تغییر میکند و بعد به دست دستگاه سیاست خارجی داده می شود تا انجام گیرد. یعنی هر چند وزیر خارجه را ترامپ انتخاب کرده است، اما بخش عمده ای از سیستم در سیاست خارجی موثر است و از این رو به نظر نمی رسد که تغییر اساسی به وجود بیاید. بنابراین فکر می کنم در دوره آزمون و خطای ترامپی روسیه سعی می کند از این موقعیت استفاده کند. بعد از آن ترامپ کم کم چشمش به سیاست باز می شود و با توجه به نگاه اقتصادی وی ممکن است در یک لحظه یا یک روز یا یک ماه، روابط با روسیه را به حالت محتاطانه قبلی بازگرداند. در عین حال همکاری های گسترده که روسیه و آمریکا ادامه خواهد یافت.
آیا این روابط خروجی های مشخص هم خواهد داشت؟
خروجی ها کوتاه مدت خواهد بود، برای مثال توافق در رابطه با سوریه را هم خواهیم دید، لذا ممکن است برای کشورهای دیگری هم این اتفاق بیفتد. باید ببینیم هدف بعدی برای مدیریت تنش های نیابتی کجاست که احتمالا خاورمیانه است. البته ترامپ هیچ وقت قصد ندارد که وارد جنگ شود و بعید است که این اتفاق بیافتد. از طرفی دولت آمریکا هم توان اقتصادی جنگ را ندارد.
*منبع: پایگاه خبری امید ملی ایرانیان/24 اسفند 95
نظر شما
