روزنامه آرمان در گفت وگویی با رضا پدیدار عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی می نویسد: تصور نمیکنم که ترامپ با قرارداد توتال مخالفتی کند. زمانی که آقای کیلرسون، مدیرعامل اکسان موبایل آمریکا، بزرگترین شرکت نفتی دنیا، وزیر خارجه میشود، چنین فردی که همواره با تولید و فروش سر و کار داشته است، هیچگاه مخالفتی با قراردادهایی مانند توتال نمیکند.
در ادامه این گفت وگو آمده است: امضای قراردادهای جدید نفتی یکی از مواردی است که دولت یازدهم در پسابرجام طی چند مرحله آن را پیگیری کرد و این روزها نیز معاون امور بینالملل و بازرگانی وزارت نفت خبر از مذاکره مسئولان نفتی برای عقد 25 قرارداد به ارزش 85 میلیارد دلار داده است. با این حال به نظر میرسد بعد از روی کار آمدن ترامپ چالشهایی در زمینه امضای قرارداد با توتال پیش آمده است که رضا پدیدار در گفتوگو با «آرمان» این فرضیه را رد میکند. این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی میگوید: «قراردادهای جدید نفتی در مجموع 53 پروژه با رقمی بالاتر از 108 میلیارد دلار است که از میان آنها حدود 25 تا 30 قرارداد در دامنه حدود 80 تا 85 میلیارد دلار است که عمدتا مربوط به پروژههای بالادستی صنعت نفت، یعنی اکتشاف و استخراج است.»
** براساس گفتههای معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت، مسئولان نفتی در حال مذاکره برای عقد 25 قرارداد به ارزش 85میلیارد دلار هستند. آیا صنعت نفت کشور به این قراردادها نیاز دارد؟ این قراردادها چه کمکی به اقتصاد ایران میکنند؟
قراردادهایی که معاون بینالملل و بازرگانی وزیر نفت به آن اشاره کردهاند، در راستای اجرای قراردادهای جدید نفتی است. قراردادهای جدید نفتی در مجموع 53 پروژه با رقمی بالاتر از 108 میلیارد دلار است که از میان آنها حدود 25 تا 30 قرارداد در دامنه حدود 80 تا 85 میلیارد دلار است که عمدتا مربوط به پروژههای بالادستی صنعت نفت، یعنی اکتشاف و استخراج است. در این زمینه وزارت نفت و شرکتهای زیرمجموعه آن با شرکتهای بزرگ نفتی تفاهمنامههایی را امضا کردند که این تفاهمنامهها در قالب MOU و HOA و به اصطلاح محرمانگی است. کنسرسیومهای تعریف شدهای که در دنیا پروژههای زیادی دارند، قراردادهایی در چارچوب جدید با ایران به صورت قراردادهای مشارکت در تولید امضا کردهاند. در مجموع 29 شرکت خارجی وجود دارد که این شرکتها توسط شرکت ملی نفت ایران تایید صلاحیت شدهاند و از بین این تعداد شرکتها هرکدام بین یک تا چند قرارداد را به صورت تفاهمنامهای وارد مذاکره کردهاند.
یک تفاهمنامه به عنوان پرگاس با انگلیس در آذر امضا شد که باید دو میدان بزرگ ترنج و شادمان را در مدت شش ماه برای کسب اطلاعات مورد نیاز مورد مطالعه قرار میداد تا در نهایت به عقد قرارداد منجر شود. قرارداد دیگری که با پتروناس مالزی بسته شده، برای دوره 20 ساله است و تولید روزانه میدان آزادگان جنوب را به 600 هزار بشکه میرساند. طی این قرارداد که قرار است ظرف پنج سال به نتیجه برسد، مدت بهرهبرداری را 20 ساله ارزیابی کردهاند. به اعتقاد من این تفاهمنامهها یا موافقتنامههای اصولی که مبادله شده است دقیقا در راستای اجرای سند چشمانداز و برنامه پنج ساله ششم است. با توجه با اینکه ظرفیت تولید نفت کشور در حال رسیدن به مرز چهارمیلیون بشکه است، با توسعه میادین ظرفیت تولید نفت در پایان برنامه ششم باید به حدود چهار میلیون و 700هزار بشکه برسد.
** کشورهایی مانند قطر و عراق در دولت گذشته بسیار بیشتر از ایران از میدانهای مشترک نفتی سهم بردند. آیا قراردادهای جدید نفتی باعث میشود که ایران به سهم خود در برداشت از میدانهای مشترک نفتی برسد؟
یکی از اتفاقات ناخوشایند دوره تحریم عدم توانایی کشور در استخراج از میادین مشترک نفت و گاز بود، اما پس از لغو تحریمها شرایط مناسبتر شد، تا جایی که تا پایان امسال سهم برداشت ایران از میادین مشترک گازی با قطر ابتدا برابر میشود و پس از آن افزایش مییابد. همچنین دولت در تلاش است بتواند میزان برداشت خود از میدانهای مشترک نفتی با عربستان و کویت را افزایش دهد. از آنجا که در میادین مشترک نفتی کشورهای مقابل برداشت آنچنانی ندارند، نگرانی هم وجود ندارد و بحث میادین مشترک نفت و گازی به دلیل پایین بودن ضریب ریسک در اولویت دوم قرار گرفته است. عمده میادین گازی یعنی بیش از 80 درصد آن با کشور قطر است و از 29 فازی که در منطقه عسلویه شناسایی شده حدود 20 فاز آن به بهرهبرداری رسیده است. در این شرایط است که میتوان گفت میزان برداشت ایران از میادین مشترک کمتر از قطر نیست و در شش ماه آینده به طور حتم سهم برداشت ایران از قطر پیشی میگیرد. همچنین بر اساس مصوبهای که در مجلس تصویب شد، ایران میتواند در بحث صادرات گاز راحتتر عمل کند و به نظر میرسد صادرات گازی که به زودی به عراق برقرار خواهد شد، ظرفیتسازی جدیدی در صادرات گاز و کسب درآمدهای صادراتی است.
ظرفیت صادرات گاز ایران به کشورهای دیگر حدود 700میلیون متر مکعب است، اما میزانی که اکنون در حال برداشت است حدود 570 میلیون متر مکعب است. به هر جهت در حال حاضر شرایط خوبی در استخراج و اکتشاف وجود دارد، اما نکته حائز اهمیت توجه به بحث سرمایهگذاری است.
** موضوعی که در رابطه با قرارداد با توتال مطرح میشود، این است که نهایی شدن آن منوط به موافقت ترامپ و دولت آمریکا است. به نظر شما موضع آقای ترامپ درباره عقد این قرارداد چیست؟ در صورت مخالفت، عدم عقد قرارداد با توتال چه مشکلاتی را برای کشور به وجود میآورد؟
تصور نمیکنم که ترامپ با قرارداد توتال مخالفتی کند. زمانی که آقای کیلرسون، مدیرعامل اکسان موبایل آمریکا، بزرگترین شرکت نفتی دنیا، وزیر خارجه میشود، چنین فردی که همواره با تولید و فروش سر و کار داشته است، هیچگاه مخالفتی با قراردادهایی مانند توتال نمیکند. به نظر من توتال با اعلام اینکه منتظر تصمیم آمریکا است، تا حدودی محافظهکاری کرده است. به هرحال رقمی که قرار است ایران با توتال وارد مذاکره شود، رقم قابل توجه و چند میلیارد دلاری است. رقم اعلام شده از سوی ایران برای توتال جذاب است، علاوه بر این بعید به نظر میرسد مقامات آمریکایی که اهل کسب و کار هستند، با این قرارداد مخالفتی داشته باشند و به تصور من MOU امضا شده به مرحله اجرا میرسد.
*منبع: روزنامه آرمان، 1395.12.14