سازمان فناوری اطلاعات برای دولت الکترونیک چه کرد؟

مرکز ملی تبادل اطلاعات یا گذرگاه خدمات دولت از مهم‌ترین اقدامات سازمان فناوری اطلاعات در راستای پیاده‌سازی دولت الکترونیکی است که برای پاسخگویی به تعهدات محوله در برنامه پنجم و آیین‌نامه اجرایی آن و نیز بر اساس ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیکی مصوب شورای عالی فناوری اطلاعات به این کار اقدام کرده است.

به گزارش ایسنا، یکپارچه‌سازی اطلاعات و خدمات در راستای تحقق نسل جدید توسعه دولت الکترونیک (2EGOV) نیازمند وجود بستری برای تبادل و به اشتراک‌گذاری داده‌ها، اطلاعات و خدمات است. لازمه تحقق اهداف عالی توسعه دولت الکترونیکی در ایجاد زیرساخت تعامل‌پذیر، پویا و یکپارچه تبادل اطلاعات و خدمات دولت است که در ادبیات این حوزه تحت عناوین مرکز تبادل اطلاعات (NIX) یا گذرگاه خدمات دولت (GSB) شناخته می‌شود.

سازمان فناوری اطلاعات ایران در راستای پاسخگویی به تعهدات محوله در برنامه پنجم توسعه و آیین‌نامه اجرایی آن و نیز بر اساس ضوابط فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیکی مصوب شورای عالی فناوری اطلاعات در ایجاد مرکز ملی تبادل اطلاعات جهت به اشتراک‌گذاری خدمات الکترونیکی بین‌دستگاهی در بستر شبکه ملی اطلاعات اقدام به ایجاد بستر کرد.

نتیجه این اقدام انجام تعاملات الکترونیکی بین دستگاهی (G۲G) است که زیرساخت ارائه خدمات دولت به کسب و کارها (C۲G) و ارائه خدمات دولت به شهروندان (B۲G) را فراهم می‌کند.

اهداف مرکز ملی تبادل اطلاعات

از اهداف مرکز ملی تبادل اطلاعات می‌توان به ایجاد بستر تبادل داده، اطلاعات و خدمات بین‌ دستگاه‌های اجرایی، زیرساخت استعلام الکترونیکی اطلاعات بین دستگاه‌های اجرایی، قابلیت توسعه ارتباطات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی فارغ از هر گونه ماهیت درونی سامانه‌ها و مکان فیزیکی واحدهای اجرایی دولت، انتقال اطلاعات امن و سریع بین سامانه‌های مختلف در بستر سازمان‌های دولتی از طریق سرویس و تمرکز تبادل اطلاعات در قالب سرویس‌ها در یک بستر واحد که امکان توسعه در سطح ملی و حتی فراملی را فراهم کند، اشاره کرد.

با انجام این پروژه بسترسازی جهت بازآفرینی دولت با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت خواهد گرفت و ضرورت انجام پروژه‌ای به منظور دستیابی به اهدافی از جمله تدوین چارچوب و برنامه ملی معماری سازمانی، بسترسازی برای تدوین مدل‌های مرجع دولت الکترونیکی، بسترسازی برای تدوین معماری خدمات بین دستگاه برای اساس خوشه‌های ۱۴گانه خدمات و نظارت و ارزیابی آنها، بسترسازی برای پیاده‌سازی، به‌روزرسانی و بازنگری معماری سازمانی دستگاه‌های اجرایی، بسترسازی برای نظارت و ارزیابی پیاده‌سازی معماری سازمانی در دستگاه‌های اجرایی و همچنین آموزش، فرهنگ‌سازی، ظرفیت‌سازی و توانمندسازی در زمینه معماری سازمانی در این حوزه احساس می‌شود.

مدل مرجع خدمات دولت با استفاده از خدمات موجود تعداد ۷۲ دستگاه اجرایی، حصول اطمینان از توسعه متوازن و هماهنگ فناوری اطلاعات در دستگاه اجرایی، بسترسازی جهت بازآفرینی  دولت با استفاده از ابزارهای ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور افزایش بهره‌وری و اصلاح فرآیندها، خدمات و مجوزهای دستگاه‌های اجرایی و بسترسازی جهت ارتقاء وضعیت دولت الکترونیکی ایران از مرحله همانندسازی (فرآیندها مطابق آنچه در فضای معمول است، الکترونیکی می‌شوند.) به مرحله اصلاح (بهبود و مهندسی مجدد فرآیندها و سپس الکترونیکی کردن آنها) از دستاوردهای پیاده‌سازی برنامه ملی معماری فناوری اطلاعات سازمانی است.

از دیگر دستاوردهای این برنامه می‌توان به حصول اطمینان از توسعه متوازن و هماهنگ فناوری اطلاعات در دستگاه‌های اجرایی به واسطه استفاده از چارچوب‌ و مدل‌های مرجع ملی در دستگاه‌های اجرایی، امکان ارزیابی دقیق میزان پیشرفت برنامه‌های دولت الکترونیکی و بلوغ معماری سازمانی در دستگاه‌های اجرایی، آماده‌سازی مقدمات فنی، علمی و اجرایی لازم برای پیاده‌سازی خدمات الکترونیکی در دستگاه‌های اجرایی، عملیاتی نمودن مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با رعایت قوانین و مقررات لازم، به کارگیری ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل شرکت‌های کوچک و متوسط در قالب شرکت‌های گروهی (کنسرسیوم) و احراز صلاحیت فنی و اجرایی بخش خصوصی برای ارائه خدمات دولت الکترونیکی و قیمت‌گذاری خدمات الکترونیکی به صورت عادلانه و نظام‌مند اشاره کرد.

سایر اقدامات سازمان فناوری اطلاعات ایران

همچنین از سایر اقدامات سازمان فناوری اطلاعات ایران در راستای پیاده‌سازی دولت الکترونیک می‌توان به سند ملی تعامل‌پذیری دستگاه‌های اجرایی (IGIF)، تدوین الزامات حقوقی در ارائه خدمات الکترونیکی، اهم مصوبات کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی، طراحی و پیاده‌سازی سامانه کارپوشه ملی ایرانیان، سامانه ارزیابی خودکار و بگاه‌ها (وب‌سنج)، تدوین مدل مرجع خدمات استانی و شهری (پایلوت استان کرمانشاه)، بررسی و تدوین برنامه‌ها و اقدامات توسعه دولت الکترونیکی با تاکید بر ساختار "مشارکت بخش دولتی و غیردولتی (PPP)"، ارزیابی و تدوین برنامه کلان تحول شبکه IP کشور (NBN) یا (National Broadband Network) اشاره کرد.

ارزیابی درگاه‌ها و خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی، تدوین الگوی تعرفه‌گذاری و قیمت‌گذاری خدمات دولت الکترونیکی، مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ارائه خدمات الکترونیکی دولت، سامانه مدیریت و کنترل برنامه گذر به نسل دوم دولت الکترونیکی، درگاه ملی خدمات دولت هوشمند، توسعه دولت همراه، طراحی و پیاده‌سازی راهکار سکوی ابری PaaS برای مراکز داده، ارائه مدل مرجع نرم‌افزار ملی و پیاده‌سازی سیستم صدور مجوز، مرورگر بومی ساینا، توسعه و ارتقای پست الکترونیکی ایران و رشد و موتور جست‌وجوی بومی یوز نیز از دیگر اقدامات این سازمان در راستای پیاده‌سازی دولت الکترونیک به شمار می‌رود.