روزنامه ایران در گفت و گو با علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت نوشت: ذخیره ١٠ میلیون بشکه ای میعانات گازی ایران در مخازن تحت اجاره شرکت ملی نفت ایران در چین به صفر رسید. از هر فاز پارس جنوبی به طور میانگین روزانه ٤٠هزار بشکه میعانات گازی تولید میشود که در نبود بازار امکان سوزاندن آن نیز وجود ندارد.
در ادامه این مطلب آمده است: این خبری است که از دستاوردهای برجام در زمینه کاهش هزینه ها و افزایش درآمدهای کشور خبر میدهد.
میعانات گازی، محصول جانبی گاز طبیعی است که هنگام بهره برداری از مخازن گاز طبیعی، به ناچار تولید میشود. در دوران تحریم چون کشور به گاز نیاز داشت و به مرور فازهای جدید میدان گازی پارس جنوبی به تولید رسیدند حجم تولید این محصول جانبی نیز بیشتر شد، اما تحریمها اجازه نمیداد که ایران آزادانه این محصول را صادر کند و به همین خاطر وزارت نفت مجبور به ذخیره سازی این سوخت در مخازن ثابت و شناور شده بود.
به این ترتیب تولید میعانات گازی به توسعه میدان های گازی و افزایش تولید گاز وابسته است. در این باره علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت در گفت و گو با «ایران» اظهار کرد: در زمان تحریمها ما به خاطر نیازی که به گاز داشتیم، مجبور به تولید میعانات گازی از پارس جنوبی نیز بودیم.
کاردر با اشاره به اینکه تا زمان اجرای برجام ،حجم ذخایر میعانات گازی کشور روی آب به حدود 75میلیون بشکه رسیده بود، اظهار کرد: اگر برجام نبود امروز این حجم از 200 میلیون بشکه هم رد میشد. این موضوع به تنهایی هزینه بسیار سنگینی برای کشور داشت چراکه باید کشتی و مخازن ذخیرهسازی اجاره میکردیم تا محصولات در جای مناسب ذخیره شود.
ویژگی های منحصر به فرد میعانات گازی سبب شد با اعمال تحریم ضد ایران، بیش از هر چیزی از ناحیه میعانات گازی به کشور آسیب وارد شود. کاهش صادرات نفت خام و تعیین سهمیه واردات نفت خام برای کشورهایی نظیر ژاپن و کره جنوبی سبب شد این دسته از کشورها از خرید میعانات گازی از ایران صرفنظر کنند زیرا در طبقهبندیهای بین المللی، میعانات گازی در رده نفت خام تعریف میشود. با کاهش خرید نفت خام از ایران، به طور طبیعی تولید نفت خام کاهش مییابد چنانکه در زمان تحریم کاهش یافت اما نیاز روز افزون به گاز طبیعی و ضرورت توسعه میدان مشترک پارس جنوبی موجب شد که خواه ناخواه تولید میعانات گازی از این میدان به بیش از ٥٠٠ هزار بشکه در روز افزایش یابد.
این در حالی است که بزرگترین مصرفکنندگان میعانات گازی از جمله کرهجنوبی و ژاپن، در عمل امکان خرید میعانات گازی از کشور را نداشته اند.
در دوران تحریم که صادرات نفت خام ایران کم شده بود یکی از گزینه های اصلی برای ذخیره سازی میعانات گازی، نفتکش های کشور بودند اما الان «سیروس کیان ارثی» مدیرعامل شرکت ملی نفتکش به بیان تأثیر برجام در کاهش این ذخایر اشاره میکند. او چندی پیش در گفت و گو با روزنامه ایران اشاره کرد: در حال حاضر حدود 10فروند که هر کدام تقریباً 2 میلیون بشکه گنجایش دارند به عنوان مخازن شناور استفاده می شود، اما هر لحظه ممکن است به خواست شرکت ملی نفت به آنها دستور حرکت داده شود چراکه ایران هماکنون حدود ٦٠٠ هزار بشکه در روز میعانات گازی تولید میکند اما برای فروش بیش از 700 هزار بشکه در روز تعهد داده است.
ذکر یک نکته در این بخش خالی از لطف نیست. آن هم نامطمئن بودن ماهیت بازار میعانات گازی است. بازار این محصول هم از سمت عرضه و هم از سوی تقاضا، سامان مشخصی ندارد به طوری که عرضه میعانات گازی تابعی از تحولات صنعت گاز است و با افزایش عرضه میعانات گازی قیمت آن کم میشود. از اینرو بهتر است پالایشگاه هایی با خوراک میعانات گازی طراحی شود تا به جای فروش میعانات گازی، فرآورده های جانبی حاصل از آن را بفروشیم.
راهاندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس و همین طور پالایشگاه سیراف، گره از این مشکل باز میکند به طوری که روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی پارس جنوبی در پالایشگاه ستاره خلیجفارس و 480 هزار بشکه در روز در پالایشگاه سیراف مصرف خواهد شد. با تحقق این هدف در سال های آینده، ایران میتواند میعانات گازی را در داخل کشور مصرف کند و از تغییرات قیمت آن در بازار جهانی ضرر نکند.
در حال حاضر با اجرای برجام، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به کشورهای آسیایی و اروپایی از رقم یک میلیون و 200 هزار بشکه در ابتدای دولت یازدهم به دو میلیون و 900 هزار بشکه رسید. لذا اکنون جای نگرانی از بابت فروش میعانات گازی نیست اما با به سرانجام رسیدن این دو پالایشگاه میتوانیم آینده بهتری را برای این محصول ترسیم کنیم. آن هم در شرایطی که پس از پایان تمام فازهای پارس جنوبی به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
*منبع: روزنامه ایران،1395.12.3