شیطنت ارزی با انتخابات

 روزنامه ابتکار در گفت و گو با حمید میر معینی و علی مزیکی نوشت: طی روزهای گذشته گمانه های متعددی برای آینده قیمت طلا و ارز مطرح شده است، از بازگشت قیمت دلار به کانال 4 هزار تومان تا تاثیر ترامپ و اقداماتش بر بالا رفتن قیمت جهانی طلا.

در ادامه این گفت و گو می خوانیم: به طور قطع نرخ ارز و البته به تبع آن طلا در بسیاری از شاخص های اقتصادی کشور اثرگذار است. دولت یازدهم اگرچه توانسته طی سال های حضور خود ثبات را به این بازار برگرداند اما همچنان متغیرهای اثرگذار خارجی و داخلی می تواند این دستاورد را در آستانه انتخابات دچار تزلزل کند. انتخاب ترامپ نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا باعث افزایش قیمت طلا شد که در ایران هم تاثیر گذار بود. اما در داخل اثرگذاری عواملی مانند انتخابات ریاست جمهوری، اختلافات سیاسی و یا حتی بازار شب عید و افزایش تقاضا بر بازار ارز و طلا اثرگذار است. هر چند دولت تمام تلاش خود را برای کنترل بازار به کار می بندد تا تبعات سیاسی و انتخاباتی آن را نیز نداشته باشد اما در طرف مقابل گمانه هایی بر شیطنت های گروه های مختلف سیاسی برای بر هم زدن بازار نیز وجود دارد.

حمید میرمعینی کارشناس بازارهای مالی و اقتصادی به «ابتکار» می گوید: «احتمالی را که نمی شود خیلی آن را رد کرد، تحرکات برخی مخالفان دولت است که بخواهند دستاورد ثبات اقتصادی را در آستانه انتخابات بر هم بزنند و پول هایی را به بازارها تزریق کنند تا در آن نوسان ایجاد کنند.»

از طرف دیگر اما برخی کارشناسان معتقدند دولت تحت هر شرایطی نباید در بازار ارز دخالت کند و این دخالت می تواند تبعات منفی بر تولید کشور داشته باشد. هر چند باید گفت تجربه بالا رفتن قیمت ارز در سال های 90 و 91 چندان خوشایند به نظر نمی رسید.

حال باید دید دولت یازدهم می تواند علیرغم فشارهای موجود دستاورد ثبات اقتصادی را در بازار تا پایان کار خود ادامه دهد یا خیر؟

**چشم انداز قیمت طلا و ارز در ماه های آینده

با نزدیک شدن به پایان سال، قیمت‌ها در بازار سکه با تغییراتی همراه شده و پیش‌بینی‌های ناظران حاکی از آن است که به دلیل افزایش احتمالی تقاضا در اسفند ماه، قیمت‌ها در شیب صعودی قرار گیرد؛ هرچند برخی نیز معتقدند عوامل اثرگذارتری برای نوسان در بازار وجود دارد. 

حمید میر معینی در این خصوص به «ابتکار» می گوید: قیمت دلار معمولاً عامل تاثیر گذار بر قیمت طلا هم هست و از طرفی بازارهای جهانی طلا هم به عنوان عامل بیرونی دخالت می کند. نرخ جهانی کالاها و نرخ بهره آمریکا نیز می تواند به عنوان عامل مهمی تلقی شود. قسمتی از قیمت هم به تقاضای فیزیکی برمی گردد که البته در دنیا تابع روند مشخصی است. تقاضای صندوق ها سرمایه گذاری و پوشش های ریسک عمدتاً مبتنی بر مولفه های اقتصاد سیاسی از جمله نرخ بهره آمریکاست.

وی می افزاید: آنچه برای آینده جهانی قیمت طلا متصور است ابهامی است که از حضور ترامپ ناشی می شود و افزایش 40 تا 50 دلاری قیمت طلا در هفته های گذشته ناشی از همین ابهام است که صندوق ها نیز اقدام به خرید طلا کردند.

**کاهش یا افزایش؟

میر معینی تصریح می کند: از طرفی انتظار رشد قیمت در بازار داخلی بیشتر از کاهش است، ممکن است در ادامه سیاست های خصمانه ترامپ مانع ورود منابع ارزی در کشور شود که هم به لحاظ فیزیکی و هم به لحاظ روانی در بالا رفتن قیمت اثرگذار باشد. بنابراین اگر در آینده این روند ادامه پیدا کند و قیمت جهانی بالا برود حباب به وجود آمده در بورس طلا واقعی می شود. اما متغیر تقاضای شب عید نیز سالیان سال است وجود دارد اما چندان اثری در قیمت ها نخواهد داشت. بلکه متغیرهایی مانند تقاضای سفته بازی و تقاضای سرمایه گذاری است که می تواند در نوسان قیمت اثرگذار باشد. در نهایت انتظار نمی رود قیمت طلا و ارز در ماه های آینده روند کاهشی داشته باشد.

**انتخابات و شیطنت های سیاسی در بازار ارز

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه انتخابات با تاثیر در بازار ارز بی ارتباط نیست اظهار می کند: این موضوع از دو وجه التهابات ناشی از انتخابات و یا تحرکات عمدی قابل بررسی است. افرادی که نامزد می شوند و پیش بینی تاثیر ورود این افراد خود می تواند اثرگذار در بازار ارز و طلا شود. البته بستگی به جو انتخاباتی دارد که پیش بینی ها و نظر سنجی ها می تواند اثرگذار باشد.

وی می افزاید: احتمالی را که نمی شود خیلی آن را رد کرد، تحرکات برخی مخالفان دولت است که بخواهند دستاورد ثبات اقتصادی را در آستانه انتخابات بر هم بزنند و پول هایی را به بازارها تزریق کنند تا در آن نوسان ایجاد کنند. در عین حال بسیاری از شاخص های اقتصادی از نرخ ارز تبعیت می کند که بر هم زدن این بازار نیز می تواند اقتصاد را ناکارآمد نشان دهد. چنانچه در ماه گذشته و بالا رفتن نرخ دلار روی مرز 4 هزار تومان برخی تحرکات انجام شد. هر چند برنده نهایی افزایش نرخ دلار دولت بود اما اگر ادامه پیدا می کرد اثر تورمی منفی بر اقتصاد می گذاشت.

میرمعینی در ادامه می گوید: بنابراین تا اینجا دولت توانسته بازار را کنترل کرد و اثر منفی را بر تورم گرفت. ولی عمدتاً باید در نظر داشت که دستکاری بازار بدون دلیل در هر شرایطی راه به جایی نمی برد چه به بهانه التهابات سیاسی باشد و یا عدم ورود منابع ارزی باز هم دخالت در بازار ارز تبعات منفی خواهد داشت. البته تا الان تبعات منفی نداشته است و امیدوارم این روند در آینده هم ادامه پیدا کند.

**کنترل بازار ارز توسط دولت به ضرر تولید است

علی مزیکی کارشناس اقتصادی نیز در گفت و گو با «ابتکار» می گوید: اقتصاد ما مبتنی بر درآمد نفتی است بنابراین بانک مرکزی و دولت قدرت زیادی برای کنترل نرخ ارز دارد که به تبع آن در قیمت طلا نیز اثر گذار خواهد بود. در زمان تحریم البته متغیرهای فراوانی در نوسان قیمت اثرگذار بود که البته در حال حاضر تا حدی بر طرف شده است. اما متاسفانه باید گفت دولت ها همیشه در قیمت گذاری اثرگذار خواهند بود که این موضوع اثرات منفی خواهد داشت. در اقتصاد کلاسیک هر نوع قیمت گذاری توسط دولت ها می تواند تبعات منفی ایجاد کند. مشکل دخالت کردن در نرخ ارز، واردات محور شدن اقتصاد است که در این حال تولید دیگر به صرفه نخواهد بود.

وی می افزاید: اگر کالای واراداتی ارزان باشد تولید به صرفه نخواهد بود. اما بالا رفتن نرخ ارز در کشور سیاسی هم شده است و بالا رفتن آن در ذهن مردم دلیل بر ناکارآمدی دولت است. اما این برای کشور ما حرف درستی نیست. چرا که تورم در ایران با سایر کشورها فرق دارد. ما تورم بیشتری را تجربه می کنیم بنابراین ما به ازای تفاوت قیمت باید پولمان ارزان تر شود و اگر این اتفاق رخ ندهد اقتصاد واردات محور می شود. اما دولت ها به دلیل مزیت سیاسی همواره قیمت ارز را کنترل کرده اند. شاید این یک ثبات به نظر برسد اما این تبعات خوبی نخواهد داشت. اگر تورم زیر 5 درصد باشد منطقی است که بخواهیم نرخ ارز ثابت داشته باشیم اما نمی توان هم تورم داشت و هم نرخ ارز را ثابت نگه داشت.

*منبع: روزنامه ابتکار، 1395.11.24