راه گفت‌وگوی ملی هموار می‌شود

اصلاح‌طلبان مجلس طرح گفت‌وگوی ملی را عملیاتی کرده‌اند. این خبر مهمی است. آن هم درست در زمانی که سایه بهت و نگرانی از درگذشت ناگهانی آیت‌الله هاشمی هنوز بر فضای سیاسی کشور و بیشتر فضای سیاسی اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان سنگینی می‌کند. هنوز کارهای نکرده زیادی هست که بودن مرد معتدل سیاست می‌توانست پشتوانه خوبی برای انجام آنها باشد. به خصوص که باز کردن گره‌های سخت (اگر نگوییم کور) سیاسی ایران بعد از رویدادهای ٨٨ راهی است که تصور انجام آن بدون وجود هاشمی دشوار است. اما حالا اصلاح‌طلبان مجلس بخشی از کار را دست گرفته‌اند و طرح گفت‌وگوی ملی را با تشکیل یک کمیته تخصصی در فراکسیون امید آغاز کرده‌اند. نهالی که اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان بعد از انتخابات ٩٢ با رای مردم کاشتند آنقدر قدرتمند شده که مستقل از چهره‌ها و شخصیت‌های سیاسی باز هم می‌تواند به راه خودش ادامه دهد. بی‌سبب نبود که هاشمی در اردیبهشت‌ماه امسال در رونمایی از کتاب زندگی و زمانه خودش گفته بود «حالاکه مملکت به اینجا رسیده و مردم به این سطح از آگاهی رسیده‌اند، الحمدلله می‌توانم راحت سر بر بالین مرگ بگذارم». 

خبر تشکیل کمیته تخصصی گفت‌وگوی ملی در فراکسیون امید را احمد مازنی نماینده اصلاح‌طلب تهران به ایسنا گفته است. او خودش ٢٨ مهرماه در نخستین نطق رسمی‌اش در مجلس از ضرورت وجود این گفت‌وگو در میان نمایندگان مجلس سخن گفته بود. پس از آن هم محمدرضا عارف به «اعتماد» گفت که طرح اعتماد‌سازی و گفت‌وگوی اصلاح‌طلبان با نظام را ادامه می‌دهد و از گفت‌وگو با اصولگرایان استقبال می‌کند. گفت‌وگو درباره بهبود معیشت مردم و همین‌طور چالش‌های فرهنگی دو اولویتی بود که در آن گفت‌وگو عارف از آنها به عنوان محورهای گفت‌وگو میان دو جناح سیاسی کشور نام برد.

**بدهی بانکی دولت دو برابر شد

بدهی دوبرابر شد. خبر شفاف‌تر اینکه بدهی بخش دولتی به بانک‌ها از زمانی که دولت جدید بر سر کار آمده تا به حالا ١٠٠ درصد بیشتر شده است. شهریور ٩٢ بود که اعلام شد، دولت ١٠٣ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهکار است. حالا گزارش رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در آبان امسال این بدهی به ٢٠٩ هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد بدهی‌ها به بالای ٢٠٠ هزار میلیارد تومان درحالی از سوی بانک‌ها رونمایی می‌شود که دولت در بودجه سال جاری پیش‌بینی کرده بود ٣٥ هزار میلیارد تومان از این بدهی‌ها از محل تسعیر نرخ ارز تسویه شود. حجم بالای بدهی دولت به بانک‌ها و اثرگذاری آن در تسهیلات‌دهی و فعالیت‌های بانک‌ها بارها موجب درخواست علنی رییس کل بانک مرکزی برای تسویه این بدهی شد، به طوری که وی در مجمع عمومی سال گذشته بانک مرکزی در حضور رییس‌جمهور درخواست تسویه بدهی دولت به شبکه بانکی را مطرح کرد. وی البته از نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز خواسته بود تا دراین باره اقدام کرده و حداقل بخشی از طلب بانک‌ها را برگردانند. روند رو به رشد بدهی‌های بخش دولتی به سیستم بانکی و به عبارتی مجموعه بانک‌ها و بانک مرکزی مبحث تازه‌ای نیست، اما هر بار ترازنامه بانک‌ها نشان‌دهنده رقمی است که مرزهای چند صد هزار میلیاردی را پشت سر می‌گذارد.

**سرنوشت «اصلاحات- اعتدال» در دوران پساهاشمی

رحلت آیت‌الله هاشمی سوالات فراوانی پیرامون آینده سیاسی کشور ایجاد می‌کند. اما در بعدی دیگر این اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان هستند که حالا باید برای آینده بدون هاشمی برنامه‌ریزی کنند. آیت‌الله هاشمی به واقع وزنه‌ای تاثیرگذار و کم‌نظیر برای این جریان سیاسی بود که وزن و اثر خویش را در طی سال‌های اخیر بیش از گذشته به نمایش گذاشته بود. با درگذشت ایشان سوالات متعددی پیش روی رهبری جریان اصلاحات قرار گرفته که باید پس از خروج از شوک ناشی از فقدان آیت‌الله هاشمی به آنها پاسخ دهد.مهم‌ترین مساله این است که اصلاح‌طلبان پس از نزدیکی دو جانبه با آیت‌الله هاشمی در سال‌های اخیر او را تکیه‌گاهی مطمئن یافته بودند که هنوز در ساختار سیاسی ایران حضور داشت و از معبر او می‌شد در کوچه پس کوچه‌های قدرت به ایفای نقش پرداخت. حالا این معبر به یک‌باره نیست شده است. 

آیا راه‌های فرعی نظیر حسن روحانی که می‌توان او را فرزند معنوی هاشمی دانست آنقدر ظرفیت دارد که اصلاح‌طلبان را از ضربه‌های آتی محافظت کند؟ آیا جدای از روحانی اشبه‌الناسی به آیت‌الله هاشمی در سپهر سیاسی ایران وجود دارد که بتواند کارکرد و کار ویژه آیت‌الله را داشته باشد؟فقدان آیت‌الله هاشمی حتما به سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبان لطمه وارد خواهد کرد چه آنکه جدا از وزن و جایگاه او، هوش سیاسی‌اش نیز در بسیاری از بحران‌ها چاره ساز بود.

**تهران از بهبود رابطه بیروت با سایر کشورها استقبال می کند

مسعود ادریسی، سفیر اسبق ایران در لبنان در گفت‌وگو با اعتماد گفت: لبنان کشور کوچکی است که تنش روابط میان کشورهای منطقه‌ می‌تواند بر تحولات این کشور هم اثرگذار باشد پس نه می‌خواهد و نه می‌تواند قدرت‌هایی همچون ایران و عربستان را نادیده بگیرد. بهبود روابط ریاض و بیروت هم با روابط میان ایران و لبنان دو مقوله جدا از یکدیگر است. لبنان تلاش داشته است تا وارد حیطه اختلافی با طرفین نشود. تهران هم چون صلاح بیروت را می‌خواهد، از بهبود روابط لبنان با هر کشوری استقبال می‌کند.