بر شانه مردم

روزنامه شرق در گزارشی میدانی جزییات به واکاوی جزییات برگزاری مراسم آیت الله هاشمی رفسنجانی پرداخت. محمدحسن نجمی در این گزارش نوشت: ساعت هفت‌ونیم صبح صدای تلاوت قرآن در راهروهای ایستگاه‌های خط ٤ مترو می‌پیچد؛ در ایستگاه‌های دیگر خطوط نیز از بلندگوها، ارتحال آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی را تسلیت می‌گویند. نزدیک‌شدن به ایستگاه میدان انقلاب با افزایش تراکم جمعیت حاضر در قطارها رابطه مستقیم دارد. ابتدای خیابان انقلاب، از روی یک وانت صدای مداحی پخش می‌شود. خیابان انقلاب به سمت دانشگاه، مملو از جمعیت است و پوسترهای آیت‌الله در دستانشان؛ ساعت هشت است.

مرجان توحیدی با انتشار گزارشی از اطراف دانشگاه تهران می نویسد: ولوله‌ای افتاد در میان جمعیتی که نزدیک در دانشگاه تهران ایستاده بودند. تریلر سفید که با پارچه سیاه پوشانده شده بود به‌آهستگی از مقابل چشمانم عبور کرد و از این پایین، توانستم بخشی از ترمه‌ای که روی تابوت آیت‌الله را پوشانده بود، ببینم و عمامه سفیدش را. ناگهان سکوت عجیبی میان آن هیاهو حاکم شد. انگار هیچ‌کس انتظار نداشت تابوت آیت‌الله را بر فراز آن سیاهی بلند و از این فاصله نزدیک ببیند. حتی مردمی که تا دقایق و ثانیه‌های پیش مشغول شعاردادن بودند، ناگهان از صدا و حرکت بازایستادند. شاید صدای یک نفر بود که پرسید: «چی بگیم؟» و دوباره صدایی نیامد.

علی ایوبی در ادامه این گزارش آورد: از در ورودی دانشگاه تهران تا چهارراه کالج راه درازی نیست، اما دیروز کمی بیشتر از دو ساعت طول کشید تا ماشین حامل پیکر آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، به همراه مردمی که او را مشایعت می‌کردند به پل کالج برسد. از همه تیپ و مرامی هم در بین آنها دیده می‌شود. از افرادی که هاشمی را «یار دیرین» امام و رهبری می‌دانند، تا نسل سومی‌هایی که چند سالی است چهره او را در رسانه‌های رسمی ندیده‌اند. عده‌ای به‌سختی راه را برای ماشین باز می‌کنند تا وارد خیابان حافظ شود.

مهسا جزینی در ادامه نوشت: اتوبوس بی‌آرتی که از شرق به سمت غرب می‌آمد، جا برای مسافران نداشت. ساعت هشت‌ونیم در ایستگاه پیچ شمیران شاید دو یا سه نفر بیشتر پیاده نشدند، اما٣٠ تا ٤٠ نفر منتظر ورود بودند. باقی ایستگاه‌ها هم همین وضع را داشت. اتوبوس به میدان فردوسی که رسید، به سمت جنوب میدان منحرف شد. ورودی خیابان انقلاب بسته بود. عده‌ای اعتراض کردند که می‌خواهند پیاده شوند. اتوبوس ایستاد، پیاده شدیم و حرکت کردیم.

فرزانه آیینی نیز به بازتاب حضور پرشور مردم در روز گذشته پرداخت و نوشت: ساعت یک بعدازظهر بود که گارد تشریفات آماده نواختن مارش عزا شد و اعلام شد که تابوت به حرم امام خمینی(ره) رسیده است، حضار ایستادند، همهمه شد، جمعی بر سر می‌زدند و جمعی بر سینه. تابوت در میان هیاهو و لابه‌لای شعار «حسین‌حسین» وارد سالن اصلی حرم شد. ٥٠٠ قدمی تا ضریح بنیان‌گذار جمهوری اسلامی فاصله بود و تابوت بر دستان مردم.

آرزو فرشید در این گزارش می نویسد: وعده این بود که ساعت ٨:٣٠ میدان انقلاب باشیم. به سمت شرق حرکت کردیم و هر قدم که می‌رفتیم جمعیت بیشتر می‌شد. طیف‌های مختلفی از مردم؛ دانشجو، بسیجی، پیر و جوان. به تناسب گرایش و تمایل خود، عکسی از هاشمی در کنار امام، رهبری یا روحانی در دست داشتند. از ضلع جنوبی خیابان ١٦ آذر دیگر راهی برای رفتن نبود و سیل جمعیت هدایتت می‌کرد. راه بسته و جمعیت فشرده شده بود تا برخی از مسئولان بتوانند وارد دانشگاه شوند.

** تغییرات نهاد خانواده از الزامات زندگی مدرن

تقی آزادارمکی جامعه‌ شناس در گفت وگو با شرق می گوید: اینکه خانواده ایرانی دچار مشکلات اساسی شده، یک اشتباه بزرگ است، ما در فهم و درک و کنارآمدن با تغییرات به مشکل برخورده‌ ایم و این‌طور تحلیل می‌کنیم که خانواده‌ ای که تا دیروز اصالت داشته، حالا دارد دچار خسران و تباهی می‌شود و باید برای برگرداندن آن به وضعیت قبلی تلاش کنیم. حال آنکه خانواده در ایران مانند همه عرصه‌ها دچار تغییراتی شده است؛ مانند تغییرات حوزه سیاسی ما از ٥٠ سال گذشته تاکنون، چرا نباید خانواده تغییرات اساسی پیدا کرده باشد؟ اگر به تحول در همه ابعاد اعتقاد داشته باشیم باید منتظر تغییرات در حوزه خانواده هم باشیم، این تغییرات به اشتباه آسیب نام‌ گذاری شده‌اند.

** هزینه استفاده جریان رقیب از حربه رد صلاحیت، سنگین است

محمد هاشمی ‌رفسنجانی برادر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت وگو با شرق می گوید: از نظر شخصیتی و عملکردی دلیلی برای رد‌صلاحیت رئیس‌جمهوری وجود ندارد. آقای روحانی همه صلاحیت‌های لازم را دارند. کارنامه ایشان از پیش از انقلاب و دوران مبارزه، در ادوار مجلس، دبیری شورای‌عالی امنیت ملی، عضویت در مجمع تشخیص و مجلس خبرگان رهبری و... به اندازه‌ای سنگین است که نمی‌توان از رد‌صلاحیت ایشان سخن گفت. دکتر روحانی صلاحیت اخلاقی، تخصصی، رفتاری، شرعی و... را دارد؛ اما به‌هرحال موضوع ردصلاحیت، ابزاری است که پیش‌از‌این هم استفاده شده است.

** به دست خودمان رقیب درست کرده بودیم

در این گزارش که به قلم نفیسه زارع منتشر شد، می خوانیم: حکایت هرساله است داستان انتخابات در ایران؛ داستانی که تمامی ندارد و هر سال چندماهی و گاه تمام سال سوژه روزمره مردم و البته سیاسیون می‌شود. برایش برنامه می‌ریزند و نقشه راه می‌کشند تا به نحوی از انحا، رقیب را به حاشیه برانند و خود گوی پیروزی را بربایند. آنان داعیه ارزش‌مداری دارند اما ابایی ندارند دراین‌بین از مدار حق و انصاف خارج شوند و اخلاق را به حاشیه برانند. آنها این بداخلاقی‌ها را معایب جزئی می‌دانند حتی اگر گاهی منفعت ملی را هم دراین‌بین خدشه‌دار کنند. سال آینده هم از همان دست سال‌های انتخاباتی است که دست بر قضا دو انتخاب مهم در آن انجام خواهد شد؛ نخست انتخابات ریاست‌جمهوری و دیگری انتخابات شوراهای شهر و روستا. اگرچه هر دو اهمیت بسزایی دارند، اما به نظر می‌رسد انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم اهمیت بیشتری دارد تا آنجا که واکنش‌های عجیب‌وغریبی از برخی رقیبان انتخاباتی رئیس‌جمهور دیده می‌شود.

** سیمای بی‌صدا

زینب اسماعیلی در این گزارش آورد: کودکان ٨ تا١٠ ساله این روزها از تلویزیون تصویر مردی را مکرر و مکرر می‌‌بینند که تابه‌حال ندیده بودند. تلویزیون که از سال ٨٨ تابه‌حال اندک اخباری از برنامه‌ها و مراسم‌هایی را که آیت‌الله هاشمی در آن حضور داشت پوشش می‌داد، از عصر یکشنبه آنچنان به تکرار از آیت‌الله تصویر پخش می‌‌کند که مایه تعجب همگان شده ‌است، اما هاشمی‌ای که این روزها از تلویزیون پخش می‌شود هم چهره‌ای گزینشی است که تنها به بخشی از چهره پرمصلحت و سیاست او می‌پردازد. پخش تصاویر و فیلم‌های گزینش‌شده هاشمی از صداوسیما از عصر یکشنبه آغاز شد و در پخش مراسم تشییع اوج گرفت.