سال 2016 میلادی به آخر رسید و دنیا دارد سنه جدید در جهان مسیحیت را با دلواپسی تحویل میگیرد. بسیاری از مشکلاتی که امید میرفت در سال کهنه به راهحل برسد، بهصورت بستهبندی و لاینحل تحویل سال 2017 میشود.
روزنامه اطلاعات در شماره شنبه در یادداشتی به قلم شهیدی مؤدب، نوشت: میلیاردها انسان در سراسر جهان طی سال گذشته روز خود را با خبرهای مربوط به سقوط هواپیما و قتل نظامیان و کشتار مردم عادی و فساد سیاسیون و سیل و زلزله شروع کردند.ما هم این نوشته را با چند خبرمتنوع آغاز میکنیم.
1ـ مؤسسه معروف «بلومبرگ» گزارش داده است که سال گذشته برای 500 میلیاردرجهان که اکثر آنها آمریکایاند سال پربرکتی بود و سود آنان به 237 میلیارد دلار بالغ شده است. در این میان بیلگیتس نفر اول و دونالد ترامپ با 7/3 میلیارد دلار ثروت مقام 474 را کسب کرده است.
2ـ خبرگزاریها از هندوستان گزارش میکنند که به علت کمبود نقدینگی در شهرهای هند مردم در بعضی شهرها به معاملات تهاتری رو آوردهاند و بدون مبادله پول، برای مثال، برنج را با نمک معاوضه میکنند. برای مقابله با این مشکل، شرکت معروف «ایتیام» وارد عمل شده و در مدت کمی توانسته است که 20 میلیون عضوگیری کند و این در حالیست که یکسوم مردم هند هنوز حساب بانکی ندارند. البته گردانندگان معابد هندو از این کار شاکیاند چون نذورات مردم به عبادتگاهها به میزان 52 درصد کاهش یافته است.
3ـ در کشور ونزوئلا که پس از مرگ هوگو چاوز به علت سقوط بهای نفت با بحران عظیم اقتصادی مواجه شده شمار قتلها به نحو بی سابقهای افزایش یافته و در سال گذشته 28500 نفر در خشونتها وسرقتها کشته شدهاند و امر به گونهایست که هرکس میتواند با پرداخت مبلغی به آدمکشهای حرفهای از شر دشمن یا رقیب خود خلاص شود. در این کشور علاوه بر خشونت، ارزش پول ملی بهشدت سقوط کرده و مبادلات در سطوحی از جامعه با دلار صورت میگیرد.
4ـ و بالاخره در ادامه پیگیری عملکرد رهبران آلوده به فساد در جهان پس از آنچه بر سر رؤسای جمهوری در برزیل و کره جنوبی آمد، حالا نوبت نخستوزیر رژیم صهیونیستی رسیده که متهم است از دو سرمایهدار یهودی و خارجی رشوه دریافت کرده است. در این خصوص پلیس اسرائیل در یکسال گذشته پرونده نتانیاهوی افراطی را پیگیری کرده است و گفته میشود که نامبرده قرار است بزودی بازجویی شود.
ترازمندی سال 2016 از جهات گوناگون نیاز به بررسی دارد و در طول آن اتفاقات زیادی روی داده که آنرا از دیگر سنوات متمایز کرده است. از آنجا که این سال در تقویم غرب به معنای مسیحی آن مصداق دارد از این منظر ما به مواردی از وقایع سال پیر مینگریم.
1ـ انتخابات آمریکا. با توجه به حجم عظیم تبلیغاتی ایالات متحده آمریکا، که فاتح دو جنگ بزرگ جهانی قرن گذشته بوده و نیزسرمایهگذاری هنگفت این کشور برای جهانی کردن ارزشهای آمریکایی، آنچه در انتخابات آمریکا رخ داد برملا کرد که بزرگترین قدرت اقتصادی نظامی دنیا بر خلاف آنچه تبلیغ میشده دارای همه ارزشهایی نبوده که الگوی زندگی دیگران قرار گیرد. همچنین معلوم شد که آمریکای صاحب انحصاری علم و تکنولوژی نمیتواند از نظر فنی یک انتخابات سالم برگزار کند و دیگران قادرند در نظم رأیگیری آن دخالت کنند. و باز اگر قرار باشد که حکومتها پیاده کننده و تبلوردهنده ارزشهای حاکم در یک جامعه باشند، آنچه با انتخاب دونالد ترامپ انجام گرفت خلاف این ادعا را نشان میدهد.
نکته مهم دیگر اینکه رأی دهندگان سطوح پایین جامعه آمریکا برای اعتراض به وضع موجود به یک میلیاردر رأی دادند زیرا دنیا تا قبل از انتخاب دونالد ترامپ عادت کرده بود که مردم اقشار پایین در جوامع بشری معمولاً به کسانی رأی دهند که در سطح آنها زندگی میکند و از درد و مشکلات آنها اطلاع داشته و از جنس خود آنها باشد. اینکه آقای ترامپی که در قصر طلایی زندگی می کند چگونه میتواند آرامبخش آلام بیکاران و فقرا در جامعه آمریکا باشد، خود جای سؤال دارد.
2ـ ابتکارات ولادیمیر پوتین. رئیس جمهوری روسیه در سالی که گذشت توانست با ابتکارات خود در مواجهه با بحران سوریه نه تنها از انزوایی که غربیها به او در مساله اوکراین تحمیل کرده بودند، خارج شود، بلکه با هوشمندی و توانمندی توانست به یکی از بازیگران اصلی در خاورمیانه تبدیل شود و حتی در قتل سفیر خود در ترکیه با شکیبایی که به خرج داد، به گونهای برخورد کند که از آن یک فرصت جدید برای سیاست خارجی روسیه بسازد.
حضور ناگهانی نظامی مسکو و بمبارانهای وسیع مواضع تروریستها در حلب و دیگر شهرهای سوریه و آزادسازی دومین شهر بزرگ سوریه به کمک متحدان دمشق وزن سیاسی روسیه را در جهان ترفیع داد و از قاهره تا آنکارا و دمشق تا تل آویو پوتین به اهداف سیاسی استراتژیک خود رسید.
استفاده از پایگاه هوایی «نوژه» در همدان برای پروازهای جنگندههای روسی و پهلوگرفتن ناوهای روسیه در بنادر ایرانی گرچه همگی در محدوده توافقهای دوجانبه انجام گرفت نیز از دستاوردهای سیاست خارجه آقای پوتین به شمار میآید و او میتواند با افتخار آنها را به رخ غربیها بکشد. اینکه جمهوری اسلامی تا چه حد بتواند در تعامل با روسیه در سوریه به اهداف بلندمدت خود دست یابد امریست که باید دید نوآوریهای پسابرجام سیاست خارجی ما چگونه بدان نائل خواهد شد.
3ـ خروج لندن از اتحادیه اروپا. گرچه خیلی از تحلیلگران بر این باورند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به اشتباهات دیوید کامرون نخستوزیر قبلی انگلیس برمیگردد با این حال بهرهبرداری بعدی سیاستمداران انگلیس از این واقعه و سر و سامان دادن به وضع اقتصادی خود و بر خورد کردن با دست باز در سیاست خارجی بخصوص در باز گشت به منطقه خلیجفارس از مهمترین وقایع سال گذشته بهشمار میرود.
انگلیسیها با مهارت کامل دارند به داخل کشور خود جذب سرمایه می کنند و در حالیکه در خیلی از کشورهای اروپا امر مسکن رونق چندانی ندارد پولهای چینی و روسی و عربی روانه لندن میشود و خانههای انگلیسی با قیمتهای گزاف به فروش میرسد این در حالیست که خود انگلیس میلیاردها دلار در جهان سرمایهگذاری فرامرزی دارد.
متأسفانه پایبندی به ارزشها از نظر دولت در این کشور نیز یک بار دیگر خدشهدار شده و پخش این خبر که حقوقدانان وزارت خارجه انگلیس اعلام کردهاند که میلیاردها پوند سلاح آنها که به عربستان فروخته شده علیه غیرنظامیان در یمن به کار نرفته کاملاً خلاف واقع است و نشان میدهد که وقتی منافع شرکتهای بزرگ در میان باشد، آنچه در این کشور مغفول واقع میشود، حقوق بشر است.
4ـ در گذشت فیدل کاسترو. فوت رهبر 90 ساله کوبا در 26 نوامبر برابر با 6 آذر، پایان داستان مردان بزرگ انقلابی مارکسیست جهان بود که رؤیای دستیابی به عدالت و آزادی را در مکتب فکریای جستجو میکردند که برابری در فقر را بر ستم اختلاف طبقاتی ترجیح میداد. مائوتستونگ در چین،هوشیمین در ویتنام و فیدل کاسترو در کوبا گرچه توانستند بسیاری از تبعیضها را در جامعه خود رفع کنند و در زمینه بهداشت و آموزش رایگان همگانی و با سواد کردن تودهها قدمهای بزرگی بردارند، اما جبر زمان و سیل تحولات به گونهای عمل کرد که در نهایت جانشینهای سیاسی آنان تن به نظامی دادند که چندین دهه در مذمت آن برای مردم خود تبلیغ کرده و داد سخن داده بودند.
گر چه برادر رهبر فقید کوبا برای فاصله گرفتن ازمارکسیسم اقتصادی آهسته قدم برمیدارد، اما با واقعگراییای که از خود در برقراری رابطه با همسایه بزرگ کوبا و استقبال از باراک اوباما درهاوانا در 21 مارس 2016 بروز داد، نشان از این حکایت دارد که کوبای انقلابی همسایه بزرگترین قدرت سرمایهداری جهان همان راهی را در پیش خواهد گرفت که بزرگترین کشور انقلابی جهان پس از دیدار مائوتستونگ با نیکسون در 21 فوریه 1972 اتخاذ کرد.
البته نباید فراموش کرد که علیرغم باز کردن آغوش رهبران این کشورها به روی سرمایههای آمریکایی و برقراری روابط با آمریکای امپریالیست حزب کمونیست از نظر سیاسی امنیتی کنترل کامل این کشورها را در زیر سلطه دارد.
5ـ حفظ محیط زیست. با کمال تأسف در سالی که گذشت زمین پربرکت ما از هر جهت چون گذشته توسط ساکنان خود غارت شد و موجودات زنده آن در زمین و هوا و دریا بیشتر به خطر انقراض نزدیک شدند. حاصل این افراط کاریها و زیادهروی آن شده است که اکنون در بسیای از نقاط جهان صدها میلیون انسان با بیآبی و کمآبی مواجه شده و مزارع کشاورزی خشک شده و حیوانات با مرگ تدریجی دست به گریبان شدهاند.
در کشور بزرگ برزیل که بزرگترین رود جهان در آن جریان دارد، اکنون در سواحل شرقی میلیونها نفر در خشکسالی پنج ساله به سر میبرند. مردابها و تالابها و دریاچههای زیادی در دنیا خشک شدهاند و در حالی که گردش خودروها در جادهها و دودکش نیروگاههای فسیلی هوا را مسموم میکنند، روزانه هزاران تُن زباله صنعتی سمی در طبیعت رها میشود و هزاران نفر در هوای غیرقابل تنفس با مرگ مبارزه میکنند و این آیه شریفه مصداق پیدا می کند که ظهرا الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس.
28 روز پس از آغاز سال نو مسیحی، سال چینی خروس شروع خواهد شد. گرچه خروس سحرخیز با بانگ صبحگاهی که سر میدهد برای بشر از ازمنه قدیم منادی طلوع صبح امید بوده است اما جنگی بودن جناب خروس آنهم در چین بزرگ این نگرانی را با خود میآورد که اگر در سال 2017 رابطه پکن واشنگتن همانند ارتباط پر تنش واشنگتن مسکو شود نباید امیدوار بود که جهان سال 2017 خیلی بهتر از دنیای 2016 باشد بهویژه اینکه در آستانه سال خروس یک خروس جنگی با کاکل زرد هم در کاخ سفید به تخت خواهد نشست.
منبع:روزنامه اطلاعات،1395،10،11