ریسک تداخل تجارت و سیاست

 «ریسک تداخل تجارت و سیاست»، «سه سناریوی سفر نهاوندیان»، «عاملان کندی مقررات‌زدایی»، «تجارت سنتی علیه استارت‌آپ‌ها»، «نخستین سیگنال اجرای توافق» و «قیمت دلار در نقطه سرگردانی» از مهمترین موضوع های اختصاصی روزنامه دنیای اقتصاد در شماره شنبه 20 آذر است.

**ریسک تداخل تجارت و سیاست

انتخاب دونالد ترامپ، علاوه‌بر ایجاد عوارضی نظیر نااطمینانی برای اقتصاد جهان و آمریکا، یک عارضه دیگر با عنوان «تضاد منافع» را در پی داشته است. حجم بالای دارایی‌های ترامپ، بهره‌برداری شخصی او از خلأهای قانونی در سال‌های گذشته و سکوت قوانین بالادستی، اصل جدایی فعالیت‌های تجاری از مسوولیت‌های عمومی و دولتی را به چالش کشیده است. روسای‌جمهوری آمریکا در سال‌های گذشته، از طریق تبدیل اموال به اسناد خزانه و گسترش سبد دارایی‌ها به کالاهای مختلف (متنوع‌سازی) تلاش کردند تضاد منافع شخصی با مسوولیت‌های عمومی را مدیریت کنند. اما میزان دارایی‌ها و تنوع فعالیت‌های ترامپ به‌گونه‌ای است که برخی معتقدند این روش‌ها در دوره جدید اثربخش نخواهد بود. 

واگذاری اموال در قالب «تولیت چشم بسته (blind trust)» یکی دیگر از روش‌ها برای تفکیک تجارت از سیاست است که به‌نظر می‌رسد با توجه به داوطلبانه بودن آن، ترامپ اهمیتی برای آن قائل نشود. از همین رو برخی معتقدند اصول تفکیک باید به قوانین و مقررات الزام‌آور تبدیل شود تا باعث حذف تعارض منافع در حوزه شخصی و عمومی شود. «دنیای اقتصاد» در کنار بررسی دردسرهای ترامپ برای اقتصاد و سیاست آمریکا، ضرورت بهره‌گیری از رویه‌های مشابه را در حوزه‌های داخلی مورد ارزیابی قرار داده است.

**سه سناریوی سفر نهاوندیان

محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور به سوئیس سفر کرده است. تحلیلگران سه سناریو را برای این سفر تشریح کرده‌اند. سناریوی اول گسترش روابط و مبادلات بانکی و ایجاد گشایش‌های جدید در این زمینه است؛ زیرا سوئیس مرکز بانکی جهان به‌شمار می‌رود. سناریوی دوم هم حفظ و تقویت مبادلات و گشایش‌هایی است که تاکنون شکل گرفته است. در توصیف سناریوی سوم هم گفته‌ می‌شود که نهاوندیان با توجه به اینکه سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران است، تلاش می‌کند در روزهای باقی‌مانده دولت اوباما، هرچه بیشتر برجام را تقویت و تحکیم کند.

** عاملان کندی مقررات‌زدایی

عمادالدین سخایی، سرپرست دفتر پایش و بهبود مستمر محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد، در گفت‌وگوی خود با «دنیای اقتصاد» به بررسی عوامل کندی حذف مقررات مخل می‌پردازد. او در این باره به دو مورد اشاره می‌کند. اول اینکه تضاد و دوگانگی آرا بین ذی‌نفعان برای حذف یک قانون یا مقرره موجب می‌شود معمولا مذاکرات و جلسات بی‌نتیجه بماند. از سوی دیگر برخی از آیین‌نامه‌ها نیازمند اصلاح قوانین مادر هستند. حال آنکه اصلاح برخی از همین قوانین مادر چند سال است که در دستور کار مجلس قرار گرفته اما به نتیجه نرسیده است. از این رو آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مرتبط با آن قانون نیز اصلاح نخواهد شد. 

**تجارت سنتی علیه استارت‌آپ‌ها

گسترش کسب‌وکارهای اینترنتی و اپلیکیشن‌های آن در گوشی‌های هوشمند با اعتراض صنوف سنتی مواجه شده است. درحالی‌که تقاضای خریداران به دلیل سهولت و دسترسی سریع‌تر به خدمات این نوع کسب‌وکارها در حال افزایش است برخی صنوف معتقدند ظهور این مدل از کسب‌وکار موجب کاهش منافع آنان شده است. این اعتراض‌ها در شرایطی بیان می‌شود که تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد استارت‌آپ‌ها در اقتصاد آن کشورها در حال رشد هستند و بسیاری از مصرف‌کنندگان با مراجعه به آنها خدمات موردنیاز خود را دریافت می‌کنند.

** نخستین سیگنال اجرای توافق

تنها حدود یک هفته پس از توافق اوپک بر سر کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای تولیدات این سازمان، عربستان اولین گام را برای اجرایی شدن توافق اوپک برداشت. روز پنج‌شنبه، آرامکو(شرکت نفت دولتی عربستان) در یادداشتی به خریداران خود اعلام کرد عرضه نفت در ماه ژانویه را کاهش خواهد داد. این پیام آرامکو را می‌توان نشان از اجرای توافق اوپک دانست. این اقدام عربستان در حالی انجام شده که همچنان درخصوص مشارکت کشورهای غیرعضو اوپک ابهاماتی وجود دارد. امروز کشورهای عضو اوپک با تولیدکنندگان غیرعضو اوپک برای کاهش تولیداتشان در مقر اوپک در وین مذاکره می‌کنند، با این حال تنها 5 کشور از 14 کشور غیرعضو دعوت شده به این نشست برای حضور اعلام آمادگی کرده‌اند. این موضوع موجب افزایش ابهام در بازار نفت شده که نوسانات شدید قیمتی را به همراه داشته است.

** قیمت دلار در نقطه سرگردانی

دلار که 2 روز در کانال 3هزار و 800 تومان قرار گرفته بود، در آخرین روز هفته گذشته وارد کانال 3 هزار و 900 تومان شد. روز پنج‌شنبه، شاخص ارزی با 13 تومان افزایش از مرز 3 هزار و 900 تومانی عبور کرد و به قیمت 3 هزار و 910 تومان رسید. با ثبت رشد روز آخر، میزان بازدهی هفتگی دلار به 2.5 درصد رسید. به گفته فعالان، رشد نرخ حواله درهم و تحرکات معامله‌گران فردایی از جمله عوامل اثرگذار در رشد قیمت پنج‌شنبه بودند. با وجود رشد روز آخر، نسبت به روند قیمت دلار در هفته جاری دید چندان مشخصی در بازار وجود ندارد. به گفته شمار زیادی از معامله‌گران فنی بازار، قیمت دلار در آخرین روز هفته در نقطه‌ای ایستاد که بیشتر حالت سرگردان دارد، چرا که همزمان امکان افزایش یا کاهش آن به طور تقریبا مساوی در روز شنبه وجود خواهد داشت.