دوپینگ ارزی بورس تهران

این واکنش مثبت تحت تاثیر بهبود سودآوری شرکت‌های صادراتی رخ داده است. از همین رو ارزش گروه‌های صادرات‌محور با جهش قابل توجهی روبه‌رو شد. در ابتدای پاییز، رشد قیمت جهانی کالاها از صنایع بزرگ بازار سهام کشورمان حمایت می‌کرد؛ روندی که باعث شد شاخص سهام در این مدت بتواند از سطح 76 هزار واحدی تا 80 هزار واحد رشد کند. طی هفته‌های اخیر نیز افزایش نرخ دلار به‌عنوان دیگر بال بهبود سودآوری این گروه‌ها، اثر خود را ابتدا در قیمت محصولات بورس کالا و در معاملات دیروز در بورس اوراق گذاشت.

بورس تهران روز گذشته با رشد 749 واحدی همراه شد و بیشترین رشد از 8 آبان ماه را تجربه کرد. با قرار گرفتن این نماگر در سطح 80 هزار و 830 واحدی نه تنها بورس تهران از کمند زیان نجات یافت بلکه رشد 0.76 درصدی نیز در کارنامه سال 95 این بازار به ثبت رسید. با وجود رشد بیش از 0.9 درصدی شاخص کل، شاخص کل هم وزن تنها رشد 0.2 درصدی را تجربه کرد. موضوعی که به روشنی حکایت از تحرک نقدینگی بازار در گروه‌های بزرگ بازار دارد. در معاملات دیروز نیز 6 نماد با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص را نمادهای گروه فلزی-معدنی تشکیل داده بودند که در مجموع 425 واحد از رشد این نماگر را به دوش کشیدند. 

پس از رشد قابل توجه قیمت کالاها به خصوص فلزات در بازارهای جهانی و ثبات نسبی سطوح قیمتی به دست آمده در این بازارها، نرخ دلار نیز طی هفته‌های گذشته جهش داشت. در حالی‌که انتظار برگشت قیمت جهانی کالاها و همچنین نزول نرخ دلار طی هفته گذشته وجود داشت، اما نشانه‌ها از پایداری نسبی شاخص این بازارها باعث واکنش مثبت سرمایه‌گذاران به سهام شرکت‌های کالایی به خصوص گروه فلزی و معدنی شد. همچنین رشد قیمت فولاد و مس در بورس کالا نیز در استقبال خریداران موثر بود. در این میان گرچه صف‌های خرید طولانی تا میانه معاملات در این نمادها وجود داشت، اما این صف‌ها تا پایان معاملات عرضه شد و حتی قیمت آخرین معاملات نسبت به میانگین قیمت روزانه افت کرد. 

این موضوع عامل فشار بر قیمت سهام در معاملات امروز خواهد بود. عرضه‌های سنگین را نیز می‌توان ناشی از نگاه معامله‌گران به نسبت‌های بالای قیمت به درآمد و همچنین نیاز به تعدیلات سنگین سودآوری برای توجیه خرید سهام دانست.

**سیگنال مثبت بازار جهانی

معاملات دیروز بازار سهام با دریافت دو سیگنال مثبت رشدی قابل توجهی را تجربه کرد. موضوعی که بخشی از آن به رشد ماه‌های اخیر قیمت‌ کالاها در بازارهای جهانی برمی‌گردد و بخش دیگر آن به افزایش نرخ دلار در بازار داخل مربوط می‌شود. با نگاهی به روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی متوجه می‌شویم که رشد قیمت فولاد خودنمایی می‌کند. بر این اساس دیروز قیمت ورق‌های فولادی گرم در بازار آسیا 7 دلار، در چین 5 دلار و در اروپا 10 یورو افزایش یافت. در منطقه Cis قیمت اسلب فولادی 3 درصد رشد کرد و به 415 دلار در تن رسید. 

میلگرد آجدار با 2.3 درصد رشد به 420 دلار رسید. قیمت مس و روی اما تا حدودی تعدیل شد. بر این اساس دیروز بهای مس با افت 0.7 درصدی در محدوده 5700 دلار در هر تن قرار گرفت و روی نیز با کاهش 0.5 درصدی در سطح 2755 دلار در هر تن معامله شد. با این حال همچنان قیمت فلزات در بازارهای جهانی نسبت به سال گذشته و همچنین ماه‌های اخیر رقم‌های بالایی را نشان می‌دهد.

**رشد کالایی‌ها بر مدار دلار

در این میان رشد پرشتاب هفته گذشته نرخ دلار در بازار آزاد نیز مزید بر علت شده است. نرخ دلار که طی هفته‌های گذشته به‌صورت ثانیه‌ای رشد می‌کرد، در چند روز اخیر در سطوح 3900 تومان جا خوش کرده است و تمایلی به حرکت در مسیر نزولی از خود نشان نمی‌دهد. در شرایط کنونی سیاست دستوری و ایجاد شوک نزولی به ارز نیز از سوی دولت و بانک مرکزی برای تعدیل نرخ دلار مشاهده نمی‌شود. اثر نوسانات نرخ دلار بر سودآوری شرکت‌های بورسی کاملا مشخص است.

در صورتی که یک بنگاه اقتصادی برای تامین مواد اولیه، خرید تجهیزات و تکنولوژی تولید از تقاضاکنندگان ارز باشد، تغییرات نرخ ارز می‌تواند برنامه‌های تولیدی این شرکت‌ها را دستخوش تغییراتی کرده و بهای تمام شده محصولات تولیدی این دسته از بنگاه‌ها را افزایش یا کاهش دهد. موضوعی که طبیعتا ارزش سهام این شرکت‌ها را نیز دچار نوساناتی می‌کند. افزایش نرخ ارز منجر به افزایش میزان بدهی خارجی، از سوی این شرکت‌ها می‌شود.در مقابل افزایش نرخ ارز برای شرکت‌های کالایی بورس تهران، اثری مثبت در پی دارد. 

نرخ‌گذاری محصولات این شرکت‌ها اثر مستقیمی بر نرخ دلار دارد. بر این اساس در صورت رشد نرخ دلار، محصولات تولیدی این شرکت‌ها با قیمت بالاتری به فروش رفته و سودآوری بیشتری نصیب آنها می‌شود. این موضوع درخصوص نیمی از شرکت‌های بورسی صدق می‌کند (دسته کالایی).

نرخ دلار طی هفته‌های گذشته رشدهای چشمگیری را به ثبت رسانده است. در این شرایط رئیس کل بانک مرکزی که این روزها به دلیل افزایش افسارگسیخته قیمت انواع ارز و به ویژه دلار زیر تیغ منتقدان سیاست‌های اقتصادی و ارزی دولت قرار دارد، برای مهار رشد دلار این بار دست به دامن شرکت‌های پتروشیمی کشور شده تا به مدد تزریق ارز ناشی از صادرات محصولات پتروشیمی در بازار، سر و سامانی به نرخ ارز بدهد. 

ولی‌الله سیف با بیان اینکه آرامش در بازار ارز به شیوه دستوری امکان‌پذیر نیست، اظهار کرد: بانک مرکزی درصدد است این آرامش با منطق‌های اقتصادی و با تصمیم‌گیری‌های درست و اصولی در بازار نهادینه شود، به‌طوری که با ثبات و پایدار باشد و بر اساس متغیرهای واقعی اقتصادی شکل گیرد. وی از واحدهای فعال پتروشیمی در بازار درخواست کرد تا با توجه به سهم عمده‌ تامین ارز کشور توسط آنها، با عملکرد درست توام با انضباط، نیاز نقدینگی خود را در پایان امسال بدون ایجاد نوسان در بازار ارز تامین کنند. در هفته گذشته نیز رئیس کل بانک مرکزی به تلاش برای تعدیل نرخ دلار اشاره کرده بود. این موضوع می‌تواند بر نرخ دلار اثر منفی داشته باشد. با این حال شواهد به این موضوع اشاره دارد که احتمال ریزش شدید نرخ دلار اندک است.

**ذره‌بین بورس روی بورس کالا

سیگنال مثبت ناشی از دلار 3900 تومانی همچنین رشد قیمت فولاد در بازار جهانی در بورس کالا نیز موثر بوده است. طبیعتا جهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی خود را در صورت‌های مالی شرکت‌های ذی‌نفع نشان می‌دهد. در این میان رشد قیمت محصولات برخی نمادها در گروه‌هایی همچون فلزی‌ها به گروه‌های دیگر بازار نیز تسری پیدا می‌کند. به‌عنوان مثال با رشد شمش فولاد خوزستان انتظار رشد قیمت محصولات سنگ آهنی نیز وجود دارد. 

این موضوع می‌تواند اثر مثبتی در صورت‌های مالی «کگل» و «کچاد» داشته باشد. علاوه بر این نماد برخی گروه‌های سرمایه‌گذاری نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. شرکت‌هایی همچون شرکت سرمایه‌گذاری امید و توسعه معادن و فلزات که در پرتفوی خود سهام این شرکت‌های معدنی را دارند نیز وارد این گردونه رشد شدند.

**در بازار چه گذشت؟

نماگر بورس تهران معاملات روز سه‌شنبه را با رشد 749 واحدی به پایان رساند و در سطح 80 هزار و 830 واحدی قرار گرفت. روز گذشته (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد دادوستد یک میلیارد و 190 میلیون سهمی در حدود 64 هزار نوبت معاملاتی بودیم تا ارزش کل معاملات این روز بازار سهام حدود 340 میلیارد تومان شود. بررسی‌های «دنیای ‌اقتصاد» نشان می‌دهد حجم و ارزش معاملات این بازار نسبت به میانگین یک روز قبل به ترتیب حدود 36 و 40 درصد رشد کرده است. 

تعداد معاملات نیز در همین بازه زمانی با رشد حدود 21 درصدی مواجه شد. معاملات مثبت در نمادهای زیرمجموعه فلزی و معدنی سبب شد تا شاخص کل بورس در مسیر صعودی قرار گیرد. در این میان نماد معاملاتی شرکت‌های ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان، معدنی و صنعتی گل‌گهر، معدنی و صنعتی چادرملو و فولاد خوزستان بیشترین نقش را در روند روز گذشته بورس تهران بر عهده داشتند. عنوان بیشترین افزایش قیمت در این روز به ترتیب به نام نماد معاملاتی شرکت‌های باما، پتروشیمی خارک، کشت و صنعت پیاذر، عمران و توسعه فارس و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی ثبت شد. در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های لعابیران، سیمان سپاهان، سامان گستر اصفهان، سیمان بهبهان و توسعه شهری توس گستر بیشترین کاهش قیمت سه‌شنبه بورس را به خود دیدند.

*منبع: روزنامه دنیای اقتصاد، 1395.9.17