در ابتدای دولت یازدهم و به منظور چابک و کوچکسازی دولت برخی از ردیفهای دستگاههای اجرایی دولتی از جمله مشاورین وزرا در امور زنان و خانواده که میتوانست نقش اجرایی برای معاونت زنان و سیاستهای آن ایفا کند حذف شد و اکنون پس از سه و نیم سال دوباره صحبت از احیای آن به گوش میرسد تا شاید این بازوان اجرایی در سال آخر فعالیت دولت بتوانند اندکی از شاخصهای توسعه زنان را در سطح جهان بهبود دهند.
سودابه رادفر مسئول امور زنان و خانواده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه این یادداشت می نویسد: معاونت زنان را که یکه و تنها با انواع مطالبات و توقعات روبروست، برای خروج وضع ایران از آخرین ردهها در گزارش شکاف جنسیتی 2015 با فعالیتهایشان مساعدت کنند تا شاید کمی یارای مقابله با کشورهای دفعتاً توسعه یافته در حوزه زنان و خانواده را بیابند. کشورهایی مانند کره جنوبی که اخیرا مورد بازدید هیأت ایرانی قرار گرفت و هر بییندهای را از حجم پیشرفت و بهبود همه شاخصها شگفتزده میکند.
کره جنوبی یکی از پدیدههای توسعه همه جانبه در دنیای امروز است. این کشور که شباهتهای بسیار زیادی با ایران داشت، در مدتی کمتر از 50 سال توانست وضع خود را در شاخصهای گوناگون چنان جهش چشمگیری دهد که از یک کشور جهان سومی به یک کشور صنعتی و حتی یکی از قطبهای صنعتی دنیا تبدیل شود.
این کشور در کنار رشد صنعتی و اقتصادی، در حوزه زنان هم به صورت ملموسی دارای رشد بوده است. به عنوان مثال نرخ اشتغال زنان از زیر 10 درصد در سال 2000 به 53 درصد در سال 2014 رسیده است، اما در حالی که در تمام دنیا برای رشد فقط یک درصد از هر یک از شاخصهای اقتصادی و اجتماعی، زمان و بودجه زیادی صرف میشود، کره جنوبی چگونه توانسته است به چنین حدی از توسعه به ویژه در حوزه زنان دست یابد؟ حتی در شاخصهای اقتصادی هم تولید ناخالص سرانه کره 27000 دلار است. این رقم در سال 1960 فقط 87 دلار بوده است و این یعنی یک جهش.
آنچه که مشخص است این دولت با صرف بودجه و حمایت بسیار زیاد در امور زنان و خانواده تلاش کرده است نابرابری جنسیتی را در این کشور کاهش دهد. به همین منظور با تشکیل وزارت برابری جنسیتی در اموز زنان و خانواده با بودجه سالانه کلان با حدود 300 نفر نیروی انسانی فقط در بخش ستادی وزارت زنان و خانواده به همراه بخش خصوصی توانسته است یکی از موفق ترین دستگاههای دولتی کشور باشد؛ موضوعی که در دیدارها و گفتگوهای وزیر برابری جنسیتی این کشور در ملاقاتی که در حاشیه برنامه «توسعه حرفهای زنان 2016» در سئول با نمایندگان ایران و دیگر کشورها برگزار شد؛ بارها به آن اشاره شده است لازم به ذکر است وزارت برابری جنسیتی در امور زنان و خانواده در کره از سال 2011 ایجاد و در چشم انداز برنامه استراتژیک آن فقط یک جمله نوشته شده است: «تضمین شادی زنان، خانوادهها و جوانان».
بودجه سالانه وزارتخانه زنان 0.17درصد از کل بودجه کشور و به رقم 646 بیلیون وون کره معادل حدود 646 میلیون دلار است.
این در حالی است که معاونت زنان ریاست جمهوری فقط حدود 70 نیرو در حوزه ستادی خود دارد و بودجه آن کمتر از 10 درصد بودجه وزارت برابری جنسیتی کشور کره جنوبی است.
با این توصیف چگونه میتوان انتظار داشت این معاونت بتواند به بهترین شکل به اهداف و شرح وظایف تعریف شده خود جامه عمل بپوشاند و هر ساله چند 10 برنامه و سند بالادستی برای اجرا به آن واصل میشود پر از جملات پرطمطراق و مملو از چشم اندازها و مأموریتهای آنچنانی. پس باید از مظلومیت معاونت زنان ریاست جمهوری گفت که با وجود تبدیل به یک معاونت در عمل حتی از یک سازمان زیر مجموعه شهرداری تهران هم کوچکتر و دارای امکانات به مراتب کمتر است.
معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری که در ابتدای دولت برای چابک سازی دولت، عملا با حذف مشاوران وزرا و دستگاههای اجرایی نیز که میتوانستند بازوان اجرایی آن مرکز باشند هم مواجه شد، قدم به کارزاری گذاشت که در انتهای دولت یازدهم امیدوار است حداقل جایگاه مشاوران دستگاهها را احیا کند.
اگرچه اکثر وزرا با به کار گماردن فردی صرفاً از خود گذشته با عناوین مشاور، مسئول یا حتی نماینده امور زنان که اغلب سمتی مدیریتی غیر از امور زنان دارد؛ توانستند تا حدودی به امور زنان و خانواده کمک کنند، اما مسئولیت صرف بدون چارت و ردیف سازمانی، بدون بودجه مشخص و بدون نیروی انسانی، صرفاً عدم تناسب مسئولیت و اختیارات را به ذهن متبادر ساخت که چندان نتوانست راهگشا باشد و در سال آخر دولت نگاههای فعالان امور زنان و خانواده به برنامه ششم توسعه و احیای مجدد این پست سازمانی است برای اینکه کره جنوبی و امثال آن دیگر یک آرمان نباشد و معاونت زنان ریاست جمهوری تا این حد مظلوم و مورد ادعا!
*منبع: روزنامه اطلاعات 1395.9.03