روزنامه آرمان در صفحه سیاست به بهانه ارایه نخستین گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرایی شدن برجام، به گفت وگویی با سیدجلال ساداتیان پرداخت.
روزنامه آرمان در صفحه سیاست به بهانه ارایه نخستین گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرایی شدن برجام، به گفت وگویی با سیدجلال ساداتیان پرداخت.
در این گفت وگو که در شماره سه شنبه 11 آبان 1395 هجری خورشیدی با تحلیلگر مسایل سیاست خارجی منتشر شد، آمده است: بیش از یکسال و اندی از انعقاد توافق «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام می‌گذرد. در این مدت جمهوری اسلامی ایران نشان داده که به تعهدات مندرج در بندهای توافقی که حصولش سال‌ها زمان برد، پایبند است. طرف‌های مقابل هم کم و بیش تلاش کردند تا به اصول این توافق مشترک عمل کنند.
با این‌همه عده‌ای موسوم به دلواپسان درصدد هستند تا از بند بند برجام این نکته را خارج کنند که ایران نه تنها در توافق چیزی به دست نیاورده، بلکه امتیازات بسیاری هم به طرف مقابل واگذار کرده است. این در حالی است که گذشت زمان و رفع تدریجی تحریم‌ها نشان داده که ایران نه تنها در این مذاکرات امتیازی از دست نداده، بلکه امتیازات بسیاری به دست آورده که طرف‌های غربی هم به آن معترفند. به بهانه ارائه نخستین گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرایی شدن برجام که مشتمل بر بررسی عملکرد شش ماهه اول کلیه طرف‌های دخیل در برنامه جامع اقدام مشترک است، «آرمان امروز» به گفت‌وگو با سید‌جلال‌ساداتیان تحلیلگر مسائل سیاست خارجی پرداخته است.
** گزارش 6 ماهه اول روند اجرای برجام را که به سمع و نظر نمایندگان بهارستان رسید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گزارشی که در مجلس قرائت شد، دال بر این است که برجام به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته است. در این گزارش مشخص شد که اروپایی‌ها بیشتر از آمریکایی‌ها به این تعهد عمل می‌کنند و تا حدودی بهتر جلو آمده‌اند. البته در جاهایی نیز اشکالاتی وجود دارد که برخی از این اشکالات به تعارض تحریم‌های قبلی یعنی تحریم‌های ناشی از موضوع حقوق بشر و تحریم‌های ناشی از تروریسم که به ایران نسبت داده شده، با موضوع تحریم‌های هسته‌ای برمی‌گردد.
بر این اساس برخی از تحریم‌های هسته‌ای لغو و برداشته شده اما تحریم‌های مرتبط با موضوعاتی مانند حقوق بشر و تروریسم به قوت خود باقی است. علاوه بر این، دستگاه‌های اجرایی آمریکایی و شرکت‌های وابسته یا حتی غیر وابسته در قبال برقراری ارتباطات و معاملات تجاری با ایران احتیاط می‌کنند و نمی‌خواهند دچار مشکل شوند. راجع به «ابعاد احتمالی نظامی» یا PMD نیز اتهاماتی به ایران وارد شده بود، مبنی بر اینکه فعالیت‌های نظامی ایران مغایر با فعالیت‌های صلح آمیز است که برجام موفق شد نقطه پایانی بر آن اتهام زنی‌ها باشد. در مجموع تمام تحریم‌های ثانویه را رئیس‌جمهور آمریکا علیه ایران لغو کرد و پس از آن نیز تایید شد که ایران تعهدات خود را انجام داده است.
** مطابق با گزارش قرائت شده در پارلمان، دقیقا تحریم‌ها در کدام حوزه‌ها رفع یا برداشته شده اند؟
اگر بخواهیم وارد جزئیات و نوع فعالیت‌ها شویم، می‌توان گفت که تولید آب سنگین اراک فعال نگه داشته شده و امکان فروش آب سنگین ایران نیز تا مازاد سقفی که تعیین شده است وجود دارد. درباره فروش نفت، تحریم‌های مالی و بانکی، بیمه‌ای، معاملات نفتی و پتروشیمی، کشتیرانی، امور بندری و تجارت فلزات گرانبها و بحث خودروسازی تحریم‌ها لغو شده است.
همچنین با لغو تحریم‌ها میزان صادرات نفت ایران نیز به بیش از دو میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. پول‌های ایران نیز که محدود شده بود آزاد شده و بخشی از آن وارد کشور شده است. علاوه بر اینها کالاهایی که ایران با چند برابر قیمت خریداری می‌کرد نیز اکنون با قیمت مناسب وارد کشور می‌شود. بر این اساس گزارش شش ماهه اول برجام که در صحن علنی مجلس قرائت شد، مجموعا گزارش مثبتی بود.
** برخی معتقدند در اجرای برجام ایران کاملا به تعهدات خود پایبند بوده اما طرف آمریکایی‌ها در برخی موارد برجام را نقض کرده و به تعهدات خود عمل نکرده است، تحلیل تان راجع به این گزاره چیست؟
ما اکنون در موضع دفاع از آمریکا نیستیم. آمریکا طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت متعهد است توافقاتی که در برجام حاصل شده است را به اجرا درآورد. ایران نیز مدعی است که همه گام‌های لازم را برداشته اما در مقابل آمریکا به تعهدات خود عمل نکرده است. همچنین وقتی وارد جریاناتی که در آمریکا اتفاق افتاده است می‌شویم، می‌بینیم که دولت فعلی که طرف مذاکره با ایران است علاقه‌مند بوده و هست که همه موانع را مرتفع کند. بخشی از این موانع مربوط به تعارضاتی است که در قطعنامه‌ها و تحریم‌های قبلی علیه ایران وجود داشته است؛ مسائلی ادعایی مربوط به حقوق بشر و تروریسم. این دسته از موانع همچنان به قوت خود باقی است اما در تبلیغات می‌گویند همه تحریم‌ها برداشته شده است.
** با اینکه غربی‌ها به رفع تحریم‌های مالی و بانکی ایران اشاره می‌کنند اما هنوز بسیاری از موسسات مالی و بانک‌های غربی در ارتباط و تعامل با ایران تردید دارند، این تردید دقیقا ناشی از چیست؟
در دوران تحریم برخی موسسات و بانک‌هایی که با ایران کار می‌کردند دچار جریمه‌های سنگینی شدند و طبیعی است که چشمشان ترسیده است که مجددا مشمول تحریم‌ها شوند. این موسسات و بانک‌ها می‌خواهند که همه‌چیز صریح و شفاف رفع شود تا با خیال راحت کار کنند. باید تاکید کرد که این مورد نیز مستقیم به دولت آمریکا مربوط نمی‌شود. نکته بعدی مربوط به لابی صهیونیست‌ها و اعراب مخصوصا عربستان در آمریکا است.
قدرت ناشی از کنگره آمریکا اعم از مجلس نمایندگان و مجلس سنا و همچنین آیپک فشار می‌آورد بر موسسات و نهادهای مالی تا مانع از برقراری مناسبات با ایران شوند. اینها همان دلواپسان خارجی برجام هستند که خواهان عملیاتی و اجرایی نشدن برجام‌اند. این دسته همه تلاش خود را مصروف می‌کنند تا مانع موفقیت برجام شوند و آن را در مسیر شکست قرار دهند.
یکی از این افراد دونالد ترامپ است که در مناظرات انتخاباتی خود تاکید کرده برجام را پاره خواهد کرد اگرچه این اظهارات پایه منطقی و عملی ندارد، با این حال می‌شود گفت که دلواپسان خارجی برجام چنین نگرش و رویکردی دارند. بر این اساس آمریکا و دیگر طرف‌های توافق برجام ملزم و مکلف به تعهد به اصول و مبانی برجام هستند و در این زمینه جای شک و شبهه‌ای نیست.
*منبع: روزنامه آرمان
نظر شما
