روزنامه همشهری در صفحه بین الملل به گفت و گو با سائولی نینیستو پرداخت و نوشت: یک هفته پر از دیدارهای سیاسی و اقتصادی؛ تهران پاییزی، این هفته میزبان هیأت های سیاسی و اقتصادی از ونزوئلا و بوسنی و هرزگوین بود. رئیس جمهور فنلاند نیز شامگاه دوشنبه در صدر یک هیأت عالی رتبه وارد تهران شد.
در این گفت و گو که در شماره چهارشنبه پنجم آبان 1395 خورشیدی با رییس جمهوری فنلاند انتشار یافت، می خوانیم: روز گذشته در میانه دیدارهای رسمی رئیس جمهور فنلاند در نخستین روز از سفر دوروزه اش به تهران، با او به گفت وگو نشستیم. از نینیستو که یکی از کهنه کارترین سیاستمداران فنلاند و اروپاست، در مورد روابط کشورش با روسیه و اتحادیه اروپا و همچنین آینده روابط دوجانبه با ایران پرسیدیم.
**آقای رئیس جمهور، سال آینده جمهوری فنلاند صدمین سالگرد استقلالش را جشن می گیرد. مهم ترین موفقیت کشورتان را طی سال هایی که دموکراسی بر فنلاند حاکم بوده چه می دانید؟
خب، 100سال پیش ما یک کشور فقیر بودیم؛ خیلی فقیر. پس از استقلال، درگیر جنگ های داخلی شدیم اما پس از آن رفته رفته همانطور که گفتید دمکراسی در کشور ما حاکم شد. یکی از مهم ترین رخدادهای 100ساله اخیر فنلاند این است که کشور ما نخستین کشوری بود که همزمان به زنان، هم حق رأی داد هم حق انتخاب شدن. این به اعتقاد من بسیار مهم است. کم کم مردم فنلاند یاد گرفتند که به هم اعتماد کنند؛ به دمکراسی و نظام پارلمانی اعتماد کنند. با تکیه به همین ها بود که ما توانستیم در طول جنگ جهانی یعنی زمانی که اتحاد شوروی به فنلاند حمله کرد، همچنان استقلال مان را حفظ کنیم. ملت فنلاند در کنار هم بودند و این مهم میسر شد.
در فنلاند اهمیت زیادی به آموزش داده می شود. آموزش در کشور ما رایگان و اجباری است. طی این سال ها، آن کشور فقیر به یک کشور مرفه تبدیل شده است و این را مدیون دمکراسی و اعتماد به یکدیگر هستیم؛ آموزش صحیح هم پشتوانه این دو بوده است. فارغ از اینها، مردم ما، مردم پرکاری هستند؛ در قبال خانواده و جامعه شان مسئولیت هایشان را به درستی انجام می دهند. بنابراین امروز ما در چنین جایگاهی قرار گرفته ایم.
**100سال از زمان استقلال شما از روسیه گذشته است، اما به نظر می رسد همچنان یکی از مهم ترین چالش های شما در سیاست خارجی مسئله روسیه است.دقیقا بین 2کشور چه می گذرد؟ نگرانی های شما در ارتباط با روس ها چیست؟
قبل از هر چیز باید بگویم که ما هیچ مشکل جدی با روسیه نداریم. ما بیش از هزار و 300کیلومتر مرز مشترک با این کشور داریم و روسیه بزرگ ترین همسایه ماست. حفظ روابط دوستانه با همسایگان هم در روابط میان کشورها کاملا طبیعی است. اساسا ما به دنبال تنش با هیچ یک از همسایگان مان نیستیم. این شرایطی است که هم اکنون بین 2کشور حاکم است.
**یعنی با موضع گیری های تندی که از سوی رسانه های روسیه علیه فنلاند به راه افتاده و با طرح موضوع نقض حریم هوایی کشورتان توسط جنگنده های روسیه مشکلی ندارید؟
قطعا با این موضوع مشکل داریم. ببینید جنگنده های روسیه طی سال جاری 2بار حریم هوایی ما را نقض کرده اند که هر دو هم در یک روز اتفاق افتاده است. اما دلیل آن به نظر می رسد این باشد که فضای عبوری از خلیج فنلاند بسیار باریک است. روس ها در حال انتقال موشک هایشان بودند و چندین جنگنده در این ماجرا شرکت داشتند و به همین دلیل این اتفاق افتاده است. با این حال، آنها باید به حریم هوایی ما احترام می گذاشتند. همزمان حریم هوایی استونی نیز نقض شد که نباید این اتفاق می افتاد. فنلاندی ها آدم های پیچیده ای نیستند و پیچیده هم فکر نمی کنند. ما بلافاصله عکس العمل نشان دادیم اما در عین حال متوجه بودیم که این اتفاق عمدی نبوده است.
**در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، سرانه هزینه های نظامی فنلاند بالاتر از بقیه است. دلیلش چیست؟
بالاترین نیست، اما یکی از بالاترین هاست. تعداد نیروهای نظامی ما نیز بسیار بالا است. ما یکی از بزرگ ترین نیروهای ذخیره اروپا را هم داریم؛ بزرگ تر از آلمان. خدمت نظام وظیفه در فنلاند برخلاف بسیاری از کشورهای اروپایی اجباری است. ممکن است خیلی ها بگویند دهه هاست در اروپا صلح حاکم است؛ بنابراین، برای حفظ چنین ارتش و نیروی نظامی دلیلی وجود ندارد. اما خیر، ما فنلاندی ها این چنین به قضایا نگاه نمی کنیم. ما می خواهیم یک ارتش قوی داشته باشیم. این، هم برای ما خوب است هم برای متحدان ما؛ البته اگر اتفاقی بدی بیفتد.
**روابط میان آمریکا و روسیه و بهتر بگویم روابط میان غرب و روسیه در موضوعات مختلف بین المللی بسیار پرتنش پیش می رود؛ شما این شرایط را چگونه می بینید و فنلاند کجای این کشمکش هاست؟
خب، ما در این کشمکش ها دخالتی نداریم. اما در چارچوب اتحادیه اروپا، موضع خود را داریم. از جانب خودمان و در قالب اتحادیه اروپا، آشکارا اقدامات روسیه در اوکراین را محکوم کرده ایم و در تحریم هایی که علیه روسیه وضع شده هم شرکت داشته ایم. موضع ما در این رابطه مشخص است. در مورد سوریه هم بمباران غیرنظامیان را محکوم کرده ایم. ما دیدگاه های مان را خیلی شفاف به روس ها اعلام می کنیم. آنها هم دیدگاه های خودشان را دارند. اما به هر حال همانطور که گفتم با وجود دیدگاه های متفاوت، نباید فراموش کنیم که ما همسایه هستیم و باید بتوانیم با هم تعامل داشته باشیم.
**اتحادیه اروپا در2سال گذشته با بحران هایی مواجه شد که بی سابقه بوده است؛ بحران مالی یونان، بحران پناهجویان و اخیرا هم خروج بریتانیا از اتحادیه. در همه این موارد دنیا صدای واحدی از اتحادیه اروپا نشنید. برخی می گویند اینها نشانه ضعف اتحادیه اروپاست و این سازمان به سمت انحلال پیش می رود. در اتحادیه اروپا بعضی ها هم هستند که ساز مخالف می زنند. یکشنبه همین هفته، ویکتور اوربن، نخست وزیر مجارستان گفت: «ما نمی خواهیم یک ایالات متحده اروپا بسازیم و آن را جایگزین یک اتحاد متشکل از ملت های آزاد کنیم.» نظر شما چیست؟
قبل از هر چیز باید بگویم که بدون شک ما به اتحادیه اروپا نیاز داریم؛ هم فنلاند و هم همه کشورهای عضو. اما سؤال این است که چطور باید این اتحادیه را حفظ کرد. شما به اظهارنظرهای برخی کشورهای اروپای شرقی اشاره کردید. آنها باید به خودشان یادآوری کنند که چقدر از اتحادیه اروپا نصیب شان شده است. اتحادیه اروپا هم اشتباهاتی کرده است اما نباید فراموش کرد که کشورها چقدر از وجود این اتحادیه بهره برده اند. به اعتقاد من، اتحادیه اروپا روزهای پرتنشی را می گذراند. باید چند قدم به گذشته بازگردیم و ببینیم چرا کمیسیون اروپایی و اتحادیه اروپا شکل گرفتند.
پاسخ خیلی مشخص است. چند عامل اصلی وجود دارد؛ صلح، آزادی و دمکراسی. باید به شهروندان اروپایی خاطرنشان کنیم که اتحادیه اروپا امنیت شما را تأمین کرده است. مردم در غرب اروپا از تروریسم می ترسند و مردم در شرق اروپا از روسیه. امنیت یک دغدغه مشترک است. با همکاری های بیشتر در چارچوب اتحادیه اروپا می توان این دغدغه های امنیتی را بهتر پاسخ داد. آن عوامل اصلی را که اشاره کردم نباید فراموش کرد. انسان خیلی زود به داشته هایش عادت می کند و آنها را فراموش می کند. باید این داشته ها را به افراد یادآوری کرد.
**هم اکنون سطح مبادلات تجاری ایران و فنلاند بسیار پایین است. صادرات شما به ایران چیزی حدود 98میلیون دلار در سال است و صادرات ایران به فنلاند کمتر از یک میلیون دلار. چه شرایطی را پیش روی روابط اقتصادی 2کشور می بینید؟ آیا ایران را بازار جدیدی برای محصولات تان می بینید یا به دنبال سرمایه گذاری در ایران هستید؟
در ایران تمایل زیادی به سرمایه گذاری خارجی وجود دارد. شرکت های فنلاندی حتما در ایران سرمایه گذاری خواهند کرد. ما به دنبال یک موقعیت برد-برد در روابط مان با ایران هستیم. بنابراین در چنین شرایطی اگر از روابط اقتصادی سخن می گوییم باید بر این اساس باشد. اقتصاد ایران در حال شکوفایی است و ما این را درک کرده ایم. سالانه ایرانی های زیادی به فنلاند سفر می کنند، در مقابل بسیاری از مردم فنلاند هم برای دیدن ایران به این کشور سفر می کنند. تلاش داریم شرکت های ایرانی و تولیدات ایران را هم به فنلاندی ها معرفی کنیم. در سفری که چندماه پیش آقای ظریف و هیأت تجاری همراه به هلسینکی داشتند قدم هایی برداشته شد و تلاش ما تقویت این روند است. تأکید می ک نم که ریشه های فرهنگی کشور شما بسیار غنی است و گردشگری ایران برای ما اهمیت زیادی دارد.
**مقام های دولت ایران می گویند قدرت های طرف مذاکره در توافقنامه هسته ای به برخی تعهدات شان عمل نمی کنند. مثلا تجار ما در زمینه روابط بانکی برای ارتباط با تجار کشورهای دیگر مشکلاتی دارند. نظر شما چیست و چطور می توانید برای حل این مشکلات کمک کنید؟
همه طرف های دخیل در توافقنامه هسته ای باید به تعهدات شان عمل کنند. در مورد مشکلات بانکی هم باید بگویم نمایندگان رئیس بانک مرکزی فنلاند را با خودم به تهران آورده ام. بین مقام های بانک مرکزی 2کشور مذاکراتی در جریان است تا راه حلی برای برون رفت از این شرایط پیدا کنند. برقراری روابط بانکی اساس روابط تجاری است و مشکلات موجود باید حل شود. اما فراموش نکنید که بخشی از این مشکلات مربوط به تحریم ها نیست. قوانین مالی بین المللی بسیار سختگیرانه است و کشورها باید در این زمینه شفافیت مالی را رعایت کنند. بانک ها خصوصا بانک های بزرگ نگرانی هایی در این رابطه دارند.
**اگر بخواهیم خیلی شفاف صحبت کنیم، آیا فنلاند آماده همکاری با ایران برای رفع مشکلاتی بانکی است؟
بله، ما پیش از این هم با ایران در این زمینه همکاری داشته ایم. مشتاق شنیدن نظرات مقامات ایران درباره رویدادهای خاورمیانه هستیم.
**مشتاق شنیدن نظرات مقامات ایران درباره رویدادهای خاورمیانه هستیم
امروز جلسه خوبی با فعالان اقتصادی ایران داشتم و قرار است فردا با آقای روحانی، رئیس جمهور دیدار کنم. سپس با آقای ظریف هم دیدار خواهم داشت و بعد از آن هم با آقای لاریحانی، رئیس مجلس. بعد از این جلسات، با آیت الله خامنه ای هم دیدار خواهم داشت. طی این سفر مشتاق هستم که نظرات مقام های جمهوری اسلامی را در مورد رویدادهای خاورمیانه جویا شوم.
ایران در منطقه نقش مهمی ایفا می کند به خصوص در مورد سوریه؛ می دانید اتفاقاتی که در این کشور رخ می دهد روی همه کشورها تأثیرگذار خواهد بود. در مورد مسائل اقتصادی هم باید بگویم که یک هیأت عالی رتبه اقتصادی همراه من است. 50 شرکت بزرگ فنلاندی با من به ایران آمده اند تا با فعالان اقتصادی ایران مذاکره داشته باشند. مطمئن هستم که زمینه های بسیاری برای همکاری مشترک میان فعالان اقتصادی 2کشور وجود دارد.
*منبع: روزنامه همشهری
نظر شما
