حُسن دولت ، اجتناب از تصمیم های عجولانه است

 روزنامه همدلی در صفحه اقتصاد در گفت و گو با ابراهیم نکو به بررسی تحولات اقتصادی دولت پرداخت و به نقل از وی نوشت: نکته مثبتی که در مورد دولت آقای روحانی وجود دارد این است که تا حد ممکن از گرفتن تصمیم های عجولانه اجتناب کرده است.

در گزیده ای از این گفت و گو که در شماره سه شنبه 27 مهر 1395 خورشیدی با نماینده سابق مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نهم منتشر شد، می خوانیم: در روزهای اخیر بخصوص در روز یک شنبه و دوشنبه خبرهای امیدوار کننده ای در حوزه نفت و پتروشیمی منتشر شد. نخستین خبر افزایش پنج دلاری قیمت نفت ایران در بازارهای جهانی بود که این رقم بیشترین افزایش قیمت نفت در طی سال های اخیر بود.

روز گذشته هم بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم دومین کنگره راهبردی نفت و نیروی ایران خبر از خودکفایی ایران در زمینه واردات بنزین داد. زنگنه در این مراسم اعلام کرد از سال آینده علاوه بر این که بی نیاز از واردات بنزین به داخل کشور شده ایم می توانیم بخشی از بنزین مازاد خود را هم در ابتدای امر به کشورهای منطقه صادر کنیم. شکوفایی صنعت پتروشیمی کشور از نکات دیگری بود که وزیر نفت در این جلسه به آنها اشاره کرد. به همین بهانه با ابراهیم نکو نماینده سابق مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نهم گفت و گویی انجام داده ایم.

**خبرهایی که طی روزهای اخیر منتشر شد حکایت از پیشرفت صنعت نفت ایران می داد. افزایش پنج دلاری بهای نفت ایران و هم چنین بی نیازی از واردات بنزین که بیژن زنگنه وزیر نفت در نشست روز قبل در مورد آن صحبت کرد نشان دهنده دوران شکوفایی است. تحلیل شما درمورد این خبرها چیست؟

در دولت آقای روحانی اراده ای شکل گرفت مبنی بر پیشرفت در حوزه های مختلف و بخصوص حوزه نفت. اما قبل از آن که به تحلیل این خبرها بپردازم باید بگویم معتقدم نباید دولت تاکید داشته باشد تا تنها افزایش صادرات منحصر به حوزه های نفتی باشد.

پیشرفت های صورت گرفته در حوزه صنعت نفت بسیار خوب است اما در نهایت ما باید از وابستگی به این صنعت خارج شویم. تاکید و تمرکز ما باید روی صادرات غیر نفتی باشد. حوزه هایی مثل گردشگری قابلیت بسیاری دارند. با توجه به این که ایران اقلیم گسترده و متنوعی دارد ظرفیت های این صنعت بسیار بالاست و می تواند یکی از مهم ترین منابع درآمدی ما باشد.

اما اگر بخواهم به سئوال شما جواب بدهم باید بگویم افزایش قیمت نفت نشان از این دارد که ما می توانیم با این سیاست ها، درآمدهای نفتی را به گونه ای ساماندهی کنیم تا بخش تولید رونق بهتری پیدا کند. از این افزایش درآمد باید برای کمک به تولیدات غیر نفتی استفاده کنیم. بخش دیگری از این درآمد هم باید صرف تکنولوژی مربوط به صنعت نفت بشود. این که خوشحال باشیم از درآمدها و به تولید اهمیت ندهیم در آینده باعث پیشرفت نخواهد شد. افزایش درآمدها و رونق صنعت نفت باید نقطه شروعی باشد برای تحول اقتصادی هرچند که این پیشرفت جای خوشحالی بسیاری دارد.

**پس معتقدید حالا که تحریم ها برداشته شده باید صنعت استخراج و پالایش نفت را هم مدرن کنیم. به نظر شما با توجه به تحریم های سال های اخیر ما می توانیم به سرعت به یکی از صادر کننده های بنزین تبدیل شویم؟

با توجه به منابع غنی که در صنعت نفت داریم طبیعتا باید روی می آوردیم به صادرات. اما به نظرم نمی توانیم توقع داشته باشیم به سرعت به یک صادر کننده مهم تبدیل شویم. شاید در ابتدای امر بتوانیم در حد صادرات به کشورهای همسایه عمل کنیم. اما از آن مهم تر بازسازی امکانات سخت افزاری ما در حوزه صنعت نفت است. این بازسازی کمی به زمان نیاز دارد.

نکته مثبتی که در مورد دولت آقای روحانی وجود دارد این است که تا حد ممکن از گرفتن تصمیم های عجولانه اجتناب کرده است.

نکته دیگری که به آن اشاره داشتند سرمایه گذاری کلانی است که در حوزه صنعت نفت و پتروشیمی در حال انجام گرفتن است و وعده دادند این سرمایه گذاری ها باعث اشتغال زایی آن هم در حجمی قابل توجه خواهد شد.

**در مورد صنعت پتروشیمی باید به موردی اشاره کنم، به عنوان نمونه بعد از گذشت بیش از ده سال از کلنگ زنی پتروشیمی گلستان در استان گلستان و با توجه به فروش اوراق در آن منطقه و امیدواری های بسیاری که در مورد رونق اقتصادی منطقه به گوش می رسید، ما هم چنان با یک بیابان مواجهیم که از سال ها پیش قرار بود در آن جا پتروشیمی افتتاح شود. چنین پروژه هایی وقتی بعد از سال ها هنوز افتتاح نشده اند باعث دلسردی مردم خواهند شد.

اخیرا بعضی از اتفاقاتی که در صنعت پتروشیمی رخ داده است نشان داده که هنوز تدابیر لازم اندیشیده نشده است. مثل همین موردی که اشاره کردید در استان گلستان هنوز بعد از گذشت سال ها هیچ پیشرفتی نداشته است. البته نباید از یاد ببریم که پتروشیمی گلستان مربوط به دولت قبل است. اما گشایشی که تقریبا در یک سال اخیر با برجام صورت گرفته و هم چنین تعهدهایی که انجام گرفته، بهینه سازی صنعت پتروشیمی در دستور کار قرار گرفته است. 

این بهینه سازی می تواند از حوادث خطرناکی که به تازگی هم رخ داد جلوگیری کند. اما افتتاح نشدن مثلا پتروشیمی گلستان و رونق نگرفتن اقتصاد منطقه می تواند باعث افزایش موج مهاجرت به تهران شود. برای این که تهران دیگر ظرفیت مهاجرپذیری ندارد. اگر کارخانه ها و شرکت ها در کل کشور گسترده شوند و تمرکز تنها بر روی تهران و حومه نباشد موج مهاجرت ها هم به طبع کم خواهد شد. افتتاح نشدن پتروشیمی گلستان حتما باعث موج مهاجرت شده است.

موج مهاجرت های اخیر بیشتر به دلیل تمرکز اقتصادی شهری مثل تهران است. چون دلیل اصلی مهاجرت ها اقتصادی است.

این که همه به تهران مهاجرت کنند باعث تمام آن گرفتاری ها خواهد شد. فقر فرهنگی که در نقاط مختلف تهران مشاهده می کنیم و هم چنین تداخل فرهنگی این شهر تنها یکی از مشکلات بزرگ تهران است. این شلوغی باعث به وجود آمدن ناهنجاری های بسیاری شده است.

تنها همین مبحث زلزله که می دانیم وقوعش بسیار جدی است می تواند یک فاجعه عظیم انسانی را در این شهر رقم بزند. علاوه بر این اگر وجود زلزله در تهران را محتمل بدانیم باید سعی کنیم تمرکز اقتصادی را در سراسر کشور گسترده کنیم تا با وقوع چنین اتفاقی کشور از نظر اقتصادی فلج نشود.

*منبع: روزنامه همدلی