جوان وقتی با خانواده زندگی می کند به دلیل حریم امن خانواده، درگیر بسیاری از ناهنجاری ها نمی شود اما وقتی جوان مستقل می شود ناهنجاری ها به او نزدیک شده و به زندگی او راه پیدا می کند.
سیروس الوند کارگردان سینما و تلویزیون در گفت و گویی با روزنامه جام جم، اظهار داشت: جوان وقتی با خانواده زندگی می کند به دلیل حریم امن خانواده، درگیر بسیاری از ناهنجاری ها نمی شود اما وقتی جوان مستقل می شود ناهنجاری ها به او نزدیک شده و به زندگی او راه پیدا می کند.
امنیت یعنی زندگی در کنار خانواده
در این گزارش که در شماره چهارشنبه 24 شهریور 1395 خورشیدی در صفحه پایانی منتشر شده است، می خوانیم: کارگردان 66 ساله ایرانی فهرستی از بهترین فیلم های سینمایی را در کارنامه خود دارد؛ آوار، یک بار برای همیشه، چهره، هتل کارتن، دست های آلوده، برگ برنده، رستگاری در هشت و بیست دقیقه و... سیروس الوند آ نقدر تجربه و آگاهی دارد که می توان درباره بخش های مختلف زندگی با او هم صحبت شد. با این کارگردان گپ کوتاهی زدیم درباره جوانی، استقلال، سینما و...
**صحبت مان را با این سوال شروع کنیم که سینما چگونه به حرفه شما تبدیل شد؟
من در خانواده ای متولد و بزرگ شدم که اساس آن فرهنگ و هنر بود. همه اعضای خانواده ام به هنر علاقه مند بودند و حتی تفریح ما تماشای تئاتر بود. ما هیچ وقت برای تفریح به پارک یا سرپل تجریش نمی رفتیم که مثلا بلال و گردو بخوریم. مادرم خانمی سنتی و مذهبی بود اما بشدت به تئاتر علاقه داشت. پدرم استاد ادبیات و یکی از دبیران نمونه تهران بود. او همراه جلال آل احمد در دهه 30 لیسانس گرفتند، در دوره ای که دیپلمه های تهران خیلی کم بود تا چه برسد به لیسانس.
**پس ادبیات در خانواده شما ریشه داشته است؟
بله! عمویم شاعر و نویسنده رادیو بود، دایی ام یکی از شاخص ترین سردبیران تهران بود و یکی دیگر از دایی هایم شاعر و دوست اخوان، شاملو، نصرت رحمانی و... . اطرافم پر بود از کتاب، نویسنده و شاعر.
**این فضا چقدر در شکل دادن رویاهای شما تاثیرگذار بود؟
اول به ادبیات و شعر علاقه مند شدم. مجموعه شعری هم در دوران دبیرستان نوشتم، بعد به قصه نویسی روی آوردم و در ادامه روزنامه نگاری را تجربه کردم. 16ساله بودم که به همکاری با نشریات و مجلات سینمایی دعوت شدم. خیلی سریع در مطبوعات رشد کردم. 17ساله بودم که از مجلات حقوق می گرفتم و برای روزنامه اطلاعات گزارش شهری می نوشتم. خیلی زود به سینما علاقه مند شدم و این هنر جایگزین ادبیات شد.
**17ساله بودید که استقلال مالی را تجربه کردید...
بله، اولین چکی را که مبلغش سیصدتومان بود از روزنامه اطلاعات دریافت کردم. وقتی رفتم بانک آن را نقد کنم، متصدی بانک به من گفت چرا خود آقای الوند نیامده؟ گفتم: خودم هستم ! باور نمی کرد که نویسنده روزنامه اطلاعات باشم و برای حقوق به من چک داده باشند.
**وقتی چک را نقد کردید، چه احساسی داشتید؟
اولین امتیازش ایجاد اعتماد به نفس در من بود، چون تا قبل از این از پدرم پول می گرفتم. معتقدم هر جوانی از هر نهادی برای کاری که انجام می دهد، حقوق بگیرد، فارغ از این که مبلغ آن چقدر است؛ اعتماد به نفس اش بالا می رود و این احساس در او به وجود می آید که هویت پیدا کرده و فقط خانواده نیست که به او شخصیت و هویت می دهد. اولین حقوق در سرنوشت آدم ها خیلی موثر است بخصوص این که حقوق را برای کاری بگیری که به آن علاقه مند هستی. من از روزنامه اطلاعات حقوق گرفتم و چون به نوشتن علاقه داشتم خیلی برایم مهم و لذت بخش بود.
**خانواده شما احتمالا مشکل مالی نداشتند که شما برای کمک به آنها پول دربیاورید، بیشتر برای دل خودتان کار می کردید، شاید به همین دلیل خیلی از آن لذت می بردید؟
خانواده ما به قشر متوسط تعلق داشت. پدرم چون افکار مخالف رژیم پهلوی داشت، گاهی بیکار می شد و این بیکاری ها بر وضعیت اقتصادی خانواده ما تاثیر می گذاشت، این طور نبود که من فقر را تجربه نکنم. پدرم دبیر بود و در مدرسه های مختلف تدریس می کرد و ما بنا به محل مدرسه او خانه مان را تغییر می دادیم، گاهی در جنوبی ترین نقطه شهر زندگی می کردیم. اما واقعیت این است بیشتر از روی علاقه مندی و برای دل خودم کار می کردم.
**امروزه جوان 16، 17 ساله را بچه ای می دانند که نباید به او مسئولیت داد و از او خواست کار کند، به نظرتان آقای الوند 16ساله که کار و پول درآوردن را تجربه کرده، موفق تر است یا جوانی که این سبک زندگی را تجربه نمی کند؟
بیشتر جوانان امروز استقلال را در این می بینند که کسی از آنها سوال نکند و آنها به والدین پاسخگو نباشند. در حالی که پدر و مادر بهترین مشاوران هستند چون خیر و خوبی فرزندان خود را می خواهند. اما متاسفانه الان بیشتر جوان ها درباره کار، ازدواج و... خود را از مشاوره والدین بی نیاز می دانند و اگر پدر و مادر به آنها مشاوره بدهند، آن را دخالت می دانند. استقلال یعنی پیدا کردن هویت اجتماعی، نه زندگی در آپارتمانی که پدرت برایت اجاره کرده و تو آنجا زندگی می کنی! این استقلال آسیب زاست.
در جامعه سنتی ما فرزندان تا زمان ازدواج در خانه پدری زندگی می کردند و من طرفدار این سبک زندگی هستم. جوان وقتی با خانواده زندگی می کند به دلیل حریم امن خانواده، درگیر بسیاری از ناهنجاری ها نمی شود اما وقتی جوان مستقل می شود ناهنجاری ها به او نزدیک شده و به زندگی او راه پیدا می کند. خیلی اوقات اعتیاد از همین آپارتمان ها، جوان ها را درگیر می کند. معتقدم خانه مجردی، بستری است برای ظهور بسیاری از آسیب های اجتماعی.
**جوان ها فکر می کنند سینما سکویی است به سمت پول و شهرت! به عنوان سینماگر پیشکسوت برای این جوان ها چه حرفی دارید؟
برای کسانی که فکر می کنند سینما یعنی پول و شهرت، حرفی ندارم! خیلی ها با این تفکر وارد سینما شدند و اتفاقاتی برایشان پیش آمد و حذف شدند! برخی هم هر جور بود به پول و شهرت رسیدند. اما آنهایی که نگاهشان به سینما، ابزار ارتباطی است که بتوانند به وسیله آن با مردم صحبت کنند؛ حرف و سلیقه ، تلقی خود از هستی، جهان و... را بگویند سینما ابزار خوبی است.
بیشترین مخاطب را بین همه هنرها دارد. هنری است که ثبت می شود و مردم به آن مراجعه می کنند تا ببینند مثلا سیروس الوند در دهه60 چگونه فکر می کرده است. فیلم «یک بار برای همیشه» که علاقه مندان زیادی دارد، نشان می دهد در نیمه دهه 70 جامعه ما درگیر چه مسائلی بود، قشر متوسط به پایین چه مشکلاتی داشتند و... این فیلم و هر فیلم خوب دیگر به حیات خود در سال های بعد از تولید ادامه می دهد. از این منظر سینما حال آدم را خوب می کند. پول و شهرت در سینما ماندگار نیست. بازیگری بوده که تا دو سال قبل جزو پرکارترین ها بود اما الان مدت هاست بیکار است. در دهه 60 با گونی پول می آمدند سرصحنه که یک بازیگر را راضی کنند در فیلم آنها بازی کند اما بعد از مدتی کسی یادش نمی آمد که چنین بازیگری هم وجود دارد! آنچه می ماند، هنر و کاری است که فرد انجام داده، کارهای خوب به یاد مردم می ماند و روزنامه نگاران و منتقدان درباره آنها می نویسند.
گفتید کاری باید انجام داد که حال آدم را خوب کند؛ از این حال خوب برایمان بگویید.
حدیثی از امام علی(ع) همیشه در ذهنم هست و خیلی دوستش دارم. ایشان می فرمایند: بزرگ ترین تفریح کار است. من با تمام وجود این کلام امام علی(ع) را درک کردم. اگر آدمی کاری را که دوست دارد، انجام دهد، بهترین تفریح را نصیب خود کرده و حالش همیشه خوب است. اگر حقوقت کم باشد اما کارت را دوست داشته باشی، مشکلی پیش نمی آید. همین که زندگی آبرومند و شریفی داشته باشی، کفایت می کند. باید هدفمند کارت را انتخاب کنی. به نظرم اهداف قبل از 20 سالگی مشخص می شوند. در 40 سالگی نمی توانی شغلی را که دوست داری انتخاب کنی. شغل مورد علاقه در دوران دبیرستان در آدم ها شکل می گیرد که اگر آنها را ادامه دهی از شغلت لذت خواهی برد و حس خوبی خواهد داشت.
*منبع: روزنامه جام جم
نظر شما
