نگاه اجتماعی - فرهنگی روزنامه ها

 «گیشه های پررونق سینما»؛ «برابری فرصت ها و عدالت جنسیتی» و «کودکانی که در معرض آسیب های اجتماعی هستند» از جمله مهمترین موضوع های اجتماعی و فرهنگی است که برخی روزنامه های یکشنبه هفتم شهریور 1395 به آنها پرداخته اند.

فضای مطبوعاتی امروز در عرصه اجتماعی و فرهنگی به موضوع هایی چون رونق آثار سینمایی پرداخت و این مساله را از زاویه های مختلف بررسی کرد. عدالت جنسیتی مقوله دیگری که روزنامه ها آن را بازتاب دادند و کودکان و آسیب های اجتماعی از دیگر مطالب مهم روزنامه ها به شمار می رود. 

 ایرنا؛ موضوع های یادشده را که انعکاس قابل توجهی در روزنامه های صبح یکشنبه داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی کرده است. 

**گیشه های پررونق سینما

سینما یک رسانه دیداری شنیداری مبتنی بر تکنولوژی است که به وسیله آن فعالیت اقتصادی صورت می گیرد و همچنین قابلیت استفاده هنری را داراست. سینمای ایران از جایگاه قابل قبولی در سطح جهان برخوردار است. موضوعی که روزنامه های امروز در گزارش هایی آن را بررسی کردند. 

روزنامه «مردم سالاری» در مطلبی با عنوان «فروش آثار سینمایی منحصر به فرد بوده است»، نوشت: منوچهر محمدی تهیه کننده فیلم های سینمایی با اعلام اینکه فروش آثار سینمایی نقطه قوت عملکرد سازمان سینمایی است، توضیح داد: فروش آثار سینمایی در دو سال اخیر در نوع خودش منحصر به فرد بود و امیدوارم که این رویه همچنان ادامه پیدا کند.

در ادامه این مطلب آمده است: متولیان فرهنگی مسوولیت سختی را برعهده دارند، زیرا مقوله فرهنگ و هنر همیشه مورد توجه مسوولان قرار داشته است و همین اتفاق رسیدگی به امور را سخت می کند، هرچند که این مسایل نباید موجب اختلال در حرکت فرهنگی کشور شد.

روزنامه «آرمان» در یادداشتی به قلم محمد تقی زاده و با عنوان «سال خوب سینمای ایران»، نوشت: هنوز سال به نیمه نرسیده سینمای ایران در حال زدن رکورد صد میلیاردی اش است؛ فروشی برابر کل سال 94 که اتفاق فرخنده و مبارکی برای سینماگران و مردم ایران به حساب می آید. 

در ادامه این مطلب می خوانیم: هنوز دلیل واحد و اثبات شده ای برای این میزان فروش و استقبال توسط تحلیلگران در سینما ارئه نشده است و از موفقیت در برجام و شادی ملی تا ماهواره و تبلیغات شبکه های برون مرزی و عدم موفقیت سیما در جذب مخاطبانش از جمله دلایل استراتژیک و قابل تاملی است که درباره فروش فیلم ها ارائه شده اند. 

امسال سال نکویی برای سینما بود و این از بهارش پیدا بود. ارائه یک پکیج متنوع از فیلم ها در گونه های مختلف سبب شد که از «ابد و یک روز» تا «بادیگارد» و از «من سالوادور نیستم» تا«خشم و هیاهو» مخاطبان مختلف سینمای هنری و تجاری و کمیک را به سینما بکشاند تا ضیافت دورهمی توسط مردم و به میزبانی سینماها شکل گیرد. 

روزنامه «رسالت» در مطلبی با عنوان «11فیلم سینمایی راه یافته به مسابقه بین الملل جشنواره مقاومت اعلام شد»، نوشت: فیلم های سینمایی راه یافته به بخش مسابقه بین الملل چهاردهمین جشنواره فیلم مقاومت معرفی شدند. 11 فیلم سینمایی بلند از 8 کشور جهان شامل کشورهای مراکش، عراق، لبنان، استرالیا، اندونزی، پرو، سوریه و بولیوی به بخش مسابقه بین الملل جشنواره راه پیدا کردند.

روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان «کپی غیرمجاز، آینده مخدوش سینما»، نوشت: رعایت کپی رایت، بیش از وجود قانون نیازمند فرهنگ سازی است. مردم از زشتی دزدی آگاهند اما نمی دانند کپی غیرمجاز هم به بالارفتن از دیوار می ماند. در چند روز اخیر گروهی از سینماگران با انتشار نامه ای خطاب به کاربران اینترنتی، علاوه بر متذکر شدن غیرقانونی بودن و غیراخلاقی بودن دانلود و کپی غیرمجاز، به شرح فعالیت های خود در زمینه ی جلوگیری از این معضل ویران گر سینما پرداخته اند. 

در ادامه این مطلب آمده است: به گفته ی آنها کپی غیرقانونی فیلم ها مانند زالویی است که خون سینما را می مکد. لازم به توضیح است که در شهریورماه 1388 نیز پیرو طرح دادخواست و شکایت قضایی از شبکه های تلویزیونی ماهواره ای در دادسرای فرهنگ و رسانه، نمایندگان این سینماگران به اتفاق وکلای ایرانی پرونده در دادسرای مذکور حضور یافته و حکم محکومیت چند تن از مسوولان این شبکه ها را که در ایران مستقر بودند و آثار مستقل سینمای ایران را بدون اجازه و عقد قرارداد با صاحبان آثار به صورت غیرقانونی نمایش می دادند، اخذ نموده و آن شبکه ها را با احکام تعطیلی و توقف فعالیت مواجه ساختند.

** برابری فرصت ها و عدالت جنسیتی 

عدالت جنسیتی به معنای ایجاد فرصت برابر برای زنان و مردان است تا آنها با دسترسی به تمام امکانات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به گونه ای مساوی، ستم یا اجحافی در حق هیچ کدام نشود و از فضای مناسبی برای فعالیت های گوناگون برخوردار باشند، موضوعی که روزنامه های امروز در گزارش هایی به آن پرداختند. 

روزنامه «آرمان» در یادداشتی با عنوان «قانون و عدالت جنسیتی» به قلم نعمت احمدی، نوشت: تفکیک جنسیتیِ زن و مرد شامل همه مسائل نیست. البته چه بخواهیم و چه نخواهیم مقرراتی بالاجبار از باب جنسیتی وضع می شود، مثلا درباره مرخصی زنان در مدت زایمان، ایام شیردادن یا محدودیت های دیگری که بعد از ازدواج درباره زن متأهل به وجود می آید؛ اما یک مساله بسیار مهمی که به چشم نمی آید و نسبت به زنان اجحاف می شود؛ مساله مالکیت هایی است که در دوره زناشویی به دست می آید. 

نویسده در ادامه این مطلب آورده است: در پذیرفتن این شرطِ ضمن عقد که«چنانچه مرد، زن را طلاق داد، نصف مال تقسیم می شود» محدودیت اینجاست که گفته شده «اگر مرد خواست زن را طلاق دهد»، اگر طلاق نداد چه؟ 

مورد دیگر این که مرد و زنی ازدواج می کنند و در ابتدا مالی ندارند و طی مدت سال ها در تداوم زندگی شان مال و اموالی را به دست می آوردند و برابر عرف جامعه اسناد آن مال و اموال عمدتا به اسم شوهر می شود، درحالی که زن در جمع مال دخالت داشته یعنی اگر حقوق نداشته در زندگی شرکت داشته، بخش اداره خانه و بزرگ کردن فرزندان در اختیار زن بوده است، اما پس از این که اختلافی بین این دو به وجود می آید نصف اموال به زن می رسد و من این را روا به زن نمی دانم. 

روزنامه «اعتماد» در ستون نگاه روز خود عنوان «عدالت جنسیتی در قانون اساسی» را منعکس کرد و نوشت: چرا باید از واژه عدالت گریخت و وقتی مثلا از تعبیری همچون «عدالت جنسیتی» سخن گفته می شود با آن مجادله کرد. عدالت، حداقل در حقوق و قضا چیز مبهمی نیست. عدالت در برابر ظلم و تبعیض قرار می گیرد. برخلاف سوء تعبیرهایی که ممکن است رخ دهد، دست کم در حقوق عدالت به معنای برابری نیست.

در ادامه این مطلب آمده است: مثلا اگر از «عدالت حقوق و دستمزد» گفته می شود، اصلا به این معنا نیست که همه باید به یک اندازه حقوق و دستمزد بگیرند. معنای ساده این تعبیر این است که هرکس باید بر اساس نوع شغل و سابقه کاری و مدرک تحصیلی و معیارهای معین دیگر حقوق و دستمزد بگیرد و هیچ امر ذاتی نیست که موجب برتری حقوق و دستمزد کسی بر دیگری شود. 

در مفهوم «عدالت» برتری ذاتی وجود ندارد. سیاه بر سفید و غنی بر فقیر برتری ندارد. همین الان اگر یک مقام عالیرتبه متمکن و قدرتمند و با اصل و نسب خانوادگی برجسته از یک سو و یک انسان کم توان و فقیر و گمنام از سوی دیگر در دادگاه در برابر یکدیگر قرارگیرند، قاضی عادل، به حکم قانون و به اقتضای عدالت، به اصل و نسب ذاتی آن مقام متمکن قدرتمند وقعی نمی گذارد و آن را در دادرسی و حکم خود دخالت نمی دهد. 

** کودکانی که در معرض آسیب های اجتماعی هستند

روان شناسان به دلیل آن که بنیان شخصیت انسان در دوره کودکی ساخته می شود، ریشه بسیاری از مشکلات روحی و روانی افراد را در همین دوران جستجو می کنند. اهمیت و توجه به نیازها و خواسته های کودکان و به خصوص کودکانی که در معرض انواع آسیب های اجتماعی قرار دارند می تواند جامعه را در برابر بسیاری از ناهنجاری ها ایمن سازد، این موضوعی است که شماری از روزنامه های امروز آن را در گزارش ها و یادداشت هایی بازتاب دادند. 

روزنامه «آرمان» در مطلبی، عنوان «معتادان زیر 15 سال را نمی پذیریم» را منتشر کرد و نوشت: محمدرضا آذرنیا دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر استان تهران عنوان کرد: اعتیاد در میان دانش آموزان در اطراف سن 15 سال دور می زند و ما دانش آموز زیر 15 سال را نمی توانیم پذیرش کنیم. 

در ادامه این مطلب آمده است: بررسی ها نشان می دهد که اعتیاد در میان جوانان کم سن نیز رخنه کرده است، آنچنان که موجی از نگرانی جامعه را دربرگفته و آتش اعتیاد به جان خانواده ها افتاده است. به گونه ای که سبب شده تا طرح جمع آوری و ساماندهی معتادان متجاهر در دستور کار قرار بگیرد.

روزنامه فرهیختگان در یادداشتی با عنوان «تعیین تکلیف کودکان بدون تابعیت»، نوشت: چند وقتی است که موضوع کودکان بدون تابعیت یکی از دغدغه های اصلی فعالان حقوق کودک است؛ کودکانی که حاصل ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه غیر قانونی هستند و به همین دلیل تابعیت ایرانی به آنها داده نمی شود و خیلی هایشان از حق داشتن شناسنامه، آموزش و خدمات بهداشتی محروم هستند. 

نویسنده در ادامه این مطلب می نویسد: این دغدغه چندی است که از سوی نمایندگان مجلس نیز پیگیری می شود و قرار است به زودی طرحی برای تعیین تکلیف این کودکان در مجلس تدوین شود. 

با اینکه بسیاری از ازدواج های میان زنان ایرانی و مردان خارجی براساس قوانین شرعی صورت گرفته، اما در هیچ نهادی این ازدواج ها ثبت نشده است، به همین دلیل آمارهای مختلفی از افراد حاصل از این گونه ازدواج ها در کشور وجود دارد. این در حالی است که فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و مردان خارجی خود نیز ازدواج کرده و فرزند دارند. این افراد در اکثر استان های کشور مشغول زندگی هستند، اما هیچ سند هویتی ای ندارند. برخی تعداد این افراد را حدود 800 هزار نفر برآورد می کنند.

روزنامه «رسالت» در مطلبی عنوان «ابتلای 5.4 درصد کودکان خیابانی به ایدز» را منعکس کرد و نوشت: حبیب الله فرید معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه مطالعه ای نشان می دهد که 5.4 درصد ازکودکان خیابانی مبتلا به بیماری اید زهستند، گفت: در مطالعه دیگری روی رفتارهای پرخطر این کودکان نشان می دهد که در معرض خطر و سوءاستفاده قرارمی گیرند. 

بسیاری از کودکان کار و خیابان ازشهرهای مختلف به تهران مهاجرت می کنند و خیلی ها هم که در خیابان می بینیم بی سرپرست نیستند و پدر و مادر دارند.