نسخه دانش بنیان ها برای رشد صنعت

حال با توجه به اینکه توانمندی های علم و فناوری اغلب در ساختار علم و دانش تعریف می شود از این رو این توانمندی ها به 3 دسته فناوری های پیشرفته «های تک»، فناوری های متوسط «مدیوم تک» و فناوری های سطح پایین «لو تک» در عرصه بین المللی تقسیم می شوند. 

با این وجود برای حرکت از فناوری های «لو تک» به سمت فناوری های «های تک» شاهد برخی تغییرات خواهیم بود که یکی از مهم ترین آنها تغییر ارزش آفرینی فناوری هاست؛ این تغییرات زمانی به وجود خواهد آمد که بتوان در حجم کوچکی از فضای فیزیکی به ارزش افزوده بالایی دست یافت که خلق این ارزش آفرینی تنها در قالب شرکت های دانش بنیان امکان پذیر است. 

از این رو با توجه به ویژگی های منحصر به فردی که در فناوری های پیشرفته وجود دارد شرکت های دانش بنیان برای ورود به عرصه های اقتصادی در درجه نخست باید به پایه های علمی تخصص مورد نظر مجهز باشند چراکه شرکت دانش بنیانی می تواند در عرصه رقابت باقی بماند که روزبه روز سطح فناوری های خود را ارتقا دهد و زمانی ماندگاری شرکت های دانش بنیان تضمین خواهد شد که بتواند فناوری های خود را با توجه به نیاز جامعه بالا ببرد.

برای ارزیابی نیاز جامعه به استفاده از فناوری ها توجه به زمان حال و آینده یکی از ضروریات است به گونه ای که باید نیازهای حال جامعه را رفع و راه های رفع نیاز جامعه را برای آینده پیش بینی کرد؛ موضوعی که امروز از آن به عنوان «آینده پژوهی فناوری» یاد می شود. 

به عبارتی برای پیش بینی آینده ابتدا باید شبیه سازی های لازم انجام شود و مدل های مناسبی برای آن طراحی کرد. در این قالب شرکت های دانش بنیان نیاز حال جامعه را رفع خواهند کرد و برای آینده پیش بینی های لازم را در نظر خواهند گرفت که تنها با تکیه بر فناوری های نوین می توان به این پیش بینی ها دست یافت.

**محورهای قدرت فناوری 

مجید متقی طلب، رییس پارک علم و فناوری گیلان با اشاره به اینکه توانمندی و کاربرد فناوری در هر کشور متفاوت است به صمت گفت: اغلب توانمندی هر کشوری در میزان تامین نیاز جامعه با استفاده از فناوری براساس فعالیت شرکت های دانش بنیان برای هر کشور سنجیده می شود. برای شناسایی میزان قدرت هر کشور در دستیابی به فناوری ها 16 محور قدرت فناوری برای آن در عرصه بین الملل تعریف شده است به این صورت که تمامی کشورها در 3 دسته 1 تا 5، 5 تا 9 و 9 تا 16 قرار می گیرند. کشورهایی که موفق به کسب تمامی 16 محور قدرت فناوری شوند به عنوان کشورهای پیشرفته شناخته می شوند. از آنجایی که دستیابی به فناوری های پیشرفته تنها در سایه تلاش شرکت های دانش بنیان ممکن است از این رو با جمع بندی فعالیت شرکت های دانش بنیان هر کشوری، قدرت آن کشور مشخص می شود.

متقی طلب با بیان اینکه کشورمان با آنچه در شاخص های بین المللی برای تجاری سازی فناوری مشخص شده، فاصله زیادی دارد، افزود: برای کم کردن فاصله تبدیل پژوهش ها به فناوری و تجاری سازی فناوری باید سرمایه گذاری بیشتری انجام دهیم و بتوانیم زیرساخت های لازم را فراهم و از همه مهم تر باید فرهنگ سازی کنیم.

رییس پارک علم و فناوری گیلان در پاسخ به این پرسش که آیا صنایع کشور آمادگی پذیرش فناوری های پیشرفته شرکت های دانش بنیان را دارند؟ تصریح کرد: برای بررسی این موضوع باید به چند موضوع کلیدی دیگر توجه کرد: در درجه نخست باید میزان آمادگی فناوری های پیشرفته کشور را با دیگر کشورها سنجید و در مراحل بعد میزان آمادگی سرمایه گذاری و صنعتی برای پذیرش دیگر مقوله ها در نظر گرفته شود. درواقع برای استفاده از فناوری های پیشرفته در صنایع باید 3 ضلع آمادگی فناوری، سرمایه گذاری و شرایط صنعتی را در نظر گرفت و این در حالی است که مسئولان و فعالان حوزه علم و فناوری بر این موضوع تاکید دارند که فناوری های کشور را ارتقا دهیم و از سویی بر این عقیده هستند که باید باید فناروی های کشور کاربردی شود. حال توجه به این موضوعات لازم است اما کافی نیست چراکه ابتدا باید صنایع و سرمایه گذاران کشور آمادگی پذیرش فناوری های جدید را داشته باشند.

به گفته متقی طلب اگر تجاری سازی فناوری در کشور به کندی پیش می رود نباید این ایراد تنها متوجه پژوهشگران و فناوران شود و سرمایه گذاران و صنعتگران نیز در این امر دخیل هستند چراکه به جای سرمایه گذاری برای استفاده از فناوری روز در شرکت های دانش بنیان به دنبال راه های سودآور بدون زحمت هستند.

**جذب فناوری در صنایع نوپا و مادر 

امیرعباس اختیاری، مدیرعامل شرکت دانش بنیان طلایه داران صنعت فرآیند با اشاره به اینکه اصطلاح دانش بنیان بدون در نظر گرفتن فناوری های پیشرفته برای شرکت های دانش بنیان مفهومی نخواهد داشت به صمت گفت: مسیر رشد شرکت های دانش بنیان با میزان دستیابی به فناوری های نوین شناسایی می شود و از طرفی فناوری های نوین یکی از مهم ترین زیرساخت های صنایع به شمار می رود. درحال حاضر هزینه های پرسنلی در صنایع نسبت به سال های گذشته بیشتر از سایر هزینه ها بازده تولید را تحت تاثیر قرار داده و با توجه به اینکه فناوری های نوین سهم بسزایی در کاهش هزینه های سربار، بالابردن افزایش ظرفیت و دقت در تولید دارد از این رو الزام استفاده از فناوری های نوین در صنایع بیشتر احساس می شود. 

مدیرعامل شرکت دانش بنیان طلایه داران صنعت فرآیند با تاکید بر اینکه باید فناوری های نوین کشور را بومی سازی کنیم، افزود: یکی از فلسفه های تشکیل شرکت های دانش بنیان زمینه سازی جذب فناوری های نوین برای بومی سازی آن در صنایع کشور است. تا زمانی که فناوری های نوین وارد کشور می شود و ما نتوانیم بستر و زیرساخت این نوع فناوری ها را برای بومی سازی در کشور فراهم کنیم نمی توان به قابلیت جذب فناوری های نوین شرکت های دانش بنیان در صنایع کشور امیدوار بود و همواره باید طعم تجربه تلخ صنایع خودروسازی را بچشیم و از فناوری کشورهای دیگر باز خواهیم ماند.

او با اشاره به انواع جذب فناوری های نوین در صنایع تصریح کرد: برخی صنایع در دنیا مانند صنایع نانو، بایو و... جزو صنایع نوپا محسوب می شوند از این رو با توجه به شاهراه ارتباطی گسترده ای که در دنیا برای اینگونه صنایع ایجاد شده امکان سوار شدن بر موج جدید فناوری در کشورمان مانند دیگر کشورها فراهم شده و موسسات و شرکت های دانش بنیان نوپای بسیاری در این حوزه ها مشغول فعالیت هستند و به دستاوردهای خوبی رسیده اند که می توان پایه جدیدی از این نوع صنایع را در کشور به وجود آورد. 

اختیاری افزود: از سویی برخی از صنایع مادر کشور هستند که در رده صنایع قدیمی مانند هوا فضا قرار می گیرند که برای دستیابی به فناوری های نوین در این حوزه باید زیرساخت های قبل را به شکلی پایه ریزی کنیم که بتوانیم به سطح مطلوب ارتقای فناوری در این صنایع برسیم. در صنایع مادر قدیمی باید زیرساخت ها و زمینه جذب سرمایه گذاری فراهم شود تا بتوان به نوآوری های جدیدی در این صنایع دست یافت. 

*منبع: روزنامه صمتَ