نگاه اجتماعی - فرهنگی روزنامه ها

 روزنامه های دوشنبه 25 مرداد 1395 مسایل مهمی چون «تکدی گری و پیامدهای آن»، «بحران کمبود آب» و «بیماری ها؛ تهدید کننده سلامت انسان» را برجسته کردند و از زاویه های مختلف به واکاوی آنها پرداخته اند.

فضای مطبوعاتی امروز در عرصه اجتماعی و فرهنگی؛ پدیده تکدی گری را بررسی کردند. کمبود آب مساله دیگری که روزنامه ها آن را بازتاب دادند و عوامل بیماری زا از دیگر مطالب مهم روزنامه ها به شمار می رود.

 ایرنا؛ موضوع های یادشده را که انعکاس قابل توجهی در روزنامه های صبح دوشنبه داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی انتشار داده است.

**تکدی گری؛ انحرافی اجتماعی

انواع تکدی گری، بر پایه عوامل روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به وجود می آید و محصول ساختار اجتماعی و نارسایی های ناشی از آن است. از نظرگاه جامعه شناختی تکدی گری را می توان نوعی انحراف اجتماعی به شمار آورد، روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی این پدیده را بررسی کردند.

روزنامه «اطلاعات» در مطلبی با عنوان «جمع آوری 800 متکدی از 12 محور آلوده در پایتخت»، آورد: مجتبی عبداللهی معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به لزوم همراهی دستگاه های مختلف برای جمع آوری متکدیان گفت: 12 محور آلوده همچون میدان توحید، شناسایی و با مشارکت پلیس و سایر دستگاه ها نسبت به جمع آوری متکدیان اقدام کرده ایم و طی یک هفته حدود 800 نفر ساماندهی شدند و این در حالیست که تعدادی از آنها که حدود 5 درصد هستند را اتباع خارجی تشکیل می دهند که با رایزنی های انجام شده با اداره اتباع مقرر شد این افراد به کشور خود بازگردانده شوند.

همچنین متکدیان معتاد به کمپ ها معرفی و کودکان کار هم به بهزیستی تحویل داده شدند.

روزنامه «جام جم» نیز در یادداشتی با عنوان «تکدی گری ؛آسیب جدی حاشیه نشینی»، نوشت: واقعیت جامعه ما این است که هم اکنون شمار قابل توجهی از جمعیت ایران، حاشیه نشین هستند و در حاشیه کلانشهرها زندگی می کنند. بعید است کسی را بتوان پیدا کرد که با میل و علاقه، حاشیه نشینی را انتخاب کرده باشد، بلکه واقعیت این است که انتخاب زندگی در مناطق حاشیه ای، انتخابی از سر اجبار است.

در ادامه این مطلب می خوانیم: متاسفانه یکی از آسیب های جدی که از حاشیه نشینی نشات می گیرد، بحث تکدی گری است که چهره شهرها را زشت می کند. البته شکی نیست که برخی متکدیان، وضع مالی خوبی دارند و با سوء استفاده از احساسات مردم به تکدی گری به عنوان یک شغل نگاه می کنند. 

بدیهی است باید با این افراد شیاد برخورد شود، اما جدای از این افراد، خیل عظیمی از متکدیان هم برخاسته از مناطق حاشیه نشین هستند که از سر اجبار و فقر مالی به تکدی گری روی آورده اند.

این روزنامه همچنین در گزارش دیگری با عنوان «تکدی گری فرزند حاشیه نشینی»، نوشت: زنگ هشدار به صدا درآمده است از مدت ها پیش، از زمانی که حاشیه نشینی چترش را باز کرد و حالا متکدی ها برای هیچ کس غریبه نیستند. مدت هاست همه می خواهند برای این معضل شهری یک راه چاره پیدا کنند؛ راه حلی که پای جماعت متکدی را از خیابان های شلوغ شهر کوتاه کند. 

در ادامه این گزارش می خوانیم: اما این طور که پیداست برخی نهادها برای به نتیجه رسیدن این طرح عجله بیشتری دارند؛ همین است که از اولین روزهای هفته گذشته استانداری، فرمانداری، مسئولان بهزیستی، نیروی انتظامی و شهرداری تهران دست به دست هم داده اند تا دنبال چاره ای باشند که حضور متکدی ها را در سطح شهر کمرنگ تر کند. 

روزنامه «ابتکار» در مطلبی با عنوان «60 درصد متکدیان پایتخت شهرستانی هستند»، نوشت: مجتبی عبداللهی معاون شهردار تهران از جمع آوری متکدیان در شهر تهران خبر داد و گفت: 12 محور آلوده در این زمینه را شناسایی کرده ایم.

در ادامه می خوانیم: به گفته عبدالهی برخی از این متکدیان تبعه خارجی هستند و 12 محور آلوده را شناسایی و متکدیان آن را با کمک نیروی انتظامی جمع آوری کردیم. به گفته معاون شهردار تهران 800 متکدی را تا کنون جمع آوری کرده ایم برخی از آنها که خارجی بودند را رد مرز کرده و معتادین را هم به کمپ ماده 16 تحویل داده ایم. 

معاون شهردار تهران با بیان اینکه برخی از متکدیان مجرم هستند گفت: بدانید که برخی از متکدیان درآمدهای قابل ملاحظه دارند. به گفته عبدالهی 60 درصد متکدیان شهرستانی هستند.وی ادامه داد: متکدیان شهرستانی عموماً در استان خود جرمی را انجام دادند و به خاطر اینکه دیده نشوند به تهران آمده اند.

** بحران کمبود آب 

کاهش ذخایر آبی کشور و لزوم بازنگری در نحوه مصرف آن موضوعی است که حفظ و صیانت از منابع آبی را بیش از پیش گوشزد می کند. آلودگی، هدر رفت، پساب و برداشت غیراصولی و بی رویه از منابع آبی عواملی هستند که سبب شده است تا کارشناسان محیط زیست از وقوع خشکسالی در آینده ای نزدیک خبر می دهند. روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی این پدیده را مورد بررسی قرار دادند و به آسیب شناسی این موضوع پرداختند. 

روزنامه «فرهیختگان» در یادداشتی با قلم مسعود امیرزاده کنشگر محیط زیست و فعال اجتماعی و با عنوان «فرجام تلخ»، نوشت: از حدود دهه 40 بود که چاه های عمیق نیش زهرآگین خود را در کالبد زمین فرو کردند. هرچه گذشت دامنه این خونخواهی هم فزونی یافت و به غارت منابع آب های زیرزمینی تبدیل شد؛ به مسابقه ای بین مردم ودولت، مردم و مردم.

نویسنده در ادامه این مطلب می نویسد: تخصیص منابع وزارت نیرو به آب های زیرزمینی به صورت ناعادلانه انجام پذیرفته است به طوری که نسبت آن به منابع آب های سطحی یک به 23 است و این در حالی است که در شرایط حاضر حدود نیمی از آب شهرها از آب زیرزمینی تامین می شود. 

درمورد نابودی تالاب های مهم کشور چاه ها درکنار سدها شریک در جرم بوده که به طور نمونه می توان به دریاچه ارومیه، تالاب پریشان و سراب نیلوفر اشاره کرد. از سوی دیگر با پایین رفتن هر متر آب زیرزمینی، امکان حیات برای موجودات زنده بی شماری ساقط می شود و حال با سقوط صدها متری آب های زیرزمینی، نابودی بسیاری از عرصه های جنگلی و مرتعی و فقر گسترده آنها در سراسر کشور و نیز عطش منجر به مرگ بسیاری از گونه های حیات وحش عقوبتی است که قانون طبیعت مقدرکرده است.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با درج عنوان «ضرورت برنامه ریزی بنیادین برای بحران آب»، نوشت: گرمترین تابستان ایران زمین در حالی از نیمه گذشته است که در آن بخش عظیمی از مردم ایران، اثرات زیانبار تغییرات آب و هوایی را شدیدتر و گسترده تر از سال های پیش لمس کردند اما هنوز تصور روشنی از اقدام هایی که باید در جهت کاهش این اثرات در آینده انجام شود ندارند.

در ادامه این مطلب آمده است: حقیقت تلخ این است که ایران هر روز خشک تر می شود، آب ها آب می روند، بیابان ها با سرعت گسترش می یابند، سایه ها کمتر می شوند و جای زندگی برای ایرانیان تنگ و تنگ تر می شود.

ما در میان ۲۴ کشوری هستیم که ذخیره آب آنها به مرحله خطرناک رسیده است، بیش از ۷۰ درصد ذخایر زیرزمینی آب را از دست داده ایم، آلودگی، هدر رفت، پساب و برداشت غیراصولی و بی رویه نیز به این مسأله دامن می زند. مرداب ها، تالاب ها و جنگل هایمان هر روز قهر طبیعت و بی تدبیری ما را بیش از پیش حس می کنند و از نقشه ها محو می شوند و بیابان ها به تاخت پیش می آیند.

روزنامه «آرمان» در مطلبی با عنوان «مصرف آب با خواهش بهینه نمی شود»، نوشت: حمید چیت چیان وزیر نیرو درباره تاثیر افزایش قیمت آب بر کاهش مصرف گفت: وقتی هزینه کمی برای مصرف آب های تجدیدپذیر پرداخت شود، انگیزه ای برای صرفه جویی نخواهد بود و قیمت کنونی آب در کشور باعث مصرف گرایی می شود، پس افزایش قیمت آب می تواند اثرات مثبتی در این زمینه ایجاد کند. وی در ادامه گفت: مصرف بهینه منابع آب با بخشنامه انجام شدنی نیست و با خواهش و تبلیغات هم نمی توان این مهم را انجام داد.

روزنامه «شرق» در سرمقاله خود با عنوان «آب و آزادی اطلاعات»، نوشت: در خبری آمده بود قرارداد مشارکت بخش خصوصی در ٢٢ پروژه آب و فاضلاب کشور با حضور اسحاق جهانگیری و وزیر نیرو به ارزش بیش از ١٠ تریلیون ریال امضا شد. 

در ادامه این مطلب می خوانیم: کم نیست تعداد کارشناسانی که مصرانه و با استنادها و استدلال های مختلف، معتقدند ضعف کارشناسی و مدیریتی در اداره آب در ایران یکی از عوامل مؤثر در ایجاد وضعیت بحرانی آب در امروز ایران است و حق است که این نگرانی همچنان باقی باشد.

این روزنامه همچنین در یادداشت دیگری با عنوان «آن ٧٢ سد»، نوشت: اخیرا اسامی ٧٢ سد روی رودخانه ها و سرشاخه های آنها که در پیرامون دریاچه ارومیه قرار داشته و نهایتا به این حوضه آبریز سرریز می شدند با عنوان «چرا دریاچه ارومیه خشک شد؟» در شبکه های اجتماعی منتشر شده است. 

در ادامه می خوانیم: این نما، چرایی این بحران را به خوبی ارائه داده و جای هیچ پرسشی را باقی نمی گذارد، اما برخی پرسش های پرشمار تر نیز به ذهن متبادر می شود که پاسخ به آنها را نه تنها در مدیریت ناکارآمد منابع آب بلکه در جای جای فرهنگ «خودگرایی نهادینه شده» در جامعه باید به کاوش بنشینیم؛ پاسخی که اگر به بازنگری در مناسبات مدیریت کلان و مردم با عرصه های عمومی بینجامد، چه بسا در ارومیه های دیگر نیز طراوتی از امید پدید آورد. 

**بیماری ها؛ تهدید کننده سلامت انسان 

شناخت عوامل بیماری زا می تواند بشر را در کنترل سلامتی و تندرستی خویش یاری رساند تا با دوری از این عوامل زندگی سالمی را در جامعه تجربه کند و از تحمیل هزینه های فراوان بر خانواده و اجتماع جلوگیری نماید، موضوعی که شماری از روزنامه های امروز آن را در گزارش هایی به آن پرداختند. 

روزنامه «مردم سالاری» در گزارشی با عنوان «سبک زندگی»، نوشت: گاهی اوقات مبتلایان به آلرژی فصلی برای کاهش علائم بیماری شان به مصرف داروهای مختلفی همچون آنتی هیستامین، قطره چشم و اسپری بینی روی می آورند، هرچند به گفته پزشکان استفاده از این محصولات دارویی شیوه خوب و به صرفه برای تسکین علائم آلرژی نیست.

در ادامه این مطلب می خوانیم: مصرف برخی انواع خاص میوه و سبزی می تواند موجب خارش دهان و گلوی فرد مبتلا به حساسیت فصلی شود. این بیماری سندرم آلرژی دهانی نامیده می شود که پس از مصرف این گونه مواد خوراکی به وجود می آید. دلیل بروز این سندرم این است که سیستم ایمنی بدن شباهتی بین پروتئین موجود در برخی گرده ها و این گونه مواد خوراکی پیدا می کند و در نتیجه علائم آلرژی در بدن تشدید می شود. البته با مشورت پزشک می تواند این مواد خوراکی را شناسایی و از مصرف آنها خودداری کرد.

روزنامه «آفرینش» در گزارشی با بازتاب عنوان «ورزش منظم پادزهری برای بیماری های مرگبار»، نوشت: یک مطالعه نشان می دهد که انجام فعالیت های ورزشی منظم و زیاد می تواند سبب کاهش ابتلا به پنج بیماری شایع شود. به گزارش ایرنا از یونایتدپرس، محققان دانشگاه واشنگتن پس از بررسی داده های 174 مطالعه که بین سال های 1980 تا 2016 منتشر شده بود، دریافتند افرادی که فعالیت ورزشی زیاد دارند، کمتر به دیابت، سرطان سینه، سرطان روده، بیماری قلبی و سکته مغزی مبتلا می شوند.

نویسنده در ادامه این مطلب آورده است: محققان همچنین با استفاده از شاخص معادل سوخت و ساز کار MET بر دقیقه براورد کردند که چه مقدار فعالیت بیشترین منفعت را برای سلامتی انسان دارد. شاخص MET سوخت و ساز مقدار انرژی در زمان فعالیت بدنی را اندازه می گیرد.

یافته های این مطالعه نشان داد که با سه تا چهار هزار MET در هفته می توان سلامتی را تا حد زیادی حفظ کرد که با فعالیت های روزانه ای همچون 10 دقیقه بالا رفتن از پله ها، 15 دقیقه جاروبرقی کشیدن، 20 دقیقه باغبانی، 20 دقیقه دویدن، و 25 دقیقه پیاده روی یا دوچرخه سواری حاصل می شود.

روزنامه «آرمان» در مطلبی دیگری با عنوان «درمان سوء هاضمه با طب سنتی»، نوشت: در تابستان و فصول گرم شرایطی فراهم می شود که بیماری های فصلی مانند اسهال، وبا و مسمومیت های غذا از طریق مواد غذایی منتقل شده و گسترش یابند.

در ادامه این مطلب به نقل از علی بهادری متخصص طب سنتی می خوانیم: مسمومیت غذایی معمولا در فصل گرما به دلیل فاسد شدن سریع تر مواد غذایی، شایع است و دارای علائمی مثل استفراغ، اسهال، تهوع، سردرد و دردهای شکمی است. 

در چنین شرایطی ابتدا توصیه می شود که میزان آب از دست رفته بدن جبران شود. به همین دلیل خوردن مایعات مثل آب، چای و آب میوه مناسب است. برای درمان، معمولا مصرف گیاهان و عرقیات بین مردم رواج دارد که اشتباه هم نیست. مثلا توصیه می شود از زنجبیل استفاده کنید. در طب سنتی مصرف زنجبیل بعد از مسمومیت ناشی از خوردن میوه های تازه اما آلوده، توصیه شده است. آثار ضدباکتری و ضدانگلی آن نیز در طب رایج به اثبات رسیده است.

روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «چگونه زندگی کنیم تا «ام اس» سراغ مان نیاید؟»، نوشت: در سال های اخیر بیماری ام اس تحت تأثیر زندگی مدرن، جوانان بسیاری را گرفتار خود کرده است. در حقیقت پیشرفت دانش بشری و پیشروی روزافزون زندگی ماشینی چنان زندگی انسان ها را دچار تغییر کرده که استرس و اضطراب، افزایش آلودگی های آب و هوا و محیط زیست در کنار امواج ماهواره ای، جزء جدایی ناپذیر زندگی امروزی و عامل بروز انواع بیماری ها در سنین جوانی شده است.

در ادامه این گزارش به نقل از مسعود نبوی متخصص مغز و اعصاب آمده است: هرچند وراثت در ابتلا به این بیماری مؤثر است اما با اصلاح سبک زندگی و استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین دی، در کنار مدیریت استرس و اضطراب می توان سیستم ایمنی بدن را متعادل نگه داشته و امکان بروز بیماری را کاهش داد. حفظ تعادل جسمی و روحی امکان ابتلا به بیماری ام اس را بسیار کاهش می دهد. 

روزنامه «ابتکار» در گزارشی با عنوان «سالانه ۳ هزار میلیارد تومان در کشور صرف شیمی‎درمانی می شود»، نوشت: عباس نجاری کارشناس معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینکه سالانه ۳ هزار میلیارد تومان صرف شیمی‎درمانی در کشور می شود، گفت: فقدان مدیریت درد برای بیماران مبتلا به سرطان وجود دارد.

در ادامه این مطلب می خوانیم: طبق آمار بین المللی همه ساله 3هزار میلیارد تومان برای شیمی‎درمانی در کشور هزینه می شود که یک سوم بیماران قبل از مرگ ناشی از سرطان به دلیل شیمی‎درمانی فوت می کنند و یک سوم دیگر به دلیل اینکه دارو هیچ اثری در روند بهبودی سرطان نداشته است از بین می روند.

طی این روند 2 هزار میلیارد تومان خسارت بر پیکره سلامت جامعه و مردم وارد می شود که می توان با برنامه ریزی در حوزه مدیریت درد از اتلاف این هزینه جلوگیری کرد.