رییس جمهوری کشورمان که برای شرکت در نشست سه جانبه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان به باکو سفر کرده است، افزون بر دستورهای کار اقتصادی ویژه دوره پسابرجام، همکاری های دفاعی- امنیتی را نیز از نظر دور نخواهد داشت.
روزنامه آفرینش در سر مقاله ای در شماره دوشنبه 18مرداد، نوشت: رییس جمهوری کشورمان که برای شرکت در نشست سه جانبه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان به باکو سفر کرده است، افزون بر دستورهای کار اقتصادی ویژه دوره پسابرجام، همکاری های دفاعی- امنیتی را نیز از نظر دور نخواهد داشت.
در ادامه این مطلب که به قلم حمیدرضا عسگری منتشر شده است، می خوانیم: البته انتظار خارق العاده ای از این اجلاس سه جانبه برای به وجود آمدن پیمان و تعهدات سه جانبه لازم الاجرا از سوی سه کشور وجود ندارد، اما پیگیری خواسته های اقتصادی، سیاسی و نظامی در این مدل دیپلماسی سریع تر محقق می شود.
جدای از مباحثی همچون تحکیم روابط و گسترش مناسبات مختلف در این نشست، باید راهبرد ایران از حضور در این اجلاس را از دو منظر اقتصادی و امنیتی مورد واکاوی قرار داد. از منظر اقتصادی باید به گسترش روابط ایران و آذربایجان پس از روی کار آمدن دولت یازدهم اشاره داشت. در این مدت جدای از دیدار وزرا و معاونین دوکشور، هفت بار روسای جمهوری دو کشور باهم دیدار داشته اند و این نشان از گسترش روابط میان دو کشور دارد. همکاری در حوزه های بازرگانی، صنعتی، انرژی، فرهنگی، بانکی، تسهیلات کنسولی، ارتباطات و به ویژه حمل ونقل ریلی مورد بررسی و تبادل نظر طرفین می باشد.
جدای از ایران و آذربایجان، روسیه نیز حلقه سوم این رشته اقتصادی می باشد که فرصت مناسبی برای گسترش روابط اقتصادی سه جانبه را مهیا خواهند ساخت. درحال حاضر با توجه به تحریم های اعمال شده اتحادیه اروپا علیه مسکو، گسترش روابط تجاری و اقتصادی برای تامین مایحتاج و فروش مازاد تولید از ضروریات حیاتی برای اقتصاد روسیه می باشد. لذا ایران و آذربایجان از یکسو می توانند بازار هدفی برای تولیدات روسی باشند و از سوی دیگر بهترین گزینه ها برای تامین مایحتاج روسیه می باشد.
باید توجه داشت که روسیه درحال حاضر نسبت به همسایگان غربی خود در موضوعات مختلف با چالش مواجه است و برای آنها پیوند با همسایگان بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. لذا در موقعیت حاضر باید از فرصت به وجود آمده نهایت استفاده را برد و به منافع موجود در پیوندهای این چنین دست یافت. هرچند که بازی با روس ها بسیار ریسک پذیر است، اما در عرصه اقتصادی این ریسک رفتاری تاحد قابل توجهی کاهش می یابد. به شرط آنکه دولت ایران این فرصت را به بخش خصوصی بدهد و آنها را وارد تعاملات اقتصادی با مسکو و همچنین آذربایجان نماید.
اما از منظر سیاسی و امنیتی نیز نشست سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان به این دلیل که در آن بر پایبندی به منشور ملل متحد و تشدید مبارزه با تهدیدها و چالش های نوظهور علیه ثبات و امنیت منطقه ای همانند گروه تروریستی داعش تاکید می شود، اهمیت دارد. ابراز آمادگی سه کشور برای تعامل نزدیک تر در مبارزه با تروریسم، افراط گرایی، جرایم سازمان یافته فراملی و تبادل اطلاعات از جمله دستاوردهایی است که می توان برای این نشست متصور بود.
اشتراک در سیاست ها و منافع خاورمیانه ای به ویژه در بحران های کنونی سوریه، عراق و یمن و همچنین آسیای مرکزی از مدت ها پیش موجب همکاری های تنگاتنگ دفاعی و امنیتی ایران و روسیه شده بود. لذا انتظار می رود در این نشست علاوه بر همکاری نزدیکتر ایران و روسیه، روابط تهران با باکو نیز در این زمینه گسترش یابد. درتعمیق پیوندهای امنیتی با آذربایجان می توان نسبت به مسایل مرزی، اختلافات حقوقی در دریای خزر و ابهاماتی همچون همکاری با کشورهای متخاصم ایران را در دستور کار قرار داد و برای آنها خط مشی همکاری بنا نهاد.
در دوره های گذشته روابط امنیتی میان ایران و آذربایجان با تنش هایی مواجه بود که بعضاً موجب اتهاماتی علیه یکدیگر می گردید. اما رویکرد جدید دو دولت برپایه مذاکرات برد-برد این فرصت را به وجود آورده تا در راستای همکاری های متقابل ابهامات و نگرانی های طرفین مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
جان سخن اینکه حضور موثر ایران در نشست سه جانبه باکو و گسترش همکاری ها با روسیه و جمهوری آذربایجان را باید فرصتی برای بهره جویی بیشتر از فرصت های پسابرجام در زمینه های گوناگون به ویژه اقتصادی به شمار آورد؛ فرصتی که می تواند مزیت های مهمی را نیز در رفع چالش های امنیتی منطقه ای و مشترک نیزبه بار آورد.
*منبع: روزنامه آفرینش، 18مرداد 1395
نظر شما
