مبارزه با قاچاق و ضرورت مدیریت تقاضا

آنچه از مبارزه با قاچاق کالا قبل از هر چیز به ذهن متبادر می شود، مقابله فیزیکی با قاچاقچیان است در حالی که روش منطقی به عنوان رسالت اصلی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مبارزه از طریق سیاست های پولی و مالی و حوزه ی فرهنگی است ، آنچه در این مقال کوتاه به آن اشاره می شود، ضرورت مدیریت تقاضا به عنوان یکی از ابعاد مبارزه فرهنگی است. 

اگر تقاضا را به عنوان 'مقداری از کالا و خدمات که افراد قادر و مایلند که در قیمت های مختلف خریداری (مصرف) کنند' تعریف کنیم، در بعد فرهنگی مدیریت تقاضا باید متغیر 'تمایل به خرید' را هدف قرار داده، دستکاری کرده و رفتار اقتصادی مصرف کنندگان را به سمت مصرف کالا یا خدمات مورد نظر و به میزان مورد نظر هدایت نمود و حوزه ی تقاضا را مدیریت کرد. 

آنچه به عنوان یک اصل پذیرفته شده و بدیهی در تغییر رفتار مطرح می باشد، این است که لازمه ی تغییر یک رفتار، تغییر اندیشه و نحوه ی تفکر صاحب آن رفتار است، اما پر واضح است که دانایی و آگاهی صرف در مورد یک موضوع تعهدآور نبوده و موجب تغییر رفتار نمی شود بلکه برای تغییر رفتار، دانش و دانایی باید تبدیل به باور شود و این باور است که قادر به ایجاد انگیزش لازم برای بروز رفتاری خاص خواهد بود.

چه بسیارند افرادی که نسبت به قبح و زیان عمل و پدیده ای آگاهی دارند، اما مرتکب آن عمل می شوند و چه ثابت قدمند کسانی که به قبح و زیان عمل و پدیده ای ایمان دارند و هرگز مرتکب آن نمی شود. چه فراوانند کسانی که به درستی راهی عالمند و به منافع کوتاه مدت خود عامل و چه کسانی که عقل و ایمانشان دست در دست هم داده و حلاوت آتی راه حق را با شیرینی آنی باطل به سودا نمی برند و این است فرق بین علم و ایمان. 

این حکایت، راه پر مشقت اما حق و صواب مبارزه با قاچاق کالاست که در این راه و برای تغییر رفتار مردم از خرید کالای به ظاهر شیک و ارزان تر قاچاق به کالای با کیفیت داخلی، باید بر اساس راهبرد مورد اشاره ی رهبر معظم انقلاب اسلامی در حکم سال 1381 خود به رییس جمهور وقت دررابطه با مبارزه با قاچاق کالا وارز،مبنی بر اینکه 'تبلیغات متناسب و هوشمندانه و همه جانبه در خدمت این مبارزه قرار گیرد' در مرحله ی اول جامعه ی هدف تأثیرگذار یعنی جامعه ی بانوان، نهادهای آموزشی و مذهبی و در نهایت کل جامعه را به سلاح آگاهی و دانش در مورد علل، آثار و پیامدهای قاچاق مسلح کرد و سپس آن ها را به زیور ایمان آموخته هایشان آراست تا با سلاح علم و زیور ایمان به جهاد ارزشمند تحریم کالاهای قاچاق و مصرف کالای تولید داخل بپردازند.

آنچه اهمیت مدیریت تقاضا در مبارزه ی فرهنگی با قاچاق کالا و ارز را دو چندان می کند ورود توده های مردم به میدان مبارزه با قاچاق کالاست. مردمی که هرگاه روند گذشته ی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، هرگاه با مشکل و تهدیدی مواجه شد، به صحنه وارد شده و حلّال مشکلات شدند. مردمی که در راه این مبارزه فساد ناپذیرند زیرا بسیار بدور از عقل و اندیشه است که به فرد آگاه و باورمندی رشوه پرداخت شود تا از باور خود عدول کرده و با مصرف کالای قاچاق به خود و خانواده ی خود لطمه زند.

مدیریت تقاضا از طریق تغییر الگوی مصرف خانواده و مبتنی بر باور آن ها، سبب می شود که اگر چنانچه عرضه ی کالای قاچاق هم وجود داشته باشد، کاهش یا عدم وجود تقاضا باعث شود تا از سود حاصل از فروش کالای قاچاق به شدت کاسته شده و نسبت به ریسک آن صرفه ی اقتصادی نداشته باشد و این به معنی کاهش حجم قاچاق ورودی است.

مدیریت تقاضا به معنی کم رنگ کردن مقابله با قاچاق کالا و ارز در سطح عرضه نیست، بلکه مدیریت فرهنگی تقاضا مکملی برای مبارزه در سطح عرضه بوده و عملکرد این دو لبه ی تیز قیچی، با هماهنگی در عمل منجر به کاهش قاچاق کالا خواهد شد. وقتی فرهنگ که به تعبیر مقام معظم رهبری از اقتصاد هم مهمتر است و مثل هوا برای تنفس می ماند، ابزار مبارزه با قاچاق شود، نتیجه ی آن پایدار بوده و می تواند ضریب اطمینانی مانا ایجاد کرده و پاسداری درونی برای عدم مصرف کالای قاچاق شود. 

به این دلایل است که اولویت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مبارزه ی نرم فرهنگی با قاچاق کالاست که باید پیوسته تداوم داشته و نسبت به تغییرات رفتار عرضه کنندگان کالای قاچاق و تغییرات الگوی مصرف، منعطف و روزآمد شود.

چنانچه اشاره شد برای عملیاتی کردن تغییر رفتار مصرف کنندگان باید در مرحله ی اول سه جامعه ی هدف، یعنی جامعه ی بانوان، نهادهای آموزشی و مذهبی تحت آموزش و آگاهی بخشی قرارگرفته و روند حرکت از آموزش به تغییر رفتار در آنان طی شود و سپس با استمرار این مرحله برای تعمیق و نگاهداشت و نهادینه کردن رفتار در جوامع هدف یاد شده، این روند در بلندمدت به سایر اقشار جامعه تسرّی یابد. انشاءا... .

منبع : سایت خبری تحلیلی عصر ایران