فاجعه‌ای جا مانده از دولت قبل

به صراحت می توان گفت که سال‌های گذشته حجم اعظمی از منابع آبی کشور از بین رفت، به طوری که در پایان دولت هشتم بیلان منفی سفره‌های آب زیرزمینی منفی 5.6 میلیارد متر مکعب بود‌، در حالی که در دولت گذشته‌ و تا سال 1392 به حدود منفی 11 میلیارد متر مکعب رسید.

براساس آمار وزارت نیرو، طی سال‌های مدیریت دولت گذشته بر منابع مالی، منفی 115 میلیارد متر مکعب آب از منابع استراتژیک و استاتیک از بین رفته است که اگر با حسابی ساده بیلان منفی حدود شش میلیارد متر مکعبی تا حدود 11 متر مکعبی را در این سال‌ها محاسبه کنیم به همین عدد خواهیم رسید.

علاوه بر این طی سال‌های دولت گذشته حدود 350 هزار حلقه چاه غیر مجاز حفر شد که باید در راستای تعادل بخشی و بهینه سازی مصرف آب وزارت نیرو وزارت جهاد کشاورزی با همکاری یکدیگر و در قالب برنامه ششم توسعه حدود یازده میلیاردمتر مکعب آب صرفه جویی کنند و آن را به سفره‌های آب زیر زمینی بازگردانند.

در این میان مشکلی که به طور مداوم از سوی دو وزارتخانه مطرح می شود وجود تنگناهای مالی است اما با این وجود در سال گذشته حدود7000 حلقه چاه غیر مجاز با همکاری دستگاه قضایی و وزارت نیرو مسدود و طی سال‌های اخیر بالغ بر 350 هزار هکتار عملیات آبیاری نوین اجرایی شد که اگر به ازای هر هکتار 4400 متر مکعب آب صرفه جویی شده باشد می‌توان گفت طی سال‌های اخیر 1.2 میلیارد مکعب آب صرفه جویی شده است.

به دلیل اهمیت این مساله بخش آب در صدر برنامه های ششم توسعه قرار گرفته و وزارت نیرو نیز تدابیری را برای حل این بحران در نظر گرفته است که به گفته ستار محمودی، قائم مقام وزیر نیرو، یکی از کارهای وزارت نیرو عمل کردن به تعهدات برنامه‌ای که به دولت و به سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی وعده داده بود تبیین شده که این برنامه ها شامل پیاده سازی نظام مدیریت حوضه ای در حوضه های آبریز کشور است که از مجموع 18 برنامه پیشنهادی،‌ که شش برنامه در سال 94 پیاده سازی شده تشکیل می‌شود و مابقی جزو برنامه های سال 95 خواهد بود.

وی پیشبرد طرح عظیم و بزرگ مدیریت و مهار آب‌های کشور و پیشبرد طرح عظیم آبرسانی به روستاهای کشور را از دیگر طرح‌های وزارت نیرو در سال 94 دانست و افزود: پیشبرد طرح‌های بهداشتی فاضلاب در کشور از دیگر موارد کاری وزارت نیرو است.

وی با بیان اینکه، در حوضه‌های آب روستایی حدود 1.5 درصد رشد افراد زیر پوشش را داشتیم و به آمار 79 درصد در این زمینه رسیده ایم گفت: در زمینه فاضلاب نیز با رشد حدود یک درصد توانستیم از 40.5 به 41.5 درصد سطح زیر پوشش رسیده و در برخی کلان‌شهرها مانند تهران رشد قابل توجهی داشته باشیم که این رقم در کلان‌شهر تهران بین 7 تا 8 درصد رشد داشته است.

قائم‌مقام وزیر نیرو در خصوص مدیریت آب شهرها در سال 94 گفت: گام‌های بزرگی در این خصوص برداشته شده و حدود 527 شهر که در دامنه تنش آبی قرار داشتند و 5 شهر از مراکز استانی که جزو شهرهای بحرانی کشور بودند به‌خوبی مدیریت شدند که توانستیم با مدیریت درست، بدون اینکه در این شهرها به جیره‌بندی آب برسیم،‌ این بحران را مهار کرده و تابستان را بدون تنش سپری کنیم.

وی با اشاره به اجرایی شدن طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در سال 94 اظهار کرد: با اعتباراتی نزدیک به سه برابر سال 93 وارد عرصه کار شدیم و گام‌های موثری را در این راستا برداشتیم که ادامه این طرح در سال 95 با توجه به حدود سه برابر شدن بودجه این سال نسبت به سال 94، ادامه خواهد یافت.

رهایی از بحرانی که کشور سال ها با آن دست و پنجه نرم می کند مستلزم به کار گیری و اجرایی شدن راهکار های درست است چراکه در شرایط فعلی دیگر زمانی برای آزمون و خطا وجود ندارد و باید با ایجاد یک برنامه راهبردی و اصولی کشور را از این وضعیت نجات داد.