گزارش ارائه شده از سوي وزارت امور خارجه به مجلس درباره دوره سه‌ماهه اجراي برجام داراي چند نكته است كه به اختصار مورد بررسي قرار مي‌گيرد: بخش نخست به زمينه‌هاي اجرا شده در برجام اشاره دارد.
روزنامه آرمان در شماره چهارشنبه يكم ارديبهشت در يادداشتي با قلم حسن بهشتي‌پور استاد دانشگاه به تحليل و بررسي گزارش ارايه شده از طرف وزارت امور خارجه به مجلس درباره دوره سه‌ماهه اجراي برجام پرداخت.
گزارش ارائه شده از سوي وزارت امور خارجه به مجلس درباره دوره سه‌ماهه اجراي برجام داراي چند نكته است كه به اختصار مورد بررسي قرار مي‌گيرد: بخش نخست به زمينه‌هاي اجرا شده در برجام اشاره دارد.
در واقع اين بخش به ميزان غني‌سازي، تحقيق و توسعه، ذخاير اورانيوم، مساله آب سبك و سنگين و ديگر موارد فني مي‌پردازد. در اين بخش مسائل بسيار مهمي از سوي تيم فني هسته‌اي تدوين شده تا به اطلاع نمايندگان مجلس و افراد نگران از روند اجرايي برجام رسانده شود. در عين حال گزارش اشاره به اين موضوع دارد كه با وجود انجام تعهدات ايران، هيچ‌گونه خللي نيز در فعاليت هسته‌اي به وجود نيامده و روند موجود به پيش مي‌رود.
بخش دوم به موضوع PMD يا ابعاد احتمالي نظامي مي‌پردازد؛ موضوع بسيار مهمي كه همواره در جريان برنامه هسته‌اي، عليه ايران پرونده‌سازي شده است. آخرين تحول در اين زمينه به گزارش يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي، در نوامبر 2012 مربوط مي‌شود كه طي آن دوازده سرفصل در قالب 66 بند اتهاماتي عليه ايران تنظيم شد كه هر كدام دردسرساز بود. گزارش وزارت خارجه ايران گوياي آن است كه موضوع PMD پايان يافته و قطعنامه شوراي حكام علاوه بر لغو دوازده قطعنامه قبلي، سرفصل اين پرونده را بسته است. گرچه تمام برجام مساله تحريم‌ها نبوده و نيست، اما لغو آن براي ملت ايران بسيار حائز اهميت است. اين بخش تحريم‌ها را به دو بخش تحريم‌هاي حقوقي نوشته شده روي كاغذ و تحريم‌هاي اجرايي تقسيم‌بندي كرده است.
اما متاسفانه برخي برچيده شدن تحريم‌ها از لحاظ حقوقي روي كاغذ را مساله‌اي بي‌اهميت و بي‌فايده مي‌دانند، در حالي كه در گذشته همين كاغذها موجب اعمال تحريم‌هايي عليه ايران شد و عده‌اي آن را كاغذپاره خواندند. همچنين تحريم‌هاي اوليه آمريكا مورد بررسي قرار گرفته و به تحريم‌هاي ثانويه پرداخته است.
تحريم‌هاي ثانويه به آن دسته از تحريم‌هايي گفته مي‌شود كه كشور ثالثي به دليل مبادله با ايران مورد تحريم آمريكا قرار گيرد. فهرست طولاني شامل خروج بيش از 700 شخصيت حقيقي و حقوقي از فهرست تحريم‌ها درج شده كه بر اساس آن در حال حاضر كارها در حال انجام است. اكنون تحريم‌هاي ايران در حوزه‌هاي صادرات نفت، پتروشيمي، طلا و فلزات گرانبها، فرش، پسته و كشتيراني برداشته شده و حتي تحريم‌هاي هواپيمايي با توجه به اينكه در حوزه تحريم‌هاي هسته‌اي نبوده برداشته شده است. اكنون مي‌توان وجه حاصل از صادرات نفت و محصولات وابسته را دريافت كرد.
مساله باقيمانده، مبادلات بر اساس ارز دلار است. البته بايد تاكيد كرد راهبرد ايران در حوزه مبادلات ارزي، تكيه نكردن بر يك ارز و ايجاد سبد ارزي شامل يورو، پوند، فرانك سوئيس، يوآن، ين و ... است. اما برخي كشورها هستند كه براي مبادله و خريد بايد با آنها تبادلات ارز دلاري صورت گيرد. دلار پول واسط بوده و بيشتر مبادلات تجاري بر اساس همين ارز صورت مي‌گيرد. گرچه برخي مشكل تحريم دلار را پررنگ كرده‌اند اما راهبرد ايران استفاده از سبد ارزي است. سرمايه‌گذاران خارجي نيازمند ثبات، آرامش و امنيت هستند. تنها كشوري كه در منطقه داراي ثبات و آرامش بوده، ايران است.
از اين رو بايد در بيان مواضع و اقدامات صورت گرفته دقت لازم را به كار برد تا سرمايه‌گذاران اروپايي دچار ترديد نشوند. از طرفي در حوزه دفاعي نيز هيچ‌كس حق تعيين تكليف براي ايران را ندارد. بنابراين بايد وحدت و همدلي داخلي تقويت شود. مطالبات داخلي بايد متوجه آمريكا و دولت‌هاي اروپايي باشد. برجام يك سند ملي است و نبايد آن را در داخل زير سوال برد. مطالبات اجرايي بايد از طرف مقابل صورت گيرد.
نظر شما
