بسياري از بانك‌هاي بزرگ اروپايي در آمريكا شعبه دارند و به همين خاطر نگران‌اند كه به واسطه همكاري با ايران مجوزش فعاليت‌شان را از دست بدهند. اين بانك‌ها نيازمند شفافيت بيشتري از سوي مقامات آمريكايي هستند؛ اگرچه چند روز گذشته مقامات آمريكايي عنوان كردند كه به‌زودي مجوزهايي به بانك‌هاي طرف همكاري با ايران خواهند داد و معاملات با دلار آمريكا برقرار خواهد شد.
اتحاديـــه اروپايـــي قدرتمندترين سازمان منطقــه‌اي جهاني با 28كشور عضو است و امروزه بزرگ‌ترين بلوك اقتصادي، تجــاري و سياسي جهاني را تشكيل مي‌دهد.
حدود 24درصد تجارت جهاني و 23درصد توليد ناخالص داخلي در دست اين سازمان فدرال است. اتحاديه اروپايي از طريق نماينده عالي سياست خارجي و رئيس ديپلماسي خود، فدريكو موگرينـــي (جانشين كاترين اشتون از يك سال و اندي پيش) و همچنين سه كشور بزرگ فرانسه، انگليس و آلمان نقش بسيار مهم و تاثيرگذاري در روند حل‌وفصل پرونده هسته‌اي ايران داشته و اين نقش همچنان در چارچوب اجرايي‌شدن برجام ادامه دارد.
حل‌وفصل موضوع پرونده هسته ايران بعد از يك دوره 12ساله و به‌خصوص گفت‌وگوهاي بسيار فشرده در دولت حسن روحاني از 25 ماه پيش مناسبات طرفين را وارد دوره جديدي كرده است.
با تحقق توافقنامه هسته‌اي وين در 1394.4.23، اتحاديه اروپايي و تقريبا تمامي 28 كشور عضو آن، از رويكرد جديدي در تنظيم روابط با جمهوري اسلامي ايران برخوردار شده‌اند كه اين رويكرد عملي مي‌تواند مناسبات آن دو را به ميزان زيادي در چشم‌انداز آينده متحول كند.
كشورهاي اروپايي از دو سال پيش رويكرد گسترش همكاري‌ها با جمهوري اسلامي را در پيش گرفته‌اند و طي اين مدت مذاكرات بسيار گسترده و فشرده‌اي را با مقامات كشورمان داشته‌اند. درواقع، با اعزام ده‌ها هيات عالي‌رتبه سياسي، اقتصادي، تجاري، بانكي و نفتي به ايران، مذاكرات همه‌جانبه‌اي با مسئولان كشورمان آغاز شده و زمينه‌هاي متعدد همكاري، بررسي شده است.
پيش از اين پرونده هسته‌اي به‌مثابه بزرگ‌ترين مانع در مسير روابط دو طرف عنوان مي‌شد و كشورهاي اروپايي به‌طور جدي و موكد، خواستار حل‌وفصل اين پرونده و ايجاد فضا براي تنظيم مناسبات جديد با ايران بودند. اجرايي‌شدن برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) از 26 دي‌ماه پارسال اين فضا را براي مسئولان دو طرف فراهم كرد كه نقشه‌راه همكاري‌ها را تنظيم كنند. از نظر كشورهاي اروپايي برجام نقشه‌راه و چراغ راهنماي همكاري‌هاي طرفين در آينده است. برجام مكانيسم اجرايي و راهبرد اصلي اتحاديه اروپايي در تنظيم روابط آينده خود با ايران است.
فدريكو موگريني رئيس ديپلماسي اروپا و نايب‌رئيس كميسيون اروپايي شنبه 28 فروردين به همراه هفت كميسيونر اقتصادي اروپايي به تهران سفر مي‌كند و مذاكرات مهمي را با مقامات عالي‌رتبه كشور و وزراي ذي‌ربط انجام خواهد داد. اين هيات عالي‌رتبه‌ترين و گسترده‌ترين هيات اتحاديه اروپايي از اول انقلاب اسلامي در سفر به ايران است و از اهميت دور جديد مناسبات با كشورهاي اروپايي حكايت دارد.
اولين سفر اروپايي دكتر روحاني و همراهي يك هيات بلندپايه سياسي اقتصادي از بخش‌هاي دولتي و خصوصي (8-5 بهمن 94) به ايتاليا و فرانسه از اهميت زيادي در مناسبات ايران با كشورهاي اروپايي و با مجموعه اتحاديه اروپايي برخوردار است. سفر متئو رنتزي نخست‌وزير ايتاليا طي دو روز اخير و همراهي يك هيات بلندپايه 250نفره سياسي‌اقتصادي و امضاي بيش از 10 سند و موافقت‌نامه همكاري، اهميت مناسبات جديد با اروپا را نشان مي‌دهد.
به‌طور كلي، بايد گفت اتحاديه اروپايي و اكثر اعضاي آن انگيزه و علاقه‌مندي بيشتري نسبت به آمريكا براي بهبود مناسبات خود با جمهوري اسلامي دارند و از دو سال پيش با اعزام ده‌ها هيات عالي‌رتبه اقتصادي‌‌تجاري و سياسي‌پارلماني، چه در سطح دوجانبه و چه در سطح مجموعه اتحاديه اروپايي، عملا علاقه‌مندي خود را براي بهبود مناسبات و ترسيم دور جديدي از همكاري‌ها نشان داده‌اند. به‌رغم فضاي سياسي بسيار مناسبي كه در آسمان روابط ايران و اروپا ايجاد شده، از نقطه‌نظر اجرايي هنوز محدوديت‌هايي وجود دارد. همكاري‌هاي بانكي و بيمه‌اي بين دو طرف اگرچه برقرار شده، اما هنوز سرعت و گستردگي لازم را نگرفته و بايد چندهفته‌اي صبر كرد. بانك‌هاي اروپايي همچنان نگران اقدامات تلافي‌جويانه وزارت دارايي آمريكا هستند كه هنوز تحريم‌ها عليه ايران را كاملا برنداشته است.
بسياري از بانك‌هاي بزرگ اروپايي در آمريكا شعبه دارند و به همين خاطر نگران‌اند كه به واسطه همكاري با ايران مجوزش فعاليت‌شان را از دست بدهند. اين بانك‌ها نيازمند شفافيت بيشتري از سوي مقامات آمريكايي هستند؛ اگرچه چند روز گذشته مقامات آمريكايي عنوان كردند كه به‌زودي مجوزهايي به بانك‌هاي طرف همكاري با ايران خواهند داد و معاملات با دلار آمريكا برقرار خواهد شد.
اين در حالي است كه آزمايش‌هاي موشكي ايران نيز مورد انتقاد كشورهاي غربي قرار گرفته و آلمان، فرانسه و انگليس به همراه آمريكا انتقاداتي را مطرح و آن را مغاير با روح توافقنامه هسته‌اي وين قلمداد كرده‌اند. در اين رابطه فدريكو موگريني، رئيس ديپلماسي اروپايي عنوان كرد هيچ‌گونه اقدامي براي تحريم ايران در بين وزراي خارجه اتحاديه اروپايي مطرح نشده؛ زيرا آزمايش‌هاي موشكي ايران نقض برجام نبوده است؛ اما اين اقدامات مي‌تواند تنش‌ها را در منطقه افزايش دهد.
مناسبات ايران و اروپا به‌رغم مشكلات و چالش‌هايي كه دارد و عمدتا يادگار سال‌هاي گذشته است، در بستري جديد قرار گرفته و در آينده بايد منتظر ارتقاي روابط دو طرف در زمينه‌هاي مختلف باشيم.
*منبع: روزنامه فرهيختگان
نظر شما
