استقلال دانشگاه ها در جذب دانشجوي دكترا در واقع بازگشت به سال هاي پيش از دولت هاي محمود احمدي نژاد است و بازگشت به مدلي استاندارد كه تمامي كرسي هاي دانشگاهي در دنيا از آن تبعيت مي كنند.
در هفته جاري دو اتفاق همزمان نشان داد دانشگاه هاي ايران با عملي شدن يكي از مهم ترين وعده هاي دولت يازدهم به دانشگاه ها مواجه شدند. در اتفاق اول واگذاري چگونگي جذب دانشجو دكترا به دانشگاه ها واگذار شد و هر دانشگاهي بسته به شرايط خود، اقدام به اعلام شرايط جذب دانشجوي دكترا كرد.
همزمان سازمان سنجش آموزش كشور نيز، در اتفاقي برخلاف سال هاي قبل، اعلام كرد:«اساس انتخاب رشته به عمل آمده، دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي پذيرنده دانشجو، نسبت به اعلام حد نصاب هر كد رشته محل و ساير شرايط و ضوابط پذيرش دانشجو براي ارزيابي تخصصي (مرحله دوم آزمون) از طريق سايت خود در پايان هفته اول ارديبهشت ماه 95 اقدام مي كنند.»
استقلال دانشگاه ها در جذب دانشجوي دكترا در واقع بازگشت به سال هاي پيش از دولت هاي محمود احمدي نژاد است و بازگشت به مدلي استاندارد كه تمامي كرسي هاي دانشگاهي در دنيا از آن تبعيت مي كنند.
ديگر مدل استانداردي كه دانشگاه هاي دنيا از آن تبعيت مي كنند استقلال دانشگاه ها در اعزام به خارج از كشور به عنوان بورسيه است. طي سال هاي اخير و در دولت دوم محمود احمدي نژاد دست داشتن دولت در بورسيه زمينه ساز ايجاد پرونده بورسيه هاي مساله دار شد.
حالا دولت يازدهم دوباره اين استقلال را به دانشگاه ها بازگردانده است. مجتبي صديقي رييس سازمان امور دانشجويان وزارت علوم دراين باره مي گويد: «تفويض اختيارات به دانشگاه ها محور اصلي سياست بورس در سال 95 است و به همه دانشگاه ها اعلام شده سهميه مورد نياز خود را از رشته هاي جديد و اولويت هاي نقشه علمي كشور اعلام كنند.» براساس آمار رسمي امسال دانشگاه هاي ايران 192 دانشجو را براي بورسيه خارج به وزارت علوم معرفي خواهند كرد.
صديقي همچنين از تصويب و ابلاغ شيوه نامه انضباطي خبر داد و گفت: شيوه نامه انضباطي تصويب و ابلاغ شد و بيشترين تغيير آن در آئين دادرسي بوده و در جرايم و مجازات تغييري ايجاد نشده است.
صديقي در ادامه با اشاره به احكام صادره بورس داخل در سال 94، گفت: احكام صادره بورس داخل در سال گذشته با روند كاهشي روبرو بود. با وجود فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها در حال حاضر نياز به بورس كم شده است.
وي يادآور شد: در سال گذشته، 452 حكم بورس داخل صادر شده كه از اين تعداد 314 مورد مربوط به دانشجويان دكتري داخل و بورسيه‌هاي سال‌هاي قبل هستند و همچنين 138 مورد آن مربوط به مربيان دانشگاه‌ها بود كه از امكان بورس داخل براي دوره دكتري استفاده كردند.
استقلال در دانشگاه ها چگونه سلب شد؟
اين اتفاق در شرايطي است كه طي هشت سال از زمامداري وزراي محمود احمدي نژاد، بخش زيادي از اختيارات دانشگاه ها از آنها سلب شد و حالا به نظر مي رسد دولت حجت الاسلام حسن روحاني سعي در بازگرداندن آنها دارد. در هشت سال دولت احمدي نژاد استقلال دانشگاه‌ها در تصميم‌گيري، صرف بودجه، جذب اعضاي هيات‌علمي و پذيرش دانشجوي از جمله اختياراتي بود كه از دانشگاه ها گرفته شد. به طوريكه اولين قدم براي ازبين‌بردن استقلال دانشگاه‌ها در دولت نهم برداشته شد.
آن زمان كه در بودجه سال ٨٨، وزارت علوم بودجه دانشگاه‌ها را در اختيار آنها قرار نداد و براي دريافت بودجه، تبصره صورتحساب مخارج را تعيين كرد. از سال ١٣٨٨ دانشگاه‌ها موظف شدند براي اجراي طرح‌هاي عمراني و ديگر هزينه‌ها، صورتحساب‌هايي به وزارت علوم بفرستند و در قبال آن بودجه دريافت كنند.
علاوه بر اين، تغيير شكل برگزاري آزمون دكترا در دولت دهم استقلال دانشگاه‌ها در جذب دانشجوي دكترا را گرفت. همچنين در دولت دهم آيين‌نامه ارتقاي درجه علمي اساتيد باعث شد روساي منصوب‌شده دانشگاه‌ها از سوي وزارت علوم، به‌راحتي بتوانند بدون درنظرگرفتن نظر اعضاي هيات علمي، اساتيد را جذب دانشگاه‌ها كنند.اقداماتي كه باعث شد فاتحه استقلال دانشگاه‌ها در دولت دهم خوانده شود.
بورسيه ها، از رانت جدا مي شوند؟
ماجراي بورسيه ها مساله دار طي دو سال اخير به يكي از مهم ترين چالش هاي آموزش عالي ايران تبديل شد. در ابتدا عنوان شد كه بيش از 3 هزار بورسيه غير قانوني طي سال هاي اخير، جذب شده اند اما پس از آن اين رقم كاهش يافت و مسئولان وزارت علوم اعلام كردند،
دانشگاه ها درباره پذيرش يا عدم پذيرش بورسيه هاي مساله دار تصميم گيري مي كنند. حتي پس از آن، برخي دانشجوياني كه داراي بورسيه هاي مساله دار نيز بودند به احقاق حق خود پرداختند. اما فارغ از تمامي اين مسايل واگذاري تصميم گيري درباره بورسيه هاي خارج از كشور به دانشگاه ها مي تواند تا حد زيادي بورسيه ها را از محيط هاي دولتي خارج كند و زمينه ايجاد رانت را از بين ببرد.
علاوه بر اين نكته حايز اهميت ديگر رونق گرفتن ديپلماسي علمي پس از آغاز به كار دولت روحاني است. به طوريكه از آغاز فعاليت دولت يازدهم تا به امروز، هيات هاي دانشگاهي اي از كشور هايي همچون، آلمان، اتريش، آمريكا، استراليا، عمان، ايتاليا، فرانسه، ژاپن، تركيه، اندونزي، اواكراين، مغولستان، تونس، گرجستان، عراق، چين، نيوزيلند، ويتنام، كره جنوبي و اسپانيا وارد ايران شده اند و بخش زيادي از آنان خواستار تبادل استاد و دانشجو ميان ايران و كشورهاي خود هستند.
بر همين اساس به نظر مي رسد واگذاري بورسيه هاي خارج از كشور به دانشگاه ها مي تواند ساز و كار آكادميك بيشتر به اين برنامه ها تزريق كند.
منبع: خبرگزاري خبرآنلاين
نظر شما
