نخست؛ هيچ‌كس را نديده‌ا‌م كه امروز چيزي بنويسد و روز بعد نگويد اگر اين تغيير صورت مي‌گرفت، نيكوتر بود و اگر آن موضوع اضافه مي‌شد، خوش‌تر مي‌نمود و اگر اين مطلب جلو قرار مي‌گرفت، خوب‌تر مي‌شد و چنانچه اين موضوع كنار نهاده مي‌شد، زيباتر بود.
نخست؛ هيچ‌كس را نديده‌ا‌م كه امروز چيزي بنويسد و روز بعد نگويد اگر اين تغيير صورت مي‌گرفت، نيكوتر بود و اگر آن موضوع اضافه مي‌شد، خوش‌تر مي‌نمود و اگر اين مطلب جلو قرار مي‌گرفت، خوب‌تر مي‌شد و چنانچه اين موضوع كنار نهاده مي‌شد، زيباتر بود.
اين از بزرگ‌ترين عبرت‌هاست و دليلي است بر غلبه نقص بر همه بشر. (عماد كاتب اصفهاني، به نقل از معجم الادباء ياقوت حموي) جهان سياست، جهان واقعيت‌هاست و نه جهان ايدهآلها؛ ايدهآلها را بايد لابه‌لاي كتاب‌ها و نظريه‌هاي سياسي جست‌وجو كرد. قطعا بسيار عالي مي‌شد اگر توافق هسته‌اي به‌گونه‌اي رقم مي‌خورد كه ايران بدون آنكه هيچ‌گونه محدوديتي در فعاليت هسته‌اي داشته باشد، تحريم‌ها و قطعنامه‌هايي كه عليه‌اش صادر شده بود برداشته مي‌شد.
اما سوال اين است كه آيا تيم هسته‌اي به توافقي بهتر از آنچه امروز به آن رسيده‌ايم مي‌توانست دست يابد؟ پاسخ به اين پرسش را مي‌توان از طريق پاسخ به پرسش دوم داد و آن اين است كه، چرا تيم هسته‌اي سابق نتوانستند به توافق ايده‌آل دست يابند؟ پاسخ روشن است؛ محدوديت‌ها، موانع و مقاومت‌هاي جدي از سوي طرف‌هاي مقابل موجب عدم موفقيت و رسيدن به يك نتيجه مطلوب براي تيم مذاكره‌كننده ما بوده است. حال آيا در زمان تيم فعلي محدوديت‌ها، موانع و مقاومت‌ها برداشته شده است؟ آيا غربي‌ها از مواضع خود عقب‌نشيني كرده‌اند؟
قطعا نه. آنچه اتفاق افتاده باز كردن يك راه و يك مسير از دل كوه عظيم اختلافات و بي‌اعتمادي‌ها بوده. ممكن است برخي بگويند اين مسير و اين راه مي‌توانست بهتر باشد، «بهتر بودن» مفهومي ايده‌آل و كاملا نسبي در عالم سياست است و در بسياري موارد دست‌نيافتني. بايد كوشيد بهترين راه را انتخاب كرد و بهترين راه هيچ‌گاه ايده‌آل ما نيست.
دوم، متاسفانه در ماه‌هاي اخير برخي‌ها با طرح اين نظر كه آنچه غربي‌ها به ما مي‌دهند روي كاغذ است و آنچه ما به آنها مي‌دهيم عيني و خارجي است به دنبال مخدوش و كم‌ارزش كردن اين توافق هستند. در حالي كه بايد دانست ارزش يك توافق به اعتبار وجه حقوقي آن توافق است كه بين طرفين منعقد مي‌شود. اگر در پايان هشت سال دفاع مقدس درنهايت عراق آغاز‌كننده جنگ شناخته و محكوم به پرداخت غرامت شد به خاطر توافق روي كاغذي بود كه در سال 1975 در الجزاير ميان ايران و عراق منعقد شد.
متاسفانه بايد اينجا بگويم ترامپ نامزد جمهوريخواهان بهتر از هر كس ديگر، حتي از برخي دوستان داخلي، به اهميت توافق برجام پي برده است و به همين خاطر از پاره كردن آن سخن مي‌گويد، چراكه ترامپ فهميده چه غرب به تعهدات خود در قبال ايران عمل كند و چه عمل نكند ايران برنده بازي است.
به عبارت دقيق‌تر اگر غرب به تعهدات خود عمل كند ايران مي‌تواند با بازسازي خود در زمينه‌هاي اقتصادي در مدت زمان كوتاهي به يك بازيگر درجه يك اقتصادي و سياسي در منطقه تبديل شود و دامنه نفوذ خود را بيش از پيش گسترش دهد و اگر غرب به تعهدات خود عمل نكند باز ايران، ضمن آنكه مي‌تواند با توجه به بومي بودن صنعت هسته‌اي‌اش حداكثر ظرف يك‌و‌نيم‌سال تجهيزات از مدار خارج كرده خود را وارد چرخه هسته‌اي كند، مي‌تواند بنا به اين تعهدات الزام‌آور حقوقي دست بالا را داشته باشد. همچناني كه در ماجراي ملي شدن صنعت نفت پس از راي ديوان بين‌المللي لاهه كه راي حقوقي بود، انگلستان و متحدانش به هر دري كه زدند نتوانستند يك بار ديگر صنعت نفت را از ملت ايران باز پس گيرند.
سوم، درباره نوع رفتار غربي‌ها نسبت به انجام تعهدات‌شان بايد گفت آنچه امروز از سوي غربي‌ها انجام مي‌شود بسيار شبيه به رفتار انگلستان در ملي شدن صنعت نفت ايران است. مرحوم محمد مصدق به آيزنهاور مي‌نويسد: «در اين چند ماهي هم كه از تاريخ اين پيمان مي‌گذرد ملت ايران گرفتار مضايق مالي و دسايس سياسي شركت سابق نفت و دولت انگلستان بوده، از آن جمله خريداران نفت ايران را از دادگاهي به دادگاهي كشانده و با تمام وسايل تبليغاتي و ديپلماسي موانع غير‌قانوني در سر راه فروش نفت ايران ايجاد كرده است.
(نامه 300. نامه‌هاي دكتر مصدق. محمد تركمان).» امروز ديگر مقاومت و تلاش مرحوم دكتر مصدق در مقابل فشار‌هاي داخلي و خارجي بر كسي پوشيده نيست، كودتاي 28 مرداد، يورش به منزل دكتر مصدق و غارت منزلش و سپس بازداشت و برخورد تحقيرانه با او در دادگاه و تبعيد و... هيچ‌كدام باعث نشد كه آنچه آن مرد وطن‌پرست براي ايران انجام داد در پيچ در پيچ تاريخ گرد نسيان و فراموشي بر آن بنشيند.
امروز نيز با گذشت نزديك به سه سال آنچه از سوي فرزندان انقلاب صورت گرفته شده گفت‌وگويي در چارچوب سه اصل عزت، حكمت، مصلحت و با در نظر گرفتن شأن تاريخي- فرهنگي ملت ايران بوده است. فرزندان انقلاب به روشني مي‌دانند در آن سوي ميز كسي براي ما فرش قرمز پهن نكرده است و هر كشوري همان گونه كه آن سياستمدار غربي گفته بود دوستان و دشمنان ابدي نيستند، آنچه ابدي است منافع ماست؛ تنها به دنبال منافع كشور‌هاي خودشان هستند. اما قدرت بيان و منطق استوار فرزندان انقلاب، كه حتي برخي از ديپلمات‌هاي غربي نيز به آن اذعان داشتند، توافقي را به همراه داشته است كه قطعا چه در امروز و چه در آينده برگ برنده ملت ايران خواهد بود.
نظر شما
