دلایل افزایش قیمت بازار در روزهای پایانی سال را می‌توان از زبان بسیاری از کسبه به وضوح شنید؛ عده زیادی از کسبه معتقدند تنها به دلیل جبران کسادی بازار در برخی از ماه‌های سال، دست به افزایش قیمت‌های غیراصولی در شب عید می‌زنند!
دلایل افزایش قیمت بازار در روزهای پایانی سال را می‌توان از زبان بسیاری از کسبه به وضوح شنید؛ عده زیادی از کسبه معتقدند تنها به دلیل جبران کسادی بازار در برخی از ماه‌های سال، دست به افزایش قیمت‌های غیراصولی در شب عید می‌زنند!
به گزارش ایکنا، یکی از وظایف همگانی که از ضرورت‌های زندگانی به شمار می‌رود و نقشی اساسی در زندگی مادی و گرایش به زیست معنوی دارد، مسئله مهم کسب روزی و تلاش و کار و اقتصاد است.
این مسئله در روزهای پایانی و نزدیک شدن به عید نوروز بیشتر مورد توجه قرار میگیرد و افراد برای به‌دست آوردن روزی بیشتر دست به فعالیت‌های مختلفی در این زمینه می‌زنند؛ یکی از این راه‌ها کم‌فروشی و گران‌فروشی است؛ما در این گزارش برآنیمتا در رابطه با کسب روزی حلال و نیز تغایر آن با کسب روزی از راه کم‌فروشی و گران‌فروشی و افزایش قیمت‌ها در ایام نزدیک به عیدنوروز بپردازیم.
خداوند در قرآن کریم در رابطه با کسب روزی حلال می‌فرماید:«وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِی الأَرْضِ إِلاَّ عَلَی اللّهِ رِزْقُهَا وَیَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا کُلٌّ فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست، مگر اینکه روزی او برخداست. او قرارگاه و محلّ نقل و انتقالش را می‌داند، همه این‌ها در کتاب آشکاری ثبت است»(هود.6)
سفارشات اسلام در کسب روزی حلال
از آنجا که در جامعه کنونی و با گسترش فقر، افراد به دنبال کسب اموال بیشتر بر آمده و طمع و حرص بیش از همیشه بیداد می‌کند، مشاهده می‌شود که کسب و کار بر اساس سفارش‌های اسلام رو به فراموشی است و در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود خیلی از کاسبان امروزی، سود اسلامی و نحوه کسب روزی حلال بر اساس سفارشات اسلام را نیز فرا نگرفته‌اند.
حال در چنین شرایطی و با توجه به نزدیکی به ایامی که خرید و فروش افزایش می‌یابد، با کمی تأمل و جست‌وجو در محیط پیرامون متوجه می‌شویم که بخشی از بی‌برکتی و فقری که در روند زندگی اجتماعی افراد جاریست از همین فراموشی‌ها نشأت میگیرد.
کم فروشی عامل بی اعتمادی در جامعه
در قرآن مجید به طور صریح و مکرربه کم‌فروشی اشاره شده و به شدت تقبیح شده است و بالاتر از آن قرآن کریم کم‌فروشی را موجب ویران شدن شهر مدین و نابود شدن قوم آن معرفی کرده است، در شش سوره از ۱۱۴ سوره قرآن کم‌فروشی مورد مذمت قرار گرفته است .
سوره مطففین که این سوره مبارکه به نام کم فروشان معرفی شده است؛ «وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ`لِيَوْمٍ عَظِيمٍيَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ؛ وای به حال کم‌فروشان آنان که وقتی چیزی را با پیمانه یا وزن از مردم تحویل می‌گیرند کاملاً حق خود را استیفاء می‌کنند ولی وقتی چیزی را تحویل مردم می‌دهند در پیمانه و وزن کمتر می‌دهند، آیا آن‌ها عقیده ندارند که بعد از مرگ زنده خواهند شدو به روز بزرگ رستاخیز ایمان ندارند؛ روزی که تمام مردم در پیشگاه خداوند برای تعیین سرنوشت خود می‌ایستند.
مهم‌ترین عامل در عدالت از جمله عدالت در خرید و فروش و ایجاد امنیت و اعتماد عمومی دین و ایمان است،خداوند در آیاتی از سوره‌های قرآن اعتقاد به خدا را مهم‌ترین عامل در عدالت اقتصادی و مانع جدی در برابر کم‌فروشی معرفی می‌کند.
اگر جامعه‌ای می‌خواهد به سوی کم‌فروشی نرود و عدالت اقتصادی بلکه عدالت جامعه را تجربه کند باید براین عناصر بینشی و نگرشی توجه داشته باشد و تنها با افزایش مأموران نظارتی نمی‌توان به این مهم دست یافت،چرا که انسان باید وجدانی به نام فطرت الهی بیدار داشته باشد تا بتواند از درون، خود را نظارت و مدیریت و مهار کند زیرا اگر چنین پلیس داخلی و پاسبان نفس نباشد نمی‌تواند از کم‌فروشی دست بردارد.
در این راستا با چند نفر از کاسبان استان تهران گفت‌وگویی در رابطه با کسب روزی حلال داشتیم؛ م.ف، یکی از فروشندگان لباس در رابطه با این موضوع عنوان کرد که نه تنها سود جنس‌هایش را افزایش نمی‌دهد بلکه برای به فروش رفتن جنس‌هایشدر روزهای آخر سال تخفیف بیشتری نیز بر اجناس خود لحاظ می‌کند.
عدم آگاهی اغلب کاسبان از میزان سود اسلامی
وی در رابطه با نرخ سود اسلامی در کسبش افزود: از میزان سود اسلامی آگاهی ندارم، ولی سعی می‌کنم با توجه به دیگر فروشندگان سود متعادلی را در نظر بگیرم.
ضعف درآگاه سازی میزان نرخ سود اسلامی
ذکر این نکته ضروری است که در جامعه اسلامی و در فضایی که بازاریان و کاسبان مسلمان بوده و حداقل باید از نرخ سود اسلامی مطلع باشند، چرا هنوز در میان جامعه به وفور افرادی یافت می‌شوند که به صورت غیر اسلامی روند کسب روزی خود را دنبال می‌کنند؟ کدام نهاد و یا سازمان و ارگانی باید در این زمینه وظیفه آگاهی‌دهی به این افراد را درنظر بگیرد؟ چرا در کنار احکام واجبی که از کودکی به افراد آموزش داده می‌شود، چنین مواردی هنوز مورد غفلت است؟
جبران کسادی مقطعی بازار با افزایش قیمت‌ها در شب عید!
در ادامه این گزارش به سراغ یک دوزنده لباس می‌رویم؛ امید.ق، مغازه‌دار و خیاط در این رابطه می‌گوید: کار ما نرخ مشخصی ندارد اما در یک ماه آخر سال نرخ همه دوزنده‌ها تغییر پیدا کرده و افزایش قابل توجهی دارد؛ دلیل این دوزنده برای افزایش این بود که در دو تا سه ماه از سال بیکاریم و برای جبران این موضوع مجبور به اینکار هستیم!!
و باز نکاتی که در ذهن هر مخاطبی متجلی می‌شود دلایل افزایش قیمت بازار در روزهای پایانی سال است؛ چرا در شرایطی که همه باید از روندی یکسان در کسب و کار بهره‌مند شوند، تنها به دلیل جبران کسادی بازار در برخی از ماه‌های سال، دست به افزایش قیمت‌های غیراصولی می‌زنند؟ جایگاه اعتقادات و نیز جایگاه ایمان افراد به روزی‌دهندگی خداوند در این زمینه تا چه میزانی مورد غفلت است.
این در حالی است که هنوز در میان بازاریان و کاسبان قدیمی افرادی وجود دارند که بی‌توجه به ماه‌ها و ایام خاص سال، بر اساس ایمان خود به رازق بودن پروردگار، از روندی یکسان در افزایش نرخ سود بهره‌مند می‌شوند و چنین افرادی با برکتی که از ایمان آن‌ها ناشی می‌شود، سال‌هاست در عرصه بازاریان، مورد اعتماد و محترمند.
وجود چنین افرادی امری را مبرهن می‌سازد و اینکه در هر شرایطی و در هر شغل و جایگاهی می‌توان به توکل بر خدا، ایمانی قوی و اعتماد به او که روزی همه انسان‌ها را تضمین‌کرده است، می‌توان جامعه‌ای اخلاق‌مدار بنا کرد که پایه و اساس آن بر اعتماد بنا شده است.
در پایان این گزارش پس از ملاقات با یک راننده تاکسی و در مسیری که با وی همسفر بودیم، نظرش را در رابطه با این تأثیرگذاری و منفعت‌جویی افراد از ایام خاص سال جویا شدیم.
م. ذ، راننده تاکسی در رابطه با تأثیر نزدیکی به ایام عید بر کسب روزی حلال می‌گوید: به هیچ وجه این موضوع تأثیری بر روند کار ندارد و از ابتدای سال تا انتهای سال یک نرخ مصوب و مشخص برای ما وجود دارد؛ مسافری که می‌خواهد کرایه خود را بپردازد باید با رضایت کامل بدهد.
در پایان یادآور می‌شود، در میان افرادی که می‌توان در گوشه و کنار خیابان‌ها با عنوان فروشنده مشاهده کرد، یا حتی در میان رانندگان تاکسی، اتوبوس و ... و در میان همه کسانی که این روزها سخت مشغول کسب روزی برای ایام پایانی سال هستند، بسیار مشاهده می‌شود که اخلاق اسلامی حرفه کسب و کار به فراموشی سپرده شده است.
حال آنکه اگر اندکی به برخی از آموزه‌های ناب اسلامی رجوع کنیم، نه تنها کاسبان، بلکه خریداران نیز با رضایت بیشتری این روزهای پایانی سال را به روزهای آغازین سالی نو پیوند می‌دهند و چه بسا سفره‌های بی‌رونقی، از رنگ روزی من لا یحتسب پروردگار بهره‌مند شوند.
نظر شما
