سال نو و بهار نزدیک است. ایرانیان به رسم قدیم به یکدیگر عیدی میدهند و روزهای شیرینی را سپری میکنند. بسیاری از مردم ترجیح میدهند به یکدیگر کتاب عیدی بدهند اما نمیدانند چه کتابی بخرند. هدیه کتاب در جهان غرب نیز به مناسبتهای گوناگون از دیرباز متداول بوده است. در نوشتهای که در پی میآید با استفاده از یادداشتهای شیکاگو تریبون و هافینگتون پست، به بررسی ملاکهای انتخاب کتاب مناسب برای هدیه پرداختهایم.
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- علاقهمندان به کتاب، هدیه دادن و هدیه گرفتن این کالای فرهنگی را دوست دارند و ممکن است به بهانههای مختلف مانند سالگرد تولد و سال نو به چنین کاری اقدام کنند؛ البته برای هدیه دادن نیاز است به درستی سنجیده شود که چه کتابی برای چه فردی مناسبتر است یا اصلاً شخص مورد نظر اهل مطالعه است یا نه؛ کاری که تشخیص آن گاه بسیار سخت است چون علاقهمندان به کتاب در دنیا بسیار اندک هستند؛ از اینرو بسیاری دوست دارند هدایایی بدهند که مطمئن هستند اغلب افراد به آن علاقه دارند؛ مثلاً عطر یا لباس را به عنوان هدیه انتخاب میکنند و اگر هم قصد خرید کتاب داشته باشند سراغ پرفروشها میروند. اما همه خوانندگان با این عقیده موافق نیستند زیرا خواندن یک کتاب باارزش را بهتر میدانند و معتقدند پرفروش بودن لزوماً به معنای خوب بودن نیست. این دسته معتقدند اگرچه علاقهمند کردن افراد به آثار فاخر مشکل است اما غیرممکن نیست. البته انتخاب از بین پرفروشها لزوماً بد نیست زیرا اولاً ذهن هدیهگیرنده تحت تأثیر این عنوان خواهد بود، ثانیاً حضور کتابی در فهرست پرفروشها معمولا اتفاقی نیست و نشانه اقبال عمومی به آن کتاب است.
ملاکهای انتخاب کتاب برای هدیه
بسیاری به کتابفروشیها مراجعه میکنند و درباره ویژگیهای فرد هدیه دهنده توضیح میدهند و از کتابفروش کمک میطلبند تا کتاب مناسبی را دریافت کنند در حالی که انتخاب کتاب مناسب یک هنر است. برای رسیدن به این مهم باید وقت خود را صرف انجام چند کار کنید.
برای خرید کتاب اولین نکته مناسب بودن آن است. کتاب را به صرف پرفروش بودن یا پیشنهاد آن توسط دیگران انتخاب نکنید. ایرادی ندارد که بر اساس پیشنهاد دیگران برای خود کتابی بخرید اما خرید کتاب به عنوان هدیه بدون دانستن محتویات آن اولین اشتباهی است که هدیه دهنده در انتخاب کتاب انجام میدهد.
ایدئالترین حالت این است که خود کتاب را بخوانید. هر کتابی که به عنوان هدیه برمیگزینید نمایانگر ویژگی شخصیتی انسان است. از طرفی اگر بخواهید همه کتابها را بخوانید و هدیه بدهید همه وقت شما صرف خواندن کتاب میشود؛ البته اگر خواننده مشتاقی باشید موردی ندارد اما اگر اینطور نباشد پس از مدتی از کتاب هدیه دادن صرفنظر خواهید کرد.
اما ورود به کتابخانه و تحقیق درباره آثار مختلف کار بسیار سختی است. انتخاب کتاب در میان قفسههای متعدد کتاب بسیار زمانبر است ولی برای یک خواننده مشتاق کتابفروشی، درست مانند بهشت است. از خود بپرسید:
♦ هدیهگیرنده به چه نوع کتابی علاقهمند است؟
♦ آیا به داستان علاقهای دارد؟
♦ آیا به آثار غیرداستانی علاقهمند است؟
♦ به چه ژانری علاقهمند است؟ عاشقانه؟ مذهبی؟ تاریخی؟ زندگینامه؟
♦ آیا اصلا به خواندن کتاب علاقهای دارد؟
♦ دایره واژگان آنان در چه حد است؟ جواب این سؤال از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا اگر دایره واژگان فردی خوب نباشد خواندن کتابی که پر از کلمههای ناآشناست خواننده را کسل میکند.
بعضی آدمها خواندن هر کتابی را دوست دارند. خرید کتاب برای این دسته بسیار آسان است و امکان اینکه از هدیه شما لذت ببرند بسیار بالاست اما بعضیها به ژانر خاصی علاقهمندند و گروهی دیگر آثار غیرداستانی را میپسندند و مثلاً از خواندن زندگینامه بیزارند.
هدیه کتاب برای کتابنخوانها
اما تکلیف ما با آن دسته از مردم که هیچ علاقهای به خواندن کتاب ندارند چیست؟ ممکن است از خود بپرسید که اصلاً چرا باید برای این دسته کتاب خرید؟ جواب واضح است. باید به این دسته از مردم کتاب هدیه بدهیم تا به خواندن تشویق شوند. بسیاری از نوجوانان و جوانان به دلیل داشتن سرگرمی بسیار و دارا بودن وسایل الکترونیک علاقهای به کتاب ندارند. اگر جرات کتاب خریدن برای چنین گروهی را دارید با چالش بزرگی روبهرو خواهید شد و باید کتابی انتخاب کنید که قادر نباشند آن را کنار بگذارند. به علایق آنان فکر کنید و کتابهایی با همان موضوع برایشان تهیه کنید. با این روش آنها را در راه کتابخوانی یاری میرسانید.
در مرحله دوم باید سراغ کتابهای محبوب و نقد آنها بروید. نقدهای مختلف به شما کمک میکند تا پس از حضور در کتابفروشی انتخاب بهتری داشته باشد زیرا در کتابفروشیها کتابهای شبیه به هم در یک قفسه قرار میگیرند.
جستجوی عناوین خاص شما را با کتابهایی یا عناوینی آشنا میکند که پیش از این از وجودشان آگاه نبودید. نقد دیگران و پیشنهاد آنان نیز به شما کمک میکند تا بدانید نظر دیگران درباره آن کتاب چیست. خواندن پشت جلد کتاب نیز به این موضوع کمک میرساند. اما باید در این زمینه محتاط باشید چون گاهی نقدی منفی درباره یک کتاب خاص میخوانید اما پس از خواندن آن نظرتان تغییر میکند و با نظر منتقد موافق نخواهید بود و بالعکس!
در مرحله سوم به سن و جنسیت هدیهگیرنده فکر کنید. از هر کتابفروشی هم کمک بخواهید در اولین گام درباره سن و جنسیت هدیهگیرنده پرسش خواهد کرد. با وجود اینکه بسیاری از صاحبنظران با گروهبندی مخالفند اما حقیقت این است که بسیاری از کتابها برای گروه خاصی از انسانها نگاشته شدهاند و در اکثر موارد برای همان دسته جذابیت بیشتری دارند.
در آخر اینکه از انتخاب عناوین جدید واهمه نداشته باشید. این دلیل که هدیهگیرنده فقط به آشپزی علاقهمند است بدان معنا نیست که باید لزوماً برای او کتاب آشپزی بخرید. کتاب نیز مانند لباس است. بعضی لباسها وجود دارند که ممکن است هیچوقت امتحان نکنید اما در صورت امتحان بسیار زیبا خواهند بود. شاید فرد هدیهگیرنده به سفر علاقهمند باشد اما هیچ گاه کتابی دراین باره نخوانده باشد. به علایق فرد در زندگی فکر کنید. آن گاه میدانید در چه زمینهای برای او کتاب بخرید.
کتاب بهترین هدیه است. چون نه تنها به انسان اطلاعات جدیدی میدهد بلکه باعث انبساط خاطر نیز میشود. کتاب شما را به جاهایی میبرد که تاکنون نرفتهاید اما مایلید از آن دیدن کنید. کتاب، ورزش روح است و به شما کمک میکند وارد دنیای خیال شوید.
کسانی که سراغ کارت پستال یا کارت هدیه میروند احساس راحتی میکنند اما باید بدانند که فرصتی بزرگ را از دست میدهند. بهترین هدیه برای دریافت یا تقدیم کردن چیزی است که درکی کامل از هدیهگیرنده یا دهنده به انسان بدهد. چرا هدیهای ندهید که مشخص باشد برای انتخاب آن زمان گذاشتهاید و برای طرف مقابل ارزش قائل شدهاید؟ انتخاب کتاب مناسب و دریافت بازخورد مثبت بسیار لذتبخش است. این حس مثبت را حتماً امتحان کنید.
منابع: شیکاگو تریبون، هافینگتون پست