بانکداری ایرانی – ارز کشور با نرخهای دولتی و آزاد محاسبه میشود و برای کسانی که به دلیل بیماریهای خاص، مأموریتهای دولتی و خریدهای فوری و اورژانس به ارز نیاز دارند برای آنها ارزهای دولتی یا مبادلهای محاسبهشده و برای کسانی که نیاز به ارزهای سیاحتی و غیرضروری دارند بایستی ارز آزاد را با نرخ بازار تهیه کنند .
چند نرخی بودن ارز برای برخی که از رانتهای ویژه برخوردار هستند مناسب بوده اما برای اقتصاد ایران چندان مفید فایده نخواهد بود و با توجه به اینکه هدف اصلی دولت جذب سرمایهگذاری خارجی است چند نرخی بودن ارز، پوشش ریسک برای سرمایهگذاران خارجی را با مشکلاتی مواجه میکند.
ارز تاکنون دو بار در ایران ، تکنرخی شد . در فروردین ۷۲ برای اولین بار ارز در اقتصاد ایران تکنرخی شد که هفت ماه تداوم یافت. و در اقدامی دیگر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۱، بهمنظور اصلاح نظام اداری کشور اقدام به اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز کرد.
از طرف دیگر دولت به دنبال ایجاد بازار مشتقه ارزی است و این عاملی خواهد بود تا سرمایهگذاری خارجی با توجه به بازار مشتقه بهراحتی بتواند ارز به ایران وارد کرده و بدن ریسک ارز خود را از کشور خارج کند و امنیت بازار برای سرمایهگذار خارجی مهیا شود.
محمدرضا پور ابراهیمی نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ابتدای سال جاری اعلام کرد که نرخ ارز بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا و رویکرد اقتصاد ایران در بازار آزاد عمل میکند و بر این اساس عرضه و مبادله میشود که به نظر واقعی است. وی با ابراز امیدواری از شرایط فعلی کشور و مهیا بودن آن برای تکنرخی کردن نرخ ارز بیان داشت: اعتقاد بر این است که باید به سمت تکنرخی کردن قیمت ارز حرکت کرد و این وضعیت که یک نرخ بازار آزاد و یک نرخ ارز مبادلهای وجود داشته باشد بهجز ایجاد فساد و رانت در اقتصاد کشور، ثمره دیگری ندارد و باید بتوان با روند پیش رو و چشمانداز مثبت اقتصاد کشور، موضوع تکنرخی شدن ارز در کشور را عملیاتی کرد.
این در حالی است که دولت یازدهم از ابتدای دولت خود درصدد تکنرخی کردن ارز بود اما مذاکرات با 1+5 مانع از اجرایی شدن این طرح از سوی دولت شده بود و حال که برجام اجرایی شده است دولت در نظر دارد در سال 95 این طرح را اجرایی کند.
سیف چندی پیش اعلام کرد که شواهد و قرائن نشان میدهد که ازنظر منابع و نوع مکانیزمی که داریم می توانیم کاملاً تکنرخی شدن ارز را اجرا کنیم ولی ترجیح میدهیم که انجام ندهیم چراکه با توجه به شرایط آینده باید بیشتر برای مواجهه با احتمالات آمادهباشیم. اما مسلم است که پس از حل شدن مسائل بینالمللی ما میتوانیم بافاصله چندماهه تکنرخی شدن ارز را در بازار اعلام کنیم.
در همین رابطه هفته گذشته ، معاون اقتصادی بانک مرکزی بابیان اینکه در سال ۹۵ ارز تکنرخی میشود گفت:ایران در سال مالی آتی نظام تکنرخی ارز را پیاده میکند. ما در حال کاربر روی آن هستیم و قصد داریم آن را اجرایی کنیم.
این مقام ارشد بانک مرکزی ایران گفت کشورش قصد دارد با کنترل دیون بد و وضع شرایط سختگیرانهتر بخش بانکی خود را بازسازی کامل کند. پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی ایران که در گفتوگو با رویترز سخن میگفت افزود: ایران در مورد انتشار اوراق قرضه یورو در حال بررسی است و در مورداستفاده از منابع مالی بازارهای سرمایه بینالمللی جدی است.